Ông Biden có thể cứng rắn về vấn đề Biển Đông

Các nhà phân tích cho rằng, Mỹ sẽ theo đuổi cách tiếp cận đồng thuận hơn đối với các mối quan hệ quốc tế trong nhiệm kỳ của ông Joe Biden, tuy nhiên chính quyền của ông Biden có thể sẽ tiếp tục cứng rắn trong nhiều vấn đề, bao gồm vấn đề Biển Đông, như thời Tổng thống Donald Trump.

"Với nền tảng của Joe Biden là một thượng nghị sĩ kỳ cựu, chúng ta sẽ chứng kiến thêm nhiều cái đầu tập trung vào để giải quyết các vấn đề trên thế giới", giáo sư Jay Batongbacal, giám đốc Viện Các vấn đề hàng hải và Luật biển thuộc Đại học Philippines, nói tại diễn đàn trực tuyến do Hiệp hội Phóng viên nước ngoài của Philippines tổ chức hôm 9/11.

Carl Thayer, chuyên gia về Đông Nam Á, cũng nhận định tại sự kiện rằng các nước trong khu vực sẽ chịu ít áp lực hơn trong việc "chọn phe" giữa căng thẳng Mỹ - Trung, nếu ông Biden lên nắm quyền.

Theo ông Thayer, giáo sư tại Đại học New South Wales, liên minh của Mỹ với Nhật Bản và Hàn Quốc sẽ “ít đối đầu hơn” dưới thời Joe Biden. Ông Biden được dự đoán sẽ tiến hành các cuộc đàm phán không chính thức với các bên liên quan để “đưa ra chiến lược đẩy lùi” Trung Quốc.

Cả hai chuyên gia nhận định Mỹ nhiều khả năng sẽ tiếp tục chính sách tiến hành các hoạt động tuần tra tự do hàng hải (FONOPS) ở Biển Đông. Mỹ nhiều năm qua đã tiến hành các hoạt động đảm bảo tự do hàng hải nhằm thách thức yêu sách chủ quyền phi lý của Trung Quốc ở Biển Đông.

Joe Biden từng ủng hộ việc tăng cường quan hệ với Trung Quốc hồi thập niên 1970. Ông đã gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ít nhất 8 lần trong sự nghiệp chính trị kéo dài 50 năm.

Tuy nhiên, lập trường của ông Biden đối với Trung Quốc đã trở nên cứng rắn hơn trong 10 năm qua. Trong chiến dịch tranh cử vừa qua, ông đã chỉ trích Bắc Kinh vì các động thái ở Hong Kong và Tân Cương.

Ông Biden từng tuyên bố Mỹ phản đối việc Trung Quốc lập vùng cấm bay ở Biển Đông, đồng thời cảnh báo sẽ đưa máy bay ném bom B-1 qua khu vực đó.

“Chúng tôi sẽ làm mọi thứ rõ ràng. Họ phải chơi theo luật”, ông Biden nói.

Trung Quốc cho đến nay vẫn chưa chính thức lên tiếng chúc mừng ông Biden, dù ứng viên đảng Dân chủ đã tuyên bố chiến thắng.

Bộ Ngoại giao Trung Quốc đưa ra câu trả lời mơ hồ tại cuộc họp báo ngày 9/11, nói rằng Bắc Kinh hy vọng chính quyền mới của Mỹ sẽ duy trì mối quan hệ như hiện tại. Trung Quốc cũng tránh câu hỏi về thỏa thuận thương mại, cũng như việc Bắc Kinh kỳ vọng gì từ ông Biden, hay lập trường của Bắc Kinh về mối quan hệ với Washington.

Báo nhà nước China Daily của Trung Quốc hy vọng mối quan hệ Mỹ - Trung có thể được tái khởi động theo chiều hướng tốt hơn. Báo Global Times của Trung Quốc cũng kêu gọi Bắc Kinh kết nối chặt chẽ với đội ngũ của Biden để đưa quan hệ Mỹ - Trung quay về trạng thái ổn định.

“Trung Quốc không nên ảo tưởng rằng kết quả bầu cử của Biden sẽ làm hạ nhiệt hoặc đảo chiều quan hệ Mỹ - Trung”, Global Times nhận định.