Thế giới mất bao lâu để giải mã siêu biến chủng Omicron?

Ngay sau khi Nam Phi công bố sự lây lan của một biến chủng virus SARS-CoV-2 mới vào tuần trước, các nhà khoa học trên khắp thế giới đã vào cuộc để "giải mã" chủng virus này.

Vào thời điểm Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đặt tên cho biến chủng mới là Omicron, nhiều nhóm nghiên cứu đã cấp tốc làm việc trong các phòng thí nghiệm ở Durban, Nam Phi và các nơi khác, tìm ra những thay đổi về di truyền khiến Omicron trở thành biến chủng "đáng lo ngại" mới.

Omicron cho đến nay đã xuất hiện ở ít nhất 20 quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới. Omicron khác biệt so với các biến chủng trước đây của virus SARS-CoV-2 do đặc điểm về đột biến. Theo giải trình tự gen, Omicron là biến chủng nhiều đột biến chưa từng có của SARS-CoV-2 với khoảng 50 đột biến, trong đó có 32 đột biến trên protein gai, gấp đôi ở Delta.

Giới khoa học vẫn chưa chắc chắn liệu các đột biến mới của Omicron có làm cho chủng virus này khác biệt nhiều so với các biến chủng trước đó hay không, hay liệu nó có thể thay thế Delta trở thành biến chủng trội toàn cầu hay không.

Giới chuyên gia dự đoán sẽ phải mất nhiều tuần thử nghiệm để giải mã những đột biến của Omicron.

Các nhà nghiên cứu sẽ xem xét những gì đang xảy ra trên thực tế bằng cách thử nghiệm các mẫu được lấy từ bệnh nhân, giải trình tự gene của họ để xem liệu có phải Omicron là nguyên nhân gây bệnh hay không.

Các nhà nghiên cứu cũng sẽ theo dõi xem liệu việc nhiễm biến chủng Omicron có dẫn đến tình trạng bệnh nặng hơn không và liệu những người đã được tiêm chủng đầy đủ có nhiều khả năng bị nhiễm biến chủng Omicron hơn các biến chủng khác không.

Các quá trình xem xét trên dự kiến cũng kéo dài vài tháng.

"AstraZeneca cũng đang tiến hành nghiên cứu ở những địa điểm đã được xác định có biến chủng, cụ thể là ở Botswana và Eswatini, điều này sẽ cho phép chúng tôi thu thập dữ liệu thực tế về vaccine chống lại biến chủng virus mới này", phát ngôn viên của hãng sản xuất vaccine AstraZeneca cho biết hôm 26/11.

Các hãng dược Pfizer và đối tác BioNTech, Moderna và Johnson & Johnson cũng cho biết họ đang bắt đầu thử nghiệm. Các nghiên cứu tại phòng thí nghiệm kết hợp với bằng chứng thực tế sẽ tạo cơ sở cho việc cấp phép, phê duyệt và hướng dẫn sử dụng vaccine.

John Moore, giáo sư vi sinh và miễn dịch học tại Đại học Y Weill Cornell ở New York, cũng cho biết: "Có rất nhiều phòng thí nghiệm đang tích cực nghiên cứu kiểm tra mức độ kháng thể của Omicron. Quá trình này sẽ mất vài tuần". Trong khi đó, tiến sĩ Peter Hotez, chuyên gia về vaccine tại Đại học Y khoa Baylor, cho biết: "Trong vòng 2 tuần, chúng tôi sẽ xác định mức độ nghiêm trọng của bệnh do Omicron gây ra". 

Quyền Ủy viên Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ Janet Woodcock cho biết, cơ quan này đang phối hợp với các công ty sản xuất vaccine để xem xét bất kỳ tác động tiềm tàng nào của biến chủng mới.

"Thông thường, việc thu thập thông tin di truyền và mẫu bệnh của các biến chủng, sau đó thực hiện xét nghiệm cần thiết để đánh giá tác động cần nhiều thời gian. Tuy nhiên, chúng tôi hy vọng phần lớn công việc này sẽ được hoàn thành trong những tuần tới", quan chức Mỹ nói.

Hong Kong phân lập thành công biến chủng Omicron

Đại học Hong Kong (HKU) ngày 30/11 cho biết, các nhà khoa học Hong Kong đã thành công trong việc phân lập chủng virus Omicron từ các bệnh phẩm lâm sàng.

HKU xác nhận đây là nhóm nghiên cứu đầu tiên ở châu Á phân lập thành công biến chủng Omicron. Biến chủng được phân lập có thể được sử dụng để phát triển và sản xuất vaccine.

Nhóm nghiên cứu đang xem xét sử dụng biến chủng được phân lập trong việc đánh giá khả năng lây nhiễm, né tránh miễn dịch và gây bệnh trên các mô hình động vật. Nhóm nghiên cứu cũng đang tích cực tìm kiếm các khả năng để phát triển và bào chế khẩn cấp vaccine.

Nhóm nghiên cứu đã phân lập thành công chủng Omicron chỉ 4 ngày sau khi Hong Kong ghi nhận ca nhiễm biến chủng mới và 5 ngày sau khi WHO nhận được báo cáo đầu tiên từ Nam Phi về Omicron.