Uganda nợ chồng nợ vẫn vay tiền Trung Quốc xây đường cao tốc

Theo Reuters, đó là dự án đường cao tốc 4 làn dài 51km với kinh phí đầu tư 580 triệu USD. Kinh phí đầu tư cho dự án được trích từ các khoản vay nước ngoài tổng cộng 11 tỷ USD sau khi được Ngân hàng thế giới xóa nợ 3,5 tỷ USD.

Tuyến đường cao tốc này giúp rút ngắn thời gian di chuyển từ trung tâm thủ đô Uganda đến sân bay quốc tế từ 2 tiếng đồng hồ xuống còn 30 phút.

Dự án được khởi công vào năm 2012 và dự kiến hoàn thành vào tháng 5 tới, nghĩa là chậm 1 năm so với kế hoạch tiến độ ban đầu. Tuy nhiên, việc chậm tiến độ không phải là mối quan tâm quá lớn, điều đáng nói hơn là giá thành dự án.

Trong một báo cáo năm 2015, Tổng kiểm toán Uganda John Muwanga chỉ ra, chi phí xây 1 km làn đường của đường cao tốc này cao gấp đôi chi phí xây 1km cao tốc Addis-Adama 6 làn đường của Ethiopia với nhiều kết cấu hơn.

Nhà thầu xây dựng tuyến đường này là Công ty TNHH xây dựng giao thông Trung Quốc (China Communications Construction).

“Chi phí dự án có thể đã thấp hơn nếu việc lựa chọn nhà thầu tiến hành thông qua đấu thầu”, báo cáo nêu rõ.

Hiện nhà thầu cũng như Đại sứ quán Trung Quốc tại Kampala chưa bình luận về đánh giá này. Tuy nhiên, ông Patrick Muleme, người đứng đầu Cơ quan quản lý đường bộ quốc gia Uganda, cho rằng việc so sánh này là khập khiễng bởi mỗi dự án có một tính chất riêng với các đặc điểm thổ nhưỡng không giống nhau chưa kể giá nguyên vật liệu biến động.

Chính phủ Uganda nói rằng, đường cao tốc này sẽ góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, những người chỉ trích cho rằng, Tổng thống Yoweri Museveni đang lãng phí số tiền được Ngân hàng Thế giới xóa nợ, tiếp tục vay nợ nước ngoài, trong khi trông chờ vào nguồn thu từ dầu mỏ trong tương lai.

Những chỉ trích càng gay gắt hơn khi Uganda đang ngập trong nợ. Chỉ riêng Trung Quốc đã cho Uganda vay gần 3 tỷ USD và hai bên đang tiếp tục đàm phán để Bắc Kinh cấp thêm khoản vay 2,3 tỷ USD cho quốc gia châu Phi này. Ngoài tuyến đường cao tốc, hai dự án khác ở Uganda được triển khai bằng tiền vay từ Trung Quốc là hai đập thủy điện trên sông Nile kinh phí 2 tỷ USD và dự án mở rộng sân bay Entebbe với kinh phí 325 triệu USD.

“Uganda sẽ trì trệ vì những khoản vay liều lĩnh. Chúng ta giống như một bệnh nhân đang cần đến ống thở để hỗ trợ sự sống”, một nghị sĩ thuộc phe đối lập, Ibrahim Ssemujju Nganda, cảnh báo.

Chính phủ Uganda trong khi đó bác bỏ những chỉ trích này. Phát ngôn viên Bộ Tài chính Uganda Jim Mugunga nói: “Chúng ta không vay để tiêu dùng, để xa hoa lãng phí, mà chúng ta đang đầu tư. Việc vay nợ nhiều là có chủ đích nhằm thúc đẩy hiện đại hóa hạ tầng và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế”.

Minh Phương

Tổng hợp