Thế giới đề cao thỏa thuận hạt nhân Iran, Israel phản đối

Phát biểu sau khi đàm phán giữa Iran với P5+1 kết thúc tại Geneva, Thụy Sỹ kết thúc, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry khẳng định thỏa thuận về chương trình hạt nhân của Iran sẽ khiến Israel cũng như khu vực Trung Đông trở nên an toàn hơn.

Trái lại, Israel lại tỏ ra có phần tức giận khi thủ tướng nước này, ông Benjamin Netanyahu, gọi đây là một “sai lầm lịch sử”.

Một trong những nội dung chính của thỏa thuận này đó là Tehran chấp thuận ngừng toàn bộ hoạt động làm giàu uranium trên mức 5%, để đổi lại việc được cộng đồng quốc tế nới lỏng các biện pháp trừng phạt và hỗ trợ cậm vấn trị giá khoảng 7 tỷ USD.

Thỏa thuận này sẽ kéo dài trong vòng 6 tháng, trong khi một thỏa thuận lâu dài được bàn thảo.

Thủ tướng Anh David Cameron đã khẳng định kết quả vừa đạt được “cho thấy cách thức sự kiên định về ngoại giao, và các biện pháp trừng phạt cứng rắn khi được triển khai cùng nhau, có thể giúp thúc đẩy lợi ích quốc gia của Anh”

Tổng thống Mỹ Barack Obama thì gọi đây là ‘bước đi đầu tiên quan trọng”, và rằng nó sẽ “giúp ngăn chặn Iran phát triển vũ khí hạt nhân”.

“Dù thông báo được đưa ra hôm nay mới chỉ là bước đi đầu tiên, thành quả nó đạt được là rất lớn”, ông Obama khẳng định trong một tuyên bố vào nửa đêm qua từ Nhà Trắng. “Lần đầu tiên trong gần một thập niên, chúng ta đã chặn đứng những tiến bộ trong chương trình hạt nhân của Iran, và những thành phần quan trọng trong chương trình này sẽ bị đẩy lùi lại”.

Trước đó, trong một phát biểu trên kênh truyền hình ABC, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry cho biết Mỹ và Israel cùng chia sẻ mục tiêu chung, và rằng thỏa thuận này là bước đi đầu tiên để đảm bảo rằng Iran không sở hữu vũ khí hạt nhân.

“Nó dẫn dắt chúng ta tới các cuộc đàm phán để đảm bảo rằng…trong lúc chúng ta thảo luận về những điều khoản mạnh mẽ hơn, họ sẽ không phát triển chương trình này cũng như năng lực của họ trong việc đe dọa Israel”, ông Kerry nói.

Cùng chung sự hồ hởi, Trung Quốc ngày 24/11 đã bày tỏ sự vui mừng về bước đột phá ngoại giao vừa qua. Bắc Kinh khẳng định thỏa thuận với Tehran sẽ “giúp bảo vệ hòa bình và ổn định tại Trung Đông”.

“Thỏa thuận này sẽ giúp duy trì hệ thống không phổ biến vũ khí hạt nhân quốc tế, bảo vệ hòa bình và ổn định tại Trung Đông”, Bộ trương Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị nói.

Nội dung chính của thỏa thuận giữa Iran với nhóm P5+1 bao gồm:

Iran sẽ ngừng làm giàu uranium ở mức trên 5%, và “vô hiệu hóa” kho uranium đã làm giàu trên mức này của mình.

Iran sẽ cho phép các thanh sát viên tiếp cận rộng rãi hơn, bao gồm cả việc tiếp cận hàng ngày các địa điểm làm giàu tại Natanz và Fordo.

Sẽ không có thêm sự phát triển nào tại nhà máy Arak, vốn được cho là có thể sản xuất plutonium.

Đổi lại, các cường quốc đảm bảo rằng không có lệnh cấm vận nào liên quan đến hạt nhân trong vòng 6 tháng nếu Iran tuân thủ.

Iran cũng sẽ nhận được khoản hỗ trợ cấm vận trị giá khoảng 7 tỷ USD trong nhiều lĩnh vực, bao gồm kim loại quý.

Thanh Tùng
Theo AFP, BBC