Rộ tin F-16 Ukraine bị Nga bắn hạ: Vũ khí "sấm to, mưa nhỏ"?

Rộ tin Nga bắn rơi máy bay F-16 Ukraine ở tỉnh Sumy

Trang Military Review cho biết, hệ thống phòng không Nga đã bắn hạ 1 tiêm kích F-16 của Không quân Ukraine trên bầu trời vùng Sumy, gần biên giới Nga. Dường như chiếc máy bay này được quân đội Ukraine sử dụng không chỉ làm nhiệm vụ đánh chặn tiêm kích Nga mà còn để thả bom dẫn đường.

Trước đó, hôm 19/3, đoạn video ghi lại cảnh F-16 Ukraine bay ở độ cao thấp trên bầu trời tỉnh Sumy gần biên giới Nga, đã xuất hiện trên Internet, mặc dù ngày chính xác của chuyến bay vẫn chưa rõ ràng.

Đoạn video ngắn, thu hút sự chú ý đáng kể trên mạng xã hội, cho thấy chiếc F-16AM đang cơ động theo chiến thuật bay thấp phổ biến trong không phận tranh chấp. Các chuyên gia cho rằng, đây có thể là nỗ lực để tránh bị radar phát hiện, hoặc tránh các mối đe dọa của tên lửa Nga.

Bộ Tổng tham mưu Ukraine gần đây được cho là quyết định sử dụng những máy bay chiến đấu này, để yểm trợ cho nhóm quân còn lại rút lui khỏi khu vực Kursk và hỗ trợ các cuộc đột kích trên bộ vào tỉnh Belgorod của Nga.

Sự xuất hiện của F-16 ở khu vực nhạy cảm về mặt chiến lược như vậy đã làm dấy lên các cuộc thảo luận về vai trò của nó trong cuộc xung đột Ukraine và Nga.

Mặc dù Không quân Ukraine chưa chính thức bình luận về chuyến bay này, nhưng sự hiện diện của chiếc F-16 ở tỉnh Sumy phù hợp với những thông tin về hoạt động gia tăng liên quan đến những chiếc F-16 trong những tháng gần đây.

Đầu năm nay, cảnh quay về F-16 của Ukraine được trang bị bom đường kính nhỏ GBU-39 đã xuất hiện cho thấy chúng cũng được sử dụng cho các nhiệm vụ yểm trợ mặt đất.

Chuyến bay ở độ cao thấp được thấy trong video mới nhất có thể phù hợp với vai trò như vậy, giúp phi công xác nhận mục tiêu bằng mắt thường, hoặc tránh bị hệ thống tên lửa hiện đại của Nga phát hiện và bắn hạ.

Hiện Bộ Quốc phòng Nga chưa chính thức bình luận về thông tin F-16 Ukraine bị bắn hạ trên bầu trời khu vực Sumy, tuy nhiên Không quân Nga vẫn duy trì lực lượng Su-35 thường xuyên bay tuần tiễu ở khu vực chiến tuyến, sẵn sàng bắn hạ máy bay đối phương bằng các loại tên lửa không đối không tầm xa như R-77M hoặc R-37M.

Ngay sau khi tin tức lan truyền, Không quân Ukraine đã phát đi lời kêu gọi khẩn cấp tới người dân, yêu cầu không đăng tải video về các chuyến bay của lực lượng không quân, đặc biệt là tiêm kích F-16, càng làm dấy lên cuộc thảo luận sôi nổi.

"Những video ghi lại cảnh máy bay quân sự bay qua khu vực tiền tuyến đặc biệt là tiêm kích F-16 cho thấy vị trí địa lý, các dấu mốc đặc trưng hoặc công trình quan trọng, đều là mối đe dọa lớn", Không quân Ukraine nhấn mạnh.

Việc đoạn video xuất hiện trùng với những thông tin chưa được xác nhận về F-16 Ukraine bị bắn hạ khiến nhiều người dùng trên X khẳng định sự việc diễn ra gần đây, mặc dù không có ngày tháng hoặc bằng chứng trực quan nào được cung cấp để chứng minh cho những khẳng định này.

Kiev phủ nhận F-16 bị Nga bắn hạ

Cơ quan Tình báo quốc phòng Ukraine đã bác bỏ những thông tin như vậy và cho đó là "mánh khóe" tuyên truyền của Nga.

Hôm 20/3, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tuyên bố trong bài phát biểu qua video hàng đêm rằng không hề có chuyện máy bay chiến đấu F-16 bị bắn hạ trên bầu trời Sumy.

Đồng thời, ông Zelensky nói thêm rằng, "thêm nhiều chiếc F-16 đã đến Ukraine".

Ông Ignat, người phát ngôn của lực lượng Không quân Ukraine, cũng bác bỏ thông tin về việc máy bay F-16 bị bắn hạ ở khu vực Sumy. Theo ông, "các phi công Ukraine đã hoàn thành nhiệm vụ chiến đấu một cách thành công và trở về căn cứ".

Trước tin đồn mới nhất này, Kiev xác nhận đã từng có 1 chiếc F-16 bị rơi và phi công thiệt mạng nhưng không nêu rõ nguyên nhân. Truyền thông phương Tây cho rằng chiếc máy bay này đã bị tên lửa phòng không Patriot của Ukraine "bắn nhầm" vào thời điểm lực lượng Ukraine "đang đẩy lùi một cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga".

F-16 Ukraine có phải là vũ khí "sấm to, mưa nhỏ"?

Đây không phải lần đầu tiên F-16 là tâm điểm trong cuộc xung đột. Vào tháng 1 vừa qua, Không quân Ukraine tuyên bố F-16 đã bắn hạ 6 tên lửa hành trình của Nga trong một chuyến xuất kích, chiến công được mô tả là "chưa từng có", nhưng thông tin không được kiểm chứng.

Báo Kyiv Independent của Ukraine đưa tin rằng, sự việc diễn ra trong cuộc tấn công trên không lớn của Nga vào tháng 12/2024 đã thể hiện kỹ năng của các phi công mới được đào tạo của Ukraine, khi nhiều người trong số họ đã trải qua các chương trình đào tạo "cấp tốc" tại Mỹ và châu Âu.

Truyền thông Ukraine ca ngợi, đây là "chiến công lịch sử", nhưng không ít nhà phân tích, bao gồm cả chuyên gia Không quân Ấn Độ đã nghỉ hưu, được Eurasiantimes trích dẫn, đã bày tỏ sự hoài nghi về tính chính xác của thông tin này.

Sau khi nhận được lô máy bay đầu tiên vào mùa hè năm ngoái, Ukraine đã phải đối mặt với nhiều thách thức, từ đào tạo phi công đến bảo vệ cơ sở hạ tầng. Số tiêm kích này cần có đường băng được bảo dưỡng tốt và căn cứ an toàn, cả hai đều dễ bị Nga tấn công.

Vào tháng 8/2024, một chiếc F-16 của Ukraine đã bị rơi trong khi làm nhiệm vụ phòng thủ, các cuộc điều tra ban đầu chỉ ra rằng lỗi kỹ thuật hoặc lỗi phi công chứ không phải hỏa lực của Nga. Theo một quan chức Mỹ, sự cố này cho thấy những rủi ro mà F-16 Ukraine phải đối mặt khi chiến đấu trong môi trường phòng không dày đặc.

Không quân Ukraine đã cố gắng mở rộng việc sử dụng F-16 trên nhiều khu vực, trong đó có cả chiến trường Donetsk và hiện nay là Sumy; nhưng kết quả vẫn chưa đạt như mong đợi.

Về phần mình, Nga đã tìm mọi cách "tìm diệt" số F-16 ít ỏi của Ukraine, buộc đối phương phải bố trí số chiến đấu cơ này ở khu vực miền Tây, như căn cứ Kolomyia ở tỉnh Ivano-Frankivsk, cách khá xa tiền tuyến.

Các kênh Telegram của Nga, như Fighterbomber, tuyên bố Nga đã tiêu diệt thành công một số F-16 của Ukraine, trong đó có vụ bắn hạ chiếc F-16 vào tháng 10/2024. Tuy nhiên, những thông tin như vậy, thường thiếu xác minh độc lập.

Đối với người dân tỉnh Sumy, cảnh tượng một chiếc F-16 xuất hiện trên đầu họ có thể mang ý nghĩa tượng trưng, khích lệ tinh thần rõ rệt. Dù vậy, không có bằng chứng xác đáng về mục đích hoặc kết quả của chuyến bay, đoạn video vẫn giống như là một bức ảnh chụp nhanh về một câu chuyện đang diễn ra.

Rõ ràng, những chiếc máy bay này giờ đây là một phần của cuộc chiến, nhưng chúng chưa mang lại cho quân đội Ukraine lợi thế trên chiến trường như mong đợi.