Ukraine cho tái xuất UAV nặng 7 tấn thời Liên Xô, tập kích sâu vào Nga

Một số tài khoản mạng xã hội quan sát chiến sự Ukraine gần đây đăng ảnh chụp mảnh vỡ được cho là của Tu-143 rơi ở tỉnh Bryansk của Nga giáp ranh Ukraine.

Là máy bay không người lái trinh sát thế hệ đầu tiên từ thời Liên Xô, 2 mẫu Tu-141 và Tu-143 dùng động cơ phản lực có thiết kế không hiện đại nhưng hiệu quả. Hai mẫu UAV này dài gần 1m5, nặng 7 tấn, có thể mang theo đầu đạn nặng cả trăm kg.

Chiếc Tu-141/143 cất cánh lần đầu tiên vào năm 1974. Tupolev đã chế tạo 142 chiếc Tu-141 tại nhà máy ở Kharkiv, miền đông Ukraine. Chúng hoạt động cho đến năm 1989.

Khi xung đột lần đầu xảy ra ở Ukraine vào năm 2014, quân đội của Kiev bắt đầu lôi một số chiếc Tu-141 và Tu-143 ra khỏi kho để tân trang và sử dụng. Phe ly khai được Nga hậu thuẫn đã bắn hạ ít nhất 2 chiếc Tu-143 ở miền đông Ukraine vào năm 2014.

Để tập kích sâu trong lãnh thổ Nga, Không quân Ukraine có thể dùng oanh tạc cơ Sukhoi Su-24 cùng tên lửa hành trình Storm Shadow hoặc SCALP-EG có tầm bắn gần 300km. Nhưng số lượng các loại tên lửa này rất hạn chế, trong khi Su-24 có giá trị lớn nên khó được dùng cho những nhiệm vụ mạo hiểm.

Vì thế, Tu-141/143 là lựa chọn thay thế phù hợp với tốc độ hơn 900km/h và tầm bay dự kiến trong khoảng cách hơn 1.600km. Sau khi loại bỏ camera và thêm đầu đạn, Tu-141/143 trở thành tên lửa hành trình, không còn là UAV trinh sát.

Từ tháng 3/2022, Không quân Ukraine nhiều khả năng đã sửa đổi một số chiếc Tu-141/143 để tập kích Nga. Một chiếc Tu-141 được cho là mang theo bom đã chệch hướng và rơi ở Croatia vào ngày 10/3/2022.

Mùa hè cùng năm, Ukraine đã huy động ít nhất 2 chiếc Tu-143 không kích tại hoặc gần tỉnh Kursk, miền tây nước Nga, cách Ukraine 80km. Phòng không Nga đã bắn hạ cả 2 chiếc. Vào ngày 5/12/2022, loại UAV này cuối cùng vượt qua được phòng không Nga và tấn công 2 căn cứ máy bay ném bom.

Theo Forbes, tổng cộng 14 chiếc Tu-141 và Tu-143 đã bị rơi hoặc bị bắn rơi trong năm đầu "chiến dịch quân sự đặc biệt" của Nga ở Ukraine.