Tổng thống Poroshenko có thể mất chức nếu dẹp “Loạn 12 sứ quân”?

Theo tờ Deutsche Wirtschafts Nachrichten (DWN) của Đức, nguyên nhân chính khiến “Ông Hoàng Chocolate” có thể thất bại trước “Ông trùm PrivatBank” là do Hoa Kỳ có thể từ bỏ vị Tổng thống này để nghiêng về ủng hộ Kolomoiskiy, bởi những lí do hết sức tế nhị trong… cuộc chiến chống Nga.

“Cho đến nay vẫn chưa rõ người Mỹ sẽ tiếp tục ủng hộ vị Tổng thống Ukraine hay nghiêng về nhà tài phiệt ngân hàng. Tuy nhiên, rất có thể Washington sẽ ngừng ông Petro Poroshenko và đặt cược vào nhà tài phiệt cựu Thống đốc vùng Dnipropetrovsk Igor Kolomoiskiy” - tờ báo Đức viết.

Sau khi “trảm” Kolomoiskiy, ông Poroshenko đã ra tối hậu thư cho các nhà tài phiệt và chính trị gia là hoặc giải giáp những toán vũ trang bất hợp pháp hoặc đưa chúng vào trong khuôn khổ quân đội hay lực lượng an ninh. Tuy nhiên, ông Poroshenko không dễ ép họ chịu bỏ phí bao nhiêu tâm huyết và tiền bạc đổ vào đây.

Vài ngày sau khi ông Poroshenko sa thải nhà tài phiệt Kolomoisky, đồng thời tuyên bố không dung thứ cho bất cứ chính trị gia nào được sở hữu “quân đội bản bộ”, tình hình chính trị ở Ukraine tương đối bình ổn nhưng những cơn sóng ngầm có thể bùng lên bất cứ lúc nào.

Đáp trả lại, tỷ phú Kolomoisky đã chặn tài khoản của Tổng thống Poroshenko tại ngân hàng thương mại lớn nhất Ukraine Privat Bank của mình. Ước tính số tiền bị đóng băng lên tới 50 triệu USD. Đồng thời, ông còn đưa ra đe dọa là nếu muốn, đội quân 2000 người của mình sẽ ngay lập tức có mặt ở Kiev.

Cuối tuần qua, đã có nguồn tin cho rằng, hiện đang manh nha có triệu chứng ly khai hoặc nội chiến mới ở Ukraine, sau khi những người ủng hộ ông Kolomoiskiy ở vùng Dnepropetrovsk triệu tập cuộc họp của Hội đồng nhân dân nhằm mục đích "chống lại chế độ độc tài Kiev".

Theo góc nhìn của DWN, nhà tài phiệt trong lĩnh vực ngân hàng, khai mỏ…, kiêm cựu Thống đốc thất sủng của khu vực Dnepropetrovsk có thể là mối nguy cho Poroshenko bởi ông này có đội quân riêng hùng mạnh và hoàn toàn có thể “tách Dnepropetrovsk ra khỏi phần trung tâm Ukraine”.

Tình hình đối đầu hiện nay chỉ có thể được gỡ bỏ bởi bàn tay dàn xếp của Mỹ. Nếu Washington ủng hộ phe nào thì chắc chắn phe đó sẽ chiến thắng. Và trong cuộc chiến tranh giành ảnh hưởng đối với Hoa Kỳ, vị Tổng thống đương nhiệm kiêm “ông trùm Chocolate”của Ukraine đang bị lép vế. Bởi vì:

Kolomoiskiy được Mỹ hậu thuẫn bởi “có tư tưởng chống Nga quyết liệt nhất”

DWN nhận định, các chính khách Mỹ, đặc biệt là những người tán thành đường lối cứng rắn như John McCain hay Victoria Nuland, có thể chọn Kolomoiskiy vì Washington nhìn thấy ở  nhân vật này một đối tác “ăn ý” nhất trong cuộc chiến chống Nga.

Nhà tài phiệt này là lãnh đạo của “các sứ quân địa phương” Ukraine khi sở hữu 4 tiểu đoàn tiễu phạt tiểu đoàn Donbass, tiểu đoàn Azov và tiểu đoàn Dnepr-1 và Dnepr-2. Theo gương ông Kolomoiskiy, hàng loạt chính khách và doanh nhân Ukraine đã lập ra hàng chục tiểu đoàn nữa.

Đã qua rồi thời mặn nồng giữa chính quyền Kiev với các trùm tài phiệt

Trong đó, tiểu đoàn Azov được biết tới với cờ và phù hiệu Wolfsangel (Thần Sói) - một biểu tượng của Sư đoàn Đế chế của lực lượng SS - phát xít Đức, còn tiểu đoàn Donbass - nòng cốt là chiến binh thuộc Tổ chức dân tộc cực đoan Pravyi Sector là thủ phạm vụ thảm sát 48 người biểu tình ở Odessa và vụ bắn chết hơn 10 dân thường ở ngoại ô thành phố Slavyansk thuộc tỉnh Donetsk

Ít ai được biết, ông tỷ phú này cũng chính là người đã đề xuất lên Tổng thống Ukraine xây hàng rào kim loại và hầm hào chống tăng dài gần hai ngàn cây số trên biên giới với Nga vào tháng 6-2014, tạo tiền đề cho ông Thủ tướng Arseny Yatsenyuk vạch ra kế hoạch điên rồ, xây dựng “Vạn lý trường thành” trên biên giới Nga-Ukraine.

Trong bối cảnh quân đội Ukraine tinh thần bạc nhược, khả năng chiến đấu kém thì các tiểu đoàn này có vai trò rất quan trọng, làm nòng cốt trong chiến dịch tiễu phạt miền Đông.

Hơn nữa, việc giải tán các tiểu đoàn này trong thời điểm hiện nay có thể dẫn đến một cuộc “nội chiến kép” trong lòng Ukraine. Những chính trị gia hay doanh nhân chống lưng các tiểu đoàn này có thể sẽ quay sang chống chính phủ làm gia tăng bất ổn chính trị.

Hàng loạt chỉ huy các tiểu đoàn này đã leo lên các chức vụ cao hơn trên chính trường, trong đó rất nhiều người có thế lực trong Quốc hội Ukraine, ví dụ như Igor Mosiychuk - nguyên tiểu đoàn phó tiểu đoàn tiễu phạt Azov hiện là Nghị sĩ Verkhovna Rada của Đảng Cấp tiến Ukraine, chỉ huy trưởng tiểu đoàn tiễu phạt Dnepr-1 (Dnipro-1) Yury Bereza cũng là nghị sĩ quốc hội.

Binh lính tiểu đoàn Azov của Kolomoiskiy với cờ và phù hiệu Wolfsangel (Thần Sói) - một biểu tượng của Sư đoàn Đế chế của lực lượng SS - phát xít Đức

Bởi vậy, Mỹ sẽ không để Tổng thống Poroshenko giải tán các tiểu đoàn này làm mất sức chiến đấu của lực lượng tiễu phạt vừa rất dễ sinh nội loạn khiến chính quyền Ukraine không còn tâm trí đâu để đánh quân lý khai, giúp Mỹ… chống Nga.

Đồng thời Washington cũng không muốn các tiểu đoàn này vào trong biên chế quân đội hay an ninh bởi họ muốn giữ chúng “ngoài vòng pháp luật” để làm công cụ phá hoại hòa bình ở Ukraine và làm con bài để đe nẹt nếu chính quyền Ukraine “bất tuân thượng lệnh”.

Vì thế, kiểu gì Washington cũng sẽ hậu thuẫn Kolomoiskiy và ngăn cản Poroshenko ra tay.

Kolomoiskiy bị mất nhiều quyền lợi dưới tay Nga và ly khai Donbass

Deutsche Wirtschafts Nachrichten phân tích, Kolomoiskiy là kẻ theo chủ nghĩa chống Nga quyết liệt nhất, đồng thời ông này có quá nhiều quyền lợi bị mất dưới tay Moscow và lực lượng ly khai thân Nga. Mỹ hiểu rằng, những doanh nhân mất tài sản như ông ta sẽ là kẻ chống phá Điện Kremlin tới cùng.

Trong cuộc khủng hoảng Ukraine, rất nhiều tài sản của nhà tỷ phú này đã bị lực lượng ly khai thân Nga ở 2 tỉnh Donetsk và Lugansk đốt phá. Tính sơ bộ, 38 cây ATM, 24 chi nhánh ngân hàng Privatbank cùng 11 xe thu tiền mặt của ngân hàng thuộc quyền sở hữu của cựu Thống đốc này đã bị đốt phá.

Tỷ phú Kolomoisky đã mất gần nửa tài sản kể từ khi khủng hoảng Ukraine nổ ra

Vào tháng 7-2014, tại thành phố Odessa ở phía tây nam Ukraine, hai chi nhánh ngân hàng Privatbank của tỷ phú Igor Kolomoisky đã bị phá hủy. Nguyên nhân cũng do ông này chống lưng tiểu đoàn tiễu phạt Donbass, nòng cốt là các phần tử Pravyi Sector - thủ phạm vụ thiêu cháy hơn 40 người tại tòa nhà công đoàn Odessa ngày 2-5-2014.

Cuối tháng 9-2014 vừa qua, chính quyền Crimea cũng đã tịch biên một khối lượng lớn tài sản của Kolomoiskiy trên bán đảo, bao gồm một kho dầu, một trạm khí đốt và 16 trạm xăng, đồng thời cấm Privatbank hoạt động ở Crimea để để giành chỗ cho Rossiya Bank.

Trước khi cuộc khủng hoảng chính trị Ukraine nổ ra, khối tài sản của vị tỷ phú này là 2,4 tỷ USD, nhưng chỉ sau 1 năm nó đã mất đi 1 tỷ USD. Trong bảng xếp hạng 100 người giàu nhất Ukraine do Forbes-Ukraine lập ngày 27-3 vừa qua, tài sản của vị tỷ phủ này chỉ còn có 1,4 tỷ USD.

Có thể nói, đây là những đòn mạnh mà Nga và lực lượng ly khai giáng xuống vị Thống đốc hiếu chiến này.

Các doanh nghiệp của ông Kolomoysky không có chỗ đứng ở Crimea, đông Ukraine và Odessa khiến cho tư tưởng chống Nga ngày càng “cháy bỏng”. Vì vậy, ông này là “anh hùng lý tưởng” trong chiến lược chống Moscow của Washington.

Bởi vậy, Mỹ sẽ tìm mọi cách hậu thuẫn ông Kolomoiskiy nên Tổng thống Ukraine sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong cuộc đối đầu với nhà tài phiệt kiêm cựu Thống đốc Dnepropetrovsk, và có thể ông sẽ phải xuống thang trong thời gian tới, thậm chí có thể là mất chức nếu tình hình xấu đi.