Nhìn lại cú đánh tàn phá cứu Syria

Ngày 30/9/2015, Nga tuyên bố bắt đầu hoạt động chống khủng bố ở Syria, đáp ứng lời kêu gọi của Tổng thống Syria Bashar al-Assad. Tuy nhiên, vào thời điểm ngay từ đầu tháng 9, Moscow đã bí mật điều động lực lượng và vũ khí-trang bị sang Syria.

Sau đó, Lực lượng Hàng không-Vũ trụ Nga (VKS) đã bắt đầu phát động chiến dịch không kích vào các mục tiêu khủng bố, đặc biệt chú ý đến Jabhat al-Nusra (chi nhánh al-Qaeda ở Syria) và tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) trên khắp lãnh thổ Syria.

Sang năm 2016, quân đội Nga đã triển khai thêm lực lượng các cố vấn quân sự trên các chiến trường trọng điểm để cố vấn cho Quân đội Syria (SAA) và gia tăng nguồn cung cấp vũ khí-trang bị quân sự để hỗ trợ cả SAA lẫn các lực lượng ủng hộ ông Bashar al-Assad.

Vào thời điểm tháng 9/2015, trước sức mạnh của các tổ chức khủng bố và “đối lập ôn hòa” được Mỹ và các nước Ả rập ủng hộ, bất chấp sự hiện diện của các cố vấn và hỗ trợ trực tiếp trên mặt đất của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran, Quân đội Syria liên tiếp bại trận.

Tương lai của chính quyền Assad hết sức bi đát, các lực lượng rút lui ở tất cả các mặt trận, diện tích kiểm soát của chính phủ chỉ còn 1/3 đất nước, thuộc khu vực phía Tây, giáp Địa Trung Hải. Các quan chức và các nhà phân tích Mỹ ước tính rằng lực lượng Assad sẽ có thể tồn tại được không quá 5-7 tháng.

Đây là lý do tại sao các tỉnh Latakia, Homs, Hama, Deir Ezzor và vùng nông thôn Damascus trở thành những khu vực đầu tiên được VKS Nga hỗ trợ từ trên không cho quân đội Ả Rập Syria (SAA), Lực lượng Quốc phòng (NDF), Hezbollah và các nhóm ủng hộ chính phủ khác.

Ở miền bắc Latakia, SAA và các đồng minh, dưới sự hỗ trợ của không quân Nga, đã đạt được một thành công đáng kể, chiếm quyền kiểm soát từ một phần biên giới Syria-Thổ Nhĩ Kỳ đến tỉnh Idlib từ tay các nhóm chiến binh được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn.

Trong hướng khác, chính phủ đã tăng cường đáng kể khu vực kiểm soát dọc theo Quốc lộ M4, giải phóng các thị trấn chiến lược như Salma và Kinsibba.

Những kết quả đã đạt được là rất đáng ghi nhận, bất chấp khu vực này có địa hình núi non hiểm trở và sự hỗ trợ to lớn của Ankara cho các nhóm đối lập và thậm chí là những vụ khiêu khích quân sự trực tiếp của chính quyền Erdogan, mà điển hình là vụ tiêm kích F-16 Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ máy bay ném bom tiền tuyến Su-24 của Nga.

Không lực Nga đã thành công trong việc đáp ứng yêu cầu cung cấp sự chi viện cả hậu cần lẫn hỏa lực cho quân đội Syria bị bao vây bởi tổ chức khủng bố IS trong thành phố Deir Ezzor và giúp đỡ SAA đẩy lùi tất cả các nỗ lực của IS để tiến vào thành phố chiến lược này.

Tại tỉnh Homs, lực lượng Nga và Syria đã đạt được thành công lớn trước IS. Với sự hỗ trợ đắc lực của VKS, SAA đã tiêu diệt những nhóm lớn khủng bố IS gần Mahin và giải phóng Qaryatayn, cùng với thành phố cổ Palmyra. Sau đó, SAA và các đồng minh đã thành công trong việc đẩy lùi một loạt vụ tấn công của IS trong địa bàn tỉnh.

Chiến dịch tiếp theo của không quân của Nga nhằm phá hủy cơ sở kinh tế của IS trong lĩnh vực buôn lậu dầu là một nguyên nhân vô cùng quan trọng dẫn đến những thất bại về mặt quân sự của tổ chức khủng bố này, khiến chúng ngày càng suy sụp.

Tuy nhiên, những nỗ lực để tiến đến sân bay Tabaqa ở phía nam thành phố Raqqa, thuộc tỉnh Raqqa và dọc theo đường cao tốc Palmyra-Deir Ezzor đã không thành công.

Hiện nay, IS vẫn đang nắm giữ Raqqa nhưng nó có thể lọt vào tay người Kurd trong thời gian tới. Còn quân đội Syria vẫn bị IS vây chặt ở thành phố Deir Ezzor.

Tại tỉnh Aleppo, SAA và các đồng minh đã đạt được thành công trong chiến dịch chống IS, gỡ bỏ cuộc bao vây Căn cứ không quân Kweires và mở rộng vùng kiểm soát phía đông thành phố Aleppo.

IS và các đồng minh của chúng thuộc cái gọi là “đối lập ôn hòa” đã mở những đợt tấn công dữ dội tại Khanasser nhưng không thành công trong việc cắt đứt tuyến đường cung cấp duy nhất của chính phủ tới những lực lượng đang bao vây chặt thành phố Aleppo.

Điều này tạo ra chỗ đứng cho các lực lượng chính phủ tiếp tục những chiến dịch thành công xung quanh thành phố chiến lược của Syria. SAA mở rộng ở các khu vực phía đông, phía bắc và nam của Aleppo và ít nhất đã hoàn thành việc vây hãm các khu phố bị kiểm soát bởi khủng bố, nhưng không thể kiểm soát được thành phố chiến lược Khan Tuman.

Tuy nhiên, những thành công này đã mở đường cho việc Quân đội Syria sau này tiến hành chiến dịch giành lại thành phố Aleppo từ tay các nhóm đối lập.

Tại vùng đông bắc của tỉnh, YPG người Kurd và một số đơn vị Ả Rập, do liên minh do Hoa Kỳ hỗ trợ đã giành lại quyền kiểm soát Manbij và tuyên bố mục tiêu liên kết các khu vực kiểm soát của người Kurd ở Syria.

Thổ Nhĩ Kỳ trả lời, tạo ra một liên minh của các nhóm thân Thổ Nhĩ Kỳ và khởi động chiến dịch Lá chắn Euphrates (Euphrates Shield) vào tháng 8/2016 để ngăn chặn mối đe dọa của người Kurd.

Ở tỉnh Hama, các lực lượng chính phủ đã không thể đạt được bất kỳ thành công đáng chú ý nào, bởi các lực lượng đối lập và khủng bố đã bắt tay nhau đánh lui lực lượng SAA. Đến bây giờ, các lực lượng chính phủ đã không thể giành lại hầu hết các khu vực ở tỉnh này bị mất vào tay chúng.

Tại vùng nông thôn Damascus, SAA đã tiến hành thành công một loạt các hoạt động ở Tây và Đông Ghouta. Các nhóm chiến binh đối lập đã đồng ý với thỏa thuận hòa bình và rút lui khỏi một số địa điểm, bao gồm cả thị trấn Daraya và ngoại ô Mo'adhimiyah Al-Sham của thủ đô Damascus. Còn tại tỉnh Daraa, thành phố Sheikh Miskin là chiến công lớn nhất của SAA.

Đến đầu tháng 10/2016, Moscow mở rộng cơ sở quân sự tại Syria, chuyển căn cứ không quân Hmeymim thành căn cứ không quân vĩnh viễn với sự hiện diện thường trực của Lực lượng Không gian Nga và tuyên bố các kế hoạch biến cơ sở hậu cần-kỹ thuật hải quân của mình ở Tartus thành căn cứ tác chiến hải quân vĩnh viễn.

Tổng kết những lợi ích của các lực lượng ủng hộ chính phủ trên toàn quốc trong năm qua và sự hiện diện quân sự ngày càng tăng của Nga ở Syria, thật dễ dàng để kết luận rằng sự khởi đầu của các hoạt động quân sự của Nga vào năm 2015 đã làm thay đổi đáng kể cục diện chiến tranh Syria.

Sự hiện diện của lực lượng quân sự Nga ở Syria là “Một cú đánh tàn phá” đối với các ổ nhóm khủng bố và phiến quân đối lập, là “vị cứu tinh” của Quân đội và nhân dân Syria, VKS đã cứu SAA khỏi thất bại quân sự, ngăn chặn đà sụp đổ của chính phủ Assad.

Một năm sau khi Nga can thiệp quân sự vào Syria, quyền chủ động trên chiến trường nằm trong tay của liên minh Syria-Iran-Nga.

Tuy nhiên, vẫn chưa có những chuyển biến lớn mà phải đến cuối năm 2016 và đầu năm 2017 mới có những trận đánh quyết định thay đổi cục diện trên chiến trường.

Điều này chúng ta sẽ tìm hiểu trong kỳ sau.

Theo Thiên Nam

Đất Việt