Ông Zelensky mất bình tĩnh, tranh cãi tay đôi khiến ông Trump nổi giận?

Đối thoại cấp cao Mỹ - Ukraine đổ vỡ

Tổng thống Donald Trump đã chỉ trích người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky "thiếu tôn trọng" nước Mỹ trong cuộc họp khác thường tại Phòng Bầu dục hôm 28/2.

Hai bên sau đó đột ngột hủy bỏ lễ ký kết một thỏa thuận khoáng sản mà ông Trump cho rằng sẽ đưa Ukraine đến gần hơn kịch bản chấm dứt xung đột với Nga.

Trong chuyến thăm tới Nhà Trắng, ông Zelensky dự kiến sẽ ký thỏa thuận cho phép Mỹ tiếp cận nhiều hơn với các nguồn khoáng sản đất hiếm của Ukraine và tổ chức một cuộc họp báo chung. Tuy nhiên, kế hoạch này đã bị hủy bỏ sau cuộc đấu khẩu gay gắt giữa các nhà lãnh đạo trước giới truyền thông.

Ông Zelensky đã bị các cố vấn cấp cao của Tổng thống Trump yêu cầu rời khỏi Nhà Trắng ngay sau khi ông Trump lên giọng gay gắt, thể hiện thái độ giận dữ công khai.

"Đừng đến đây và lấy cớ thuyết giảng chúng tôi rằng ngoại giao sẽ không hiệu quả. Ông Zelensky đã đưa vấn đề theo hướng đó và kết quả như vậy là có thể đoán trước được", Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho biết.

Ông Rubio cho rằng Tổng thống Ukraine đã không quan tâm đến việc chấm dứt cuộc chiến hiện đã bước sang năm thứ 4.

"Có lẽ ông Zelensky không muốn thỏa thuận hòa bình. Hành động phá hoại công khai đó thực sự gây thất vọng cho tất cả những người tham gia. Ông ấy nên xin lỗi vì đã lãng phí thời gian của chúng ta".

Theo ông Rubio, chính sách của Tổng thống Trump và Phó Tổng thống JD Vance là một nỗ lực nhằm thay đổi hướng đi của một cuộc chiến không dẫn tới đâu dưới thời chính quyền Joe Biden.

Thái độ đôi co của ông Zelensky khiến phía Mỹ nổi giận?

Các quan chức Nhà Trắng cho biết, cuộc tranh cãi bất ngờ này không nằm trong bất kỳ hoạt động phối hợp nào được lên kế hoạch từ trước nhằm "làm bẽ mặt" Tổng thống Zelensky để buộc ông phải thay đổi lập trường đàm phán cứng rắn, hay để Mỹ giành được lợi thế trong thỏa thuận khoáng sản với Ukraine. 

Tổng thống Trump đã tỏ ra dễ chịu với ông Zelensky khi bắt đầu các cuộc tiếp xúc, mặc dù nhận xét đầu tiên của ông Trump là về trang phục không chính thức của ông Zelensky với hàm ý đó là kiểu ăn mặc "thiếu chỉnh tề".

"Ông Zelensky không nên đôi co với Phó Tổng thống JD Vance", một quan chức cấp cao của Nhà Trắng cho biết.

Quan chức này cáo buộc những lời chỉ trích của ông Zelensky đã khiến Tổng thống Trump, 78 tuổi, phải lên tiếng bảo vệ cấp phó và đẩy tình huống nhanh chóng leo thang căng thẳng.

Thái độ đối đầu giữa ông Zelensky với ông Vance đã kích hoạt cuộc đấu khẩu dữ dội diễn ra trong một cuộc họp mà nhà lãnh đạo Ukraine đang ở trên "lãnh địa" của ông Trump. 

Hơn nữa, ông Zelensky đến đây nhằm cố gắng thuyết phục để nhận được sự đảm bảo an ninh trong thỏa thuận khoáng sản với Mỹ.

Nhà Trắng muốn ông Zelensky chứng tỏ "thái độ biết ơn". Thay vào đó, một số cử chỉ của ông Zelensky đã được diễn giải như thể ông không chịu đựng được những gì mình đang nghe.

Phó Tổng thống Vance nói rằng Ukraine đã "vô ơn" với hàng tỷ USD tiền hỗ trợ của Mỹ, rồi sau đó đổ lỗi cho các chính quyền Mỹ tiền nhiệm do đảng Dân chủ đứng đầu đã không ngăn chặn được Nga.

Tuy nhiên, ông Zelensky lại cố gắng chuyển hướng cuộc trò chuyện trở lại với chủ đề liên quan tới Nga, cáo buộc Tổng thống Vladimir Putin đã khiến nhiều người dân phải thiệt mạng. 

"Ông đang nói về loại ngoại giao gì vậy, JD?, ông Zelensky gọi Phó Tổng thống Mỹ bằng tên riêng thay vì chức danh chính thức. Ông Zelensky cũng tỏ ý trách ông Vance đã không tới thăm Ukraine lúc còn là thượng nghị sĩ trong khi nhiều chính khách Mỹ khác đã tới đây.

Cách xưng hô và thái độ trách cứ đã làm ông Vance nổi giận, khiến Phó Tổng thống Mỹ quay sang "chỉnh huấn" ông Zelensky.

"Tôi đang nói về cái thứ ngoại giao sẽ giúp chấm dứt sự hủy diệt trên đất nước của ngài đấy, ngài Tổng thống. Thưa ngài Tổng thống, tôi nói với tất cả sự tôn trọng", ông Vance đáp trả.

"Tôi nghĩ thật thiếu tôn trọng khi ông đến Phòng Bầu dục để cố gắng tranh luận vấn đề này trước truyền thông Mỹ", Phó Tổng thống Mỹ nói thêm.

"Ông đã khi nào đến Ukraine và chứng kiến những vấn đề mà chúng tôi đang gặp phải hay chưa?", ông Zelensky vặn hỏi ông Vance, người từng bỏ phiếu phản đối gói viện trợ 61 tỷ USD cho Ukraine tại Thượng viện Mỹ vào tháng 4 năm ngoái.

"Tôi đã từng. Thực tế, tôi đã thực sự xem và chứng kiến những câu chuyện, và tôi biết những gì đang xảy ra là do ông muốn họ xem. Ông đưa họ đi tham quan để tuyên truyền, thưa Tổng thống", ông Vance đáp.

Cuộc khẩu chiến căng thẳng diễn ra trong Phòng Bầu dục nhanh chóng đi chệch hướng khi ông Trump cảm thấy bị xúc phạm vì cách ông Zelensky đối xử với ông Vance trước ống kính máy quay. Ông Trump quay sang bảo vệ Phó Tổng thống của mình.  

"Ông đã để mình rơi vào tình thế rất tệ, và đúng là như vậy. Ông đang không ở trong tình thế tốt. Ông chẳng có quân bài nào ngay lúc này", ông Trump nói.

"Tôi không đang chơi bài", ông Zelensky đáp lời ngay lập tức.

"Đã lúc nào ông nói lời cảm ơn chưa nhỉ?", Phó Tổng thống Vance chỉ trích ông Zelensky vào lúc đỉnh điểm của cuộc cãi vã. "Chỉ cần nói lời cảm ơn thôi", ông Vance nói với ông Zelensky. 

"Tôi đã nói rất nhiều lần rồi", Tổng thống Zelensky đáp lại.

Trong bài phỏng vấn quan trọng đầu tiên sau cuộc họp "thảm họa" tại Nhà Trắng, Tổng thống Zelensky đã từ chối xin lỗi theo đề nghị của Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio và chỉ nói rằng ông muốn Tổng thống Trump "ủng hộ chúng tôi nhiều hơn".

Khi được người dẫn chương trình Kaitlan Collins của kênh truyền hình Fox News hỏi liệu mối quan hệ giữa Tổng thống Trump và nhà lãnh đạo Zelensky có thể hàn gắn được hay không, Ngoại trưởng Mỹ Rubio cho biết: "Tôi nghĩ mọi điều đều có thể xảy ra nhưng phải quay trở lại đúng thời điểm Tổng thống Trump tham gia vào việc này nhằm mang lại nền hòa bình bền vững, lâu dài".