Tranh cãi quốc gia châu Phi đổi bô-xít lấy tiền xây đường từ Trung Quốc

SCMP dẫn thông báo của Phó Tổng thống Ghana Mahamudu Bawumia cho biết Bắc Kinh đã duyệt khoản ngân sách 649 triệu USD đầu tiên dưới danh nghĩa thỏa thuận Sinohydro, trong đó Ghana cho phép Trung Quốc khai tác mỏ quặng bô-xít và đổi lại Bắc Kinh sẽ chi 2 tỷ USD để giúp quốc gia châu Phi xây dựng cơ sở hạ tầng.

Theo ông Bawumia, thỏa thuân cũng bao gồm 42,7 triệu USD tiền mặt và Trung Quốc xóa nợ 35,7 triệu USD cho Ghana. Trung Quốc cũng cam kết sẽ cải thiện kỹ năng của công nhân Ghana thông qua các chương trình đào tạo kỹ thuật.

Sau khi trao đổi với Phó Thủ tướng Trung Quốc Tôn Xuân Lan ở Accra, thủ đô Ghana hồi tuần trước, ông Bawumia nói rằng Tập đoàn bảo hiểm tín dụng và xuất khẩu Trung Quốc Sinosure đã đồng thuận rót tiền cho 4 dự án xây đường trong giai đoạn 1 của thỏa thuận.

“Chúng tôi hy vọng phần tiền còn lại sẽ được duyệt vào tháng 3/2020”, quan chức Ghana cho hay.

Tổng thống Ghana Akufo-Addo, người đã ký thỏa thuận với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Diễn đàn hợp tác Trung Quốc - châu Phi năm 2018, nói rằng ông hy vọng 6 dự án còn lại đã được Sinosure đánh giá sẽ được thông qua vào cuối năm. Trong sự kiện năm ngoái, quốc gia ở vùng Tây Phi đã đồng thuận tham gia vào sáng kiến “Vành đai, con đường” của Bắc Kinh.

Tuy nhiên, theo SCMP, chính phủ Ghana đã bị phản đối dữ dội từ phe bảo thủ, những người cho rằng khai thác bô-xít - quặng dùng trong sản xuất từ linh kiện máy bay cho tới đồ làm bếp, sẽ phá hủy hệ sinh thái của khu rừng Atewa rộng 233 km2 ở đông nam Ghana.

Atewa là một phần của rừng nhiệt đới Upper Guinean, một hệ sinh thái quan trọng trên thế giới. Quặng bô-xít dự kiến sẽ được khai thác gần 3 con sông lớn cung cấp nguồn nước cho 5 triệu người.

Theo SCMP, Trung Quốc là nước nhập khoáng sản châu Phi nhiều nhất thế giới và họ đã đầu tư hàng tỷ USD trong các hoạt động khai mỏ tại lục địa này.

Trung Quốc nhập khẩu chính từ Ghana các mặt hàng dầu thô, quặng nhôm, quặng mangan và gỗ với tổng trị giá 2,4 tỷ USD mỗi năm. Trong khi đó, Bắc Kinh xuất khẩu cho quốc gia châu Phi 4,8 tỷ USD hàng hóa mỗi năm từ đồ điện tử, máy móc, sản phẩm dệt may, hóa chất, hàng nhựa và cao su.

Từ năm 2000-2017, Trung Quốc đã cho các quốc gia châu Phi vay 143 tỷ USD xây dựng cơ sở hạ tầng, con số lớn hơn bất cứ quốc gia nào.

Năm 2017, Guinea và Bắc Kinh ký thỏa thuận cho quốc gia châu Phi vay 20 tỷ USD đổi lại Bắc Kinh có 20 năm khai thác bô-xít tại đây. Trung Quốc cũng có các thỏa thuận tương tự với Cộng hòa Dân chủ Congo, Cộng hòa Congo và Angola.

Đức Hoàng

Theo SCMP