Thời khắc quyết định ở Ukraine đang tới gần?

Toan tính của Thủ tướng Yatsenyuk

Trang mạng Phóng viên của Ukraine vừa đăng bài bình luận về tình hình chính trường Ukraine cũng như cuộc chiến giành giật chiếc ghế thủ tướng của nước này.

Theo bài báo nhận định, các cuộc đàm phán nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng chính trị tại Ukraine dự kiến sẽ gia tăng trong tuần tới khi cuộc họp quốc hội đang tới gần.

Đầu tiên là Thủ tướng Arseny Yatsenyuk. Dù đã nhiều lần bị ép phải từ chức, song kịch bản này dường như không nằm trong kế hoạch của ông.

Mới đây, ông Yatsenyuk một lần nữa bày tỏ sẵn sàng hợp tác và yêu cầu được hỗ trợ từ Tổng thống Poroshenko. Trong khi đó khả năng của những người kế nhiệm ông cũng chưa rõ ràng, và công luận tiếp tục suy đoán về nhân vật có thể thay ông Yatsenyuk.

Tuần trước, đã có nhiều thông tin về việc ông Yatsenyuk đồng ý từ chức. Tuy nhiên ngay sau đó, vị thủ tướng đã lên tiếng phủ nhận.

Nhằm xóa tan dư luận về những lời đồn thổi, ngày 9/3, ông Yatsenyuk nêu ra 3 phương án thoát khỏi khủng hoảng chính trị hiện nay: khôi phục hoạt động của liên minh cầm quyền trong Quốc hội; thành lập nội các mới với một chương trình và liên minh cầm quyền mới; tổ chức bầu cử trước thời hạn.

"Tôi hy vọng các bên tham gia liên minh trong Quốc hội, đặc biệt là Đảng Cấp Tiến và Đảng Tự lực, sẽ quyết định nối lại hoạt động của liên minh và tiếp tục con đường cải cách ở Ukraine", ông Yatsenyuk nhấn mạnh.

Ngoài ra vị thủ tướng còn khẳng định, phương án tồi tệ nhất là tiến hành bầu cử trước thời hạn.

Giới phân tích cho rằng ông Yatsenyuk với sự hậu thuẫn của Đảng Tự lực và Đảng Cấp tiến đang thể hiện quyết tâm duy trì chiếc ghế của mình. Với tổng thống Poroshenko, nhà lãnh đạo Ukraine cũng từng kêu gọi để nhận được sự hậu thuẫn.

"Nếu Tổng thống không muốn hợp tác với tôi, và nếu phe của ông ta phản đối chính phủ và Thủ tướng, tôi sẽ yêu cầu ông ấy đưa ra cho nhân dân Ukraine cương lĩnh của chính phủ mới và hình thành liên minh cầm quyền mới, với tất cả sự kính trọng khi nhận trách nhiệm thành lập chính phủ mới", ông Yatsenyuk phát biểu khi trả lời phỏng vấn báo Anh Financial Times.

Ngoài ra, ông Yatsenyuk cũng phàn nàn về các hành động công kích liên tục từ trong liên minh cầm quyền, cho rằng thật khó chịu khi bị "đâm sau lưng". Ông cũng yêu cầu Tổng thống Poroshenko trình bày chương trình của chính phủ mới nếu không còn muốn hợp tác với mình, và cho biết đảng của ông sẽ "chống lại Nội các và Thủ tướng" mới.

Đáp lại những thông điệp của ông Yatsenyuk, Tổng thống Poroshenko đã loại trừ khả năng bầu cử Quốc hội trước thời hạn và cho biết biết sẵn sàng hợp tác với bất kỳ thủ tướng nào.

Ông Yury Lutsenko, Thủ lĩnh Đảng Khối Petro Poroshenko (BPP) trong Quốc hội cũng để ngỏ quyết định của mình trước lời đề nghị của ông Poroshenko.

"Yatsenyuk không làm điều này đã 1 năm, và trong những tuần gần đây, ông ấy đã thể hiện mối liên hệ của mình với các nhà tài phiệt qua việc bổ nhiệm người của họ vào Hội đồng giám sát các doanh nghiệp nhà nước có vai trò kinh tế quan trọng. Điều này sẽ không được Đảng chúng tôi ủng hộ".

Thời khắc quyết định ở Ukraine

Ngoài ông Yatsenyuk đang tìm mọi cách để duy trì ảnh hưởng của mình, giới phân tích còn dự đoán có 3 người có thể thay thế chiếc ghế của ông: Bộ trưởng Tài chính Natalia Yaresko, Chủ tịch Quốc hội Vladimir Groisman và cựu Phó Thủ tướng, cựu Bộ trưởng Tài chính Ba Lan Leszek Balcerowicz.

Trong khi ông Balcerowicz đã từ chối đề nghị, bà Yaresko được cho là đã đồng ý ngồi vào ghế thủ tướng và thậm chí đã bắt đầu hình thành êkíp của mình, đưa ra một số điều kiện, chẳng hạn không quy định chính đảng đối với thành viên nội các, Quốc hội không được gây áp lực chính trị lên Chính phủ, các đảng phái không được cản trở đường lối của Chính phủ…

Ông Groisman cũng từ chối đề cập tới cương vị thủ tướng của mình và cho rằng hiện không phải lúc để suy đoán.

Giới phân tích cho rằng hiện nay đang là thời khắc quyết định cho các ứng viên trong cuộc chạy đua giành ghế thủ tướng ở Ukraine khi kỳ bầu cử quốc hội đang đến gần. Và bản thân ông Yatsenyuk cũng ý thức được cuộc cạnh tranh, giành giật quyền lực khốc liệt đó.

Hôm 28/2, vị Thủ tướng Ukraine đã lên tiếng khẳng định chính phủ của ông này đang phải đối mặt với sức ép đến từ những thế lực trong nước “đang tìm cách giành giật quyền lực”.

"Chính phủ đương nhiệm trong một năm qua đã làm nhiều việc hơn tất cả các chính phủ trước đó trong vòng 20 năm qua. Tuy nhiên, nội các đã và đang phải đối mặt với cuộc tấn công không ngừng nghỉ từ những thế lực nhất định đang nhăm nhe giành giật quyền lực”, Thủ tướng Ukraine tố cáo.

Trong một diễn biến có liên quan, Bộ trưởng Ngoại giao các nước Ukraine, Nga, Đức và Pháp ngày 3/3 đã nhất trí, cuộc bầu cử nên được tổ chức ở miền Đông Ukraine vào cuối tháng 7 tới.

Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng, những kết quả đạt được không khiến người dân Ukraine cảm thấy tin tưởng vào chính phủ. Họ đang tỏ ra chán chường với chính quyền bởi nạn tham nhũng ngày càng tăng. Người dân tức giận với Tổng thống Petro Poroshenko bởi ông không có chính sách hiệu quả đối với vấn nạn này.

Thủ tướng Arseny Yatsenyuk cũng bị chỉ trích vì chậm đưa ra phương án cải cách cũng như có cáo buộc tham nhũng. Hồi tháng trước, nhiều người biểu tình ở trước Tòa nhà Quốc hội Ukraine, yêu cầu Thủ tướng Arseny Yatsenyuk từ chức.

Trong khi đó, tình hình ở miền Đông vẫn đang căng thẳng. Theo báo cáo của Liên Hiệp Quốc hôm 3/3, ít nhất 9.167 người đã thiệt mạng và 21.044 người bị thương kể từ khi giao tranh giữa các lực lượng chính phủ và ly khai nổ ra hồi năm 2014.

Có thể dễ dàng nhận thấy, dù đã có kế hoạch rõ ràng về cuộc bầu cử quốc hội cũng như cuộc cạnh tranh chiếc ghế thủ tướng đang ngầm diễn ra nhưng với tình hình trong nước ở thời điểm hiện tại, một kịch bản làm hài lòng tất cả các bên ở Ukraine sẽ khó có thể xảy ra.

Theo Hồng Sơn (Tổng hợp)

Đất Việt