Phòng thủ kiên cố của Nga bào mòn nguồn lực phản công của Ukraine

Chiến dịch tiêu hao

Sau một tuần giao tranh ác liệt, thử thách thực sự đối với cuộc phản công của Kiev vẫn ở phía trước khi quân đội Ukraine còn cách tuyến phòng thủ chính của Nga khá xa và phần lớn lực lượng chuẩn bị cho cuộc tấn công vẫn trong tư thế sẵn sàng.

Mở đầu chiến dịch phản công được chờ đợi từ lâu, Ukraine đã tấn công vào hai khu vực dọc theo mặt trận phía đông nam vào tuần trước. Họ cho biết đã giành lại 7 ngôi làng nhưng cũng chịu tổn thất bao gồm cả xe chiến đấu bộ binh và xe tăng của phương Tây.

Rob Lee, một thành viên cấp cao tại Viện Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại, cho biết: "Hai bên sẽ bị tiêu hao rất nhiều lực lượng. Rủi ro đối với Ukraine là trước khi tiếp cận được tuyến phòng thủ của Nga, họ đã phải chịu quá nhiều tiêu hao và sẽ rất khó để chọc thủng hệ thống này".

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết, các thiết bị của phương Tây như xe tăng chiến đấu và xe bọc thép sẽ giúp bảo vệ tính mạng của binh sĩ Ukraine.

Nga đã chuẩn bị hàng nghìn vị trí phòng thủ từ rìa phía tây nước Nga cho đến tận bán đảo Crimea trên Biển Đen, bao gồm bãi mìn, hào chống tăng, hàng rào chắn "răng rồng" bằng bê tông và chiến hào.

Hồi tháng 4, Reuters dẫn ảnh chụp vệ tinh cho thấy, các vị trí phòng thủ của Nga tập trung chủ yếu ở phía nam, khu vực quan trọng về mặt chiến lược, nơi Kiev có thể nhắm tới để cắt đứt hành lang đất liền nối Nga với Crimea và chia cắt lực lượng của Điện Kremlin.

Các nhà phân tích quân sự cho biết, Ukraine, với phần lớn lực lượng phản công ở hai bên cánh, có thể theo dõi nơi Moscow đưa quân đến củng cố phòng tuyến và tấn công vào các khu vực được phòng thủ mỏng hơn, bao gồm cả ở phía đông.

Ben Barry, chuyên gia cấp cao về chiến tranh trên bộ tại Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế, đánh giá: "Ukraine có một số lựa chọn. Họ không thể tạo ra sự bất ngờ nào về chiến lược, song sẽ cố gắng hết sức để tạo ra sự bất ngờ về chiến thuật và tác chiến. Điều đó sẽ liên quan đến việc che giấu, ngụy trang, sử dụng mồi nhử và tạo thông tin sai lệch, những thứ mà họ đã sử dụng khá thành công vào mùa thu năm ngoái".

Theo ông Lee, chiến lược của Moscow ở khu vực phía nam có thể nhằm khiến quân đội của Ukraine bị thương vong nhiều nhất có thể trước khi Kiev tiếp cận tuyến phòng thủ chính của Nga cách đó khoảng 10-15km.

Động lực để tiếp tục phản công của Ukraine

Ukraine đã chuẩn bị cho cuộc phản công trong ít nhất 6 tháng sau khi giành lại quyền kiểm soát thành phố Kherson ở phía tây nam vào tháng 11/2022 và một vùng rộng lớn của khu vực Kharkov vào tháng 9/2022.

Theo các nhà phân tích, quân đội Ukraine đã thành lập 12 lữ đoàn thiết giáp cho chiến dịch phản công này, trong đó, 9 lữ đoàn được phương Tây huấn luyện và trang bị. Một lữ đoàn thường bao gồm ít nhất 3.500 - 4.000 quân. Ukraine nói, họ đã lập 8 lữ đoàn tấn công gồm 40.000 binh sĩ theo kế hoạch Bộ Nội vụ nước này soạn thảo.

Konrad Muzyka, nhà phân tích quân sự ở Ba Lan và là người theo dõi chặt chẽ cuộc xung đột, cho biết cho đến nay chỉ có ba trong số 12 lữ đoàn tham chiến ở phía đông nam. Các mũi tấn công chính đã đến gần thị trấn Orikhiv do Kiev kiểm soát ở tỉnh Zaporizhia và Velyka Novosilka ở tỉnh Donetsk.

Những cuộc tấn công đó cho thấy, các chỉ huy của Ukraine có thể đang để mắt đến Tokmak, một thị trấn ở vùng Zaporizhia cách tiền tuyến khoảng 25km và đang bị Nga kiểm soát. Cách đó 50km nữa là thành phố Melitopol. Cả hai khu dân cư này đều được Nga phòng thủ nghiêm ngặt.

Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Ukraine Hanna Maliar cho biết, gần Velyka Novosilka, Ukraine đã giành lại một cụm gồm 4 ngôi làng và 2 ngôi làng khác ở gần đó.

Lực lượng Ukraine đã tiến thêm được 6,5km và giành lại 90km2 lãnh thổ, bà Maliar cho biết. Vào ngày 14/6, bà tiếp tục thông báo quân đội nước này đã tiến thêm được 300-350m ở nhiều khu vực khác trong 24 giờ qua.

Bà Maliar cũng báo cáo những bước tiến của Ukraine ở hai bên sườn thành phố Bakhmut phía đông. Tuy nhiên, các nhà phân tích quân sự cho rằng, điều này khó có thể trở thành tâm điểm của cuộc phản công chính của Ukraine.

"Ban đầu họ làm khá tốt. Mối quan tâm chính của tôi sau 5-6 ngày trong giai đoạn chính này là cuộc tiến công dường như đã chững lại. Động lực mà họ đã xây dựng được trong vài ngày đầu tiên về cơ bản đã biến mất và chúng tôi không biết tại sao lại như vậy", ông Muzyka nói.

Theo các chuyên gia phân tích, tình hình phản công của Kiev đang rất phức tạp do họ thiếu sức mạnh không quân. Kiev đã vận động phương Tây trong nhiều tháng để cung cấp máy bay chiến đấu F-16 nhưng phải mất ít nhất vài tháng nữa chúng mới được triển khai.

Trong khi đó, hình ảnh do các blogger quân sự Nga chia sẻ cho thấy, xe chiến đấu bộ binh Bradley và xe tăng Leopard 2 của Ukraine do phương Tây viện trợ đã bị phá hủy hoặc hư hỏng. Đây đều là những vũ khí hàng đầu do phương Tây gửi để hỗ trợ Ukraine phản công.

Ông Muzyka ước tính, Ukraine có thể đã mất tới 15% số xe Bradley và một lượng nhỏ xe Leopard, mặc dù lực lượng Ukraine có thể đã thu hồi được một vài phương tiện và gửi đi sửa chữa.

Nhà phân tích quân sự Jack Watling nhận định, còn quá sớm để nói liệu cuộc phản công của Ukraine sẽ thành công hay thất bại. "Chúng ta không nên đưa ra kết luận quá sớm về khả năng thành công hay thất bại", ông nói.