Lãnh tụ đảng Xã hội ôn hòa đã đánh bại tổng thống bảo thủ Nicolas Sarkozy khi giành được 51,7% số phiếu trong đợt bầu cử vòng hai hôm chủ nhật sau chiến dịch vận động nghiệt ngã. Ông Sarkozy là lãnh tụ châu Âu thứ 11 ở châu Âu phải ra đi kể từ cuối năm 2009 khi cuộc khủng hoảng kinh tế lan tràn khu vực.
Cử tri cánh tả hồ hởi tổ chức ăn mừng đến tận sáng sớm thứ hai tại trung tâm Paris. Ông Hollande thừa nhận rằng đối với ông ăn mừng chiến thắng không thể kéo dài.
Ông nói rằng giữa niềm vui và hãnh diện còn có những lo ngại khi phải đảm nhận trách nhiệm vào thời kỳ khó khăn của đất nước và của cả châu Âu.
Sau bài phát biểu chiến thắng tại địa phương ông ở vùng nông thôn Tulle ở miền trung nước Pháp, ông đã bay đi Paris và phát biểu trước hàng trăm ngàn người ủng hộ tại quảng trường Bastill lịch sử.
Tổng thống mới dự kiến sẽ nhậm chức vào ngày 15 tháng 5. Trong khi các lo ngại về cuộc khủng hoảng nợ công của khu vực đồng euro lại xuất hiện sau tổng tuyển cử ở Hy Lạp, ông Hollande sẽ sớm thăm Berlin để tranh luận về các chính sách khắc khổ của Đức và đưa ra một số ý tưởng mới để khuyến khích tăng trưởng cho khu vực.
Ông Hollande đã từng tuyên bố rằng tại tất cả các thủ đô, ngoài các vị đứng đầu nhà nước và chính phủ, “còn nhiều người tìm thấy ở chúng tôi niềm hy vọng. Họ đang trông chờ chúng tôi và muốn chấm dứt tình trạng khắc khổ.”
Phe cánh tả chọn Quảng trường Bastille nơi những người tham dự đã nhảy múa ăn mừng chiến thắng suốt đêm năm 1981 khi Francois Mitterrand là người của đảng Xã hội đầu tiên thắng ngay vòng đầu và trở thành tổng thống. Ba thập kỷ sau, một thế hệ cử tri cánh tả mới lại phất những lá cờ đỏ, một số còn mang theo cả hoa hồng, huy hiệu của đảng.
Dự kiến ông Hollande sẽ đưa một số người thân cận vào chính phủ như cựu thủ tướng Laurent Fabius dưới thời Tổng thống Mitterrand và sẽ đưa thêm nhiều chính trị gia trẻ tuổi và phụ nữ vào nội các.
Đội ngũ kinh tế của ông, đứng đầu là cựu bộ trưởng tài chính theo phái trung tả, Michel Sapin, sẽ bao gồm các chính trị gia, các nhà lãnh đạo công nghiệp và các quan chức dân sự được coi là thân thiện với thị trường.
Ông Hollande phải nhanh chóng phác họa được các kế hoạch đối nội, rất có thể xoay quanh một cuộc cải cách lớn về thuế và xem xét lại các mục tiêu về tăng trưởng quá lạc quan đang đe dọa các mục tiêu cắt giảm thâm hụt ngân sách của Pháp.
Các kế hoạch của ông để tinh chỉnh cuộc cải cách nâng tuổi nghỉ hưu lên 62 và tăng mức lương tối thiểu cũng đang khuấy động lỗi lo ngại của các nhà đầu tư vì họ cho rằng nước Pháp có thể sẽ phải rời bỏ câu lạc bộ của các khách hàng vay lớn ở bắc Âu và hướng tới khu vực đầy nợ nần.
Chiến thắng của Hollande đã được các thị trường định giá. Tuy nhiên những lời hứa trong vận động tuyển cử của ông vẫn chưa được định giá cho nên Pháp vẫn có thể gặp rủi ro khi bị hạ thứ bậc tín nhiện tín dụng nếu như ông Hollande vẫn giữ lập trường của mình khi ông công bố một loạt các biện pháp kinh tế của chính phủ mới.
Nhu cầu phải đẩy mạnh tăng trưởng kinh tế toàn châu Âu là rất rõ ràng, nhưng cuộc tranh luận đang tập trung vào việc làm thế nào để có được tăng trưởng mà không làm các nhà đầu tư hốt hoảng.
Phe Tả chuẩn bị tốt cho bầu cử quốc hội
Ông Sarkozy, bị trừng phạt vì không kiềm chế được nạn thất nghiệp ở mức 10% và vì phong cách bị cho là “ngổ ngáo”, đã công nhận thất bại trong 20 phút đầu sau khi kiểm phiếu hôm chủ nhật, chúc ông Hollande may mắn trong thời kỳ khó khăn.
Tại Hy Lạp, các chính đảng lớn bị thất bại trong cuộc bầu cử quốc hội làm cho những người ủng hộ cuộc giải cứu của IMF và EU không còn chiếm đa số và gây nghi ngờ về tương lai của Athen có được tiếp tục nằm trong khu vực đồng euro hay không.
Đồng euro giảm giá trong các phiên giao dịch mở cửa ở châu Á trước cú sốc ở Hy Lạp, với việc các đảng chống biện pháp khắc khổ của cánh cực tả và hữu chiếm gần một nửa số phiếu.
Thắng lợi rõ ràng của ông Hollande đã tạo cho ông một động lực để ép Thủ tướng Đức Angela Merkel phải chấp nhận một sự thay đổi chính sách hướng đến hỗ trợ tăng trưởng kinh tế ở châu Âu để cân bằng với chính sách khắc khổ từng gây bất bình khắp khu vực Nam Âu.
Thủ tướng Merkel, trước đây công khai bày tỏ cảm tình người đồng cấp bảo thủ Sarkozy, đã gọi điện chúc mừng ông Hollande và mời ông sang Berlin sau khi ông nhậm chức. Cuộc bầu cử đã chấm dứt đôi song ca MerKozy đã dẫn dắt châu Âu qua cuộc khủng hoảng đồng thời mở ra một quan hệ đối tác chưa từng được kiểm nghiệm.
Bộ trưởng Ngoại giao Đức Guido Westerwelle nói: “Chúng tôi giờ đây sẽ cùng nhau làm việc về một hiệp định tăng trưởng cho châu Âu, một hiệp định mang lại nhiều tăng trưởng hơn thông qua nhiều cạnh tranh.”
Các cuộc thăm dò dư luận ngày chủ nhật cho thấy phe Tả ở vị thế thắng đa số trong cuộc bầu cử quốc hội vào tháng tới. Đặc biệt Mặt trận quốc gia (NF) chống nhập cư sẽ xé nhỏ số phiếu của phe hữu và làm phương hại cho đảng UMP của ông Sarkozy.
Nếu thắng cả hai cuộc bầu cử vào ngày 10 và 17/6, những người Xã hội sẽ có quyền lực lớn hơn bao giờ hết vì họ sẽ nắm ghế tổng thống, quyền lực ở hai viện của quốc hội, hầu như toàn bộ các địa phương và tại 2/3 các thành phố và thị trấn trên toàn nước Pháp.
Ông Hollande dẫn đầu cuộc đua cho chiếc ghế tổng thống từ đầu đến cuối. Ông đã vạch ra một chương trình tổng thể trong tháng Giêng dựa trên cơ sở tăng các loại thuế, đặc biệt đối với các cá nhân có thu nhập cao, để lấy tiền chi cho các khoản chi ưu tiên và chế ngự để thâm hụt công cộng trở về số 0 vào năm 2017.
Ông được hưởng lợi từ sự chán ghét công cho phong cách cá nhân của tổng thống đương nhiệm cũng như sự tức giận về kinh tế ảm đạm đã đánh bật gần một tá các nhà lãnh đạo từ Dublin tới Lisbon.
Đồng minh của ông Sarkozy có thể tự an ủi khi cho rằng kết quả bầu cử có thể còn tồi tệ hơn để hy vọng vào cuộc bầu cử quốc hội sắp tới. Trước bầu cử tổng thống đã nhiều dự tính sẽ có một trận song thần chống lại Sarkozy. Nhưng như lời Bộ trưởng Ngoại giao Pháp Alain Juppe thì điều đó đã không xảy ra.
Phạm Ngọc Uyển
Theo Indian Express