Trung Quốc ở “ngã tư nổi lên”

Dường như đã thống nhất được: hai vị lãnh đạo sẽ gặp nhau tại Nhà Trắng, ngày 7/9, dùng bữa trưa. Trước đó, sẽ có thủ tục dành cho nguyên thủ quốc gia: Chủ tịch Hồ Cẩm Đào sẽ duyệt hàng quân danh dự trong Vườn phía nam, với 21 phát đại bác chào mừng.

Hình thức thăm trang trại của ông Bush, thường được coi là dành cho khách thân tình. Kế hoạch viếng thăm của Chủ tịch Đào không có việc này, khiến một số chuyên gia còn “băn khoăn”, nhưng đều thống nhất “có tiềm năng trở thành chuyến thăm lịch sử” vì diễn ra vào thời điểm Trung Quốc đang vươn đến một ngã tư nổi lên.”

Trong chuyến thăm Mỹ kéo dài hai tuần, Chủ tịch Hồ cũng có thể thăm Đại học Yale ở bang Connecticut và thành phố Seattle. Chủ tịch Hồ từng thăm Washington D.C hồi tháng 5/2002, khi còn làm Phó chủ tịch Trung Quốc.

Chủ tịch Hồ chắc sẽ tham dự phiên họp Đại hội đồng LHQ từ 13 đến 16/9.

Mỹ đang lo ngại về sự vươn dậy của kinh tế Trung Quốc, cũng như vai trò chủ nhà Bắc Kinh trong việc mời Bình Nhưỡng trở lại vòng đàm phán 6 bên. Quan hệ Mỹ - Trung trong nhiệm kỳ thứ nhất của Tổng thống Bush từng xấu đi vì vụ một máy bay do thám Mỹ “bay lạc” và bị ép hạ cánh xuống Trung Quốc, hoặc căng thẳng liên quan đến Đài Loan.

Vài tháng qua, xảy ra các bất đồng trong quan hệ thương mại song phương, liên quan đến vấn đề năng lượng, hàng dệt may, hàng giả và chính sách tỷ giá hối đoái của Trung Quốc. Gần đây, Bắc Kinh đã chỉnh lại 2,1% tỷ giá hối đoái USD nhưng phía Mỹ còn muốn tăng cao hơn.

Một quan chức ngoại giao cấp cao của Mỹ nói muốn Trung Quốc giữ vai trò lớn hơn trong các vấn đề của thế giới, chịu trách nhiệm trong nhiều lĩnh vực hơn là chỉ lo tìm cách thoả mãn cơn khát dầu. Lời này được cho là nói về việc Trung Quốc đang tìm kiếm nguồn năng lượng tại Sudan, nhưng không muốn tham gia giải quyết các vấn đề lộn xộn tại đó.

Trung Quốc đang nổi lên như một công xưởng của thế giới, với những tác động đến nền kinh thế khiến Mỹ cũng phải dè chừng. Chuyến thăm Mỹ của Chủ tịch Hồ Cẩm Đào lần này được dư luận theo dõi ở khía cạnh liệu có phải thêm một “bước ngoặt nổi lên”, đưa vai trò của Trung Quốc trên thế giới lên ngang tầm với sức mạnh kinh tế đang gia tăng của họ?

Theo Phương Long

Quốc tế/Washington Times