Nhiều nước châu Á chìm trong "cơn ác mộng" Covid-19

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tuần trước nói rằng, Ấn Độ chiếm gần một nửa số ca mắc mới và 1/4 số ca tử vong toàn cầu trong tuần trước đó. Tuy nhiên, không chỉ Ấn Độ, các nước láng giềng từ Nepal ở phía bắc cho đến Sri Lanka và Maldives ở phía nam, và một số nước trong khu vực như Thái Lan, Campuchia, Indonesia, cũng đang chứng kiến tình trạng số người mắc Covid-19 tăng nhanh.

"Đông Nam Á ghi nhận hơn 2,7 triệu ca mắc mới và hơn 25.000 ca tử vong, tương đương tăng 19% và 48% so với tuần trước đó. Ấn Độ là nguyên nhân chính dẫn đến sự gia tăng này", WHO cho biết hôm 5/5.

Covid-19 lây lan mạnh đã gây ra sức ép lớn cho hệ thống y tế và nguồn cung y tế của các nước này. Một số nước phải kêu gọi sự hỗ trợ khẩn cấp của quốc tế.

Hiệp hội Chữ Thập Đỏ và Trăng Lưỡi liềm Đỏ Quốc tế (IFRC) tuần trước cảnh báo cần phải hành động hơn nữa để ngăn thảm kịch ở châu Á. "Chúng ta cần hành động nhanh để có hy vọng ngăn chặn cuộc khủng hoảng nhân đạo này. Virus đang tràn qua biên giới các nước và hoành hành khắp châu Á", Alexander Matheou, Giám đốc khu vực châu Á - Thái Bình Dương của IFRC, nhấn mạnh.

Sri Lanka

Sri Lanka bắt đầu chứng kiến số ca mắc Covid-19 tăng vọt kể từ giữa tháng 4 với số ca nhiễm nhanh chóng xô đổ kỷ lục ở giai đoạn đỉnh dịch hồi tháng 2. Hôm 7/5, Sri Lanka ghi nhận thêm gần 1.900 ca mắc mới, gấp gần 5 lần so với số ca mắc trung bình trong ngày hồi đầu tháng 4.

Theo Bộ trưởng Y tế nước này, số ca Covid-19 tăng mạnh chủ yếu do người dân tụ tập đông người vào dịp năm mới hôm 13-14/4. Trong khi đó, giới chức Sri Lanka chủ quan cho rằng dịch đã được kiểm soát và cho phép người dân tổ chức tiệc tùng đón năm mới miễn là tuân thủ các khuyến cáo y tế.

Hôm 27/4, Sri Lanka ghi nhận hơn 1.100 ca mắc, đánh dấu lần đầu tiên số ca mắc trong ngày vượt 1.000 ca kể từ khi dịch bùng phát. Giới chức Sri Lanka đã lập tức cho học sinh nghỉ học, đóng cửa các cơ sở kinh doanh không thiết yếu và áp lệnh phong tỏa ở hơn 100 khu vực trên cả nước.

Mặc dù vậy, các biện pháp này vẫn không thể ngăn đà lây lan của Covid-19. Đầu tuần trước, Sri Lanka buộc phải mở rộng phong tỏa thêm 4 địa phương nữa. Tính đến nay, Sri Lanka đã phong tỏa 13 trong tổng số 25 khu vực hành chính của nước này. Ngoài ra, Sri Lanka hôm 6/5 đã đóng cửa biên giới với Ấn Độ.

Có vị trí địa lý gần Ấn Độ, nhưng đến tận cuối tuần qua Sri Lanka mới phát hiện ca nhiễm biến chủng SARS-CoV-2 từ Ấn Độ. Các chuyên gia cho rằng, đợt bùng phát mạnh ở Sri Lanka thời gian qua chủ yếu là do sự lây lan của biến chủng B.1.1.7 được phát hiện lần đầu ở Anh.

Tiêm chủng vắc xin được cho là biện pháp hiệu quả sẽ giúp Sri Lanka ngăn chặn đà lây lan Covid-19. Tuy nhiên, đến nay, nước này mới chỉ tiêm chủng được khoảng 1 triệu liều vắc xin ngừa Covid-19 trong khi dân số lên đến 21 triệu người.

Maldives

Maldives, một láng giềng khác của Ấn Độ, hôm 9/5 ghi nhận gần 1.100 ca mắc mới trong vòng 24 giờ. Trong vòng 1 tuần qua, số ca mắc mới ở quốc đảo này tăng gấp đôi tuần trước đó.

Maldives là một trong những quốc gia đầu tiên mở cửa biên giới với du khách quốc tế hồi tháng 7 năm ngoái sau 3 tháng phong tỏa. Trong khi các nước khác vẫn đóng cửa biên giới thì Maldives vẫn đón ngôi sao và giới giàu có từ Ấn Độ đến đây tránh dịch. Từ tháng 1 đến tháng 3 năm nay, khoảng 70.000 người Ấn Độ đã đến Maldives, tăng gấp đôi so với cả năm 2020. Tháng trước, giới chức Maldives thông báo kế hoạch tiêm vắc xin Covid-19 cho du khách nhằm thu hút khách du lịch. Tuy nhiên, kế hoạch này sẽ chỉ có thể thực hiện sau khi toàn bộ người dân Maldives được tiêm chủng. Đến nay, Maldives đã tiêm chủng khoảng 400.000 liều vắc xin trong khi dân số là 530.000 người. Chỉ khoảng 21% dân số Maldives hoàn tất tiêm chủng.

Hiện giờ, Maldives phải tập trung sức lực để ngăn chặn Covid-19, đặc biệt là ở các khu vực đông dân. Tuần trước, Trung tâm Hành động Khẩn cấp Y tế Maldives cảnh báo, số ca Covid-19 nhập viện đã tăng gấp 3 lần trong vài ngày qua và biến chủng SARS-CoV-2 dễ lây lan có thể đã xâm nhập vào nước này.

Trước tình hình này, chính quyền vùng Greater Male, tâm dịch ở Maldives, đã ban bố lệnh giới nghiêm từ 9h tối đến 4 giờ sáng bắt đầu từ hôm 6/5. Trong thời gian này, người dân chỉ được phép ra ngoài khi có việc cần thiết.

Nepal

Cuộc khủng hoảng Covid-19 hiện nay ở Nepal làm dấy lên lo ngại nước này có thể rơi vào thảm kịch tương tự nước láng giềng Ấn Độ. Hiện tại, trung bình mỗi ngày, cứ 100.000 người dân ở Nepal thì có 20 người mắc mới Covid-19, tỷ lệ tương đương của Ấn Độ cách đây 2 tuần.

"Những gì xảy ra ở Ấn Độ lúc này là một dự báo kinh hoàng về tương lai của Nepal nếu chúng ta không thể ngăn chặn đợt dịch Covid-19 này", người đứng đầu Hội Chữ Thập Đỏ Nepal cảnh báo.

Các chuyên gia cho rằng, nguyên nhân chính dẫn đến đợt bùng dịch nghiêm trọng hiện nay ở Nepal là sự xuất hiện của biến chủng virus mới dễ lây lan hơn, trong khi các sự kiện tập trung đông người vẫn diễn ra, chính quyền ứng phó chậm trễ.

Nepal có tỷ lệ bác sĩ trên dân cư thấp hơn so với Ấn Độ, tỷ lệ tiêm chủng cũng thấp hơn so với nước láng giềng này. Đợt bùng dịch nghiêm trọng khiến hệ thống y tế của Nepal quá tải, các lò hỏa thiêu cũng không đủ để đáp ứng nhu cầu hỏa táng bệnh nhân chết vì Covid-19.

"Tình hình càng ngày càng tệ hơn và có thể sớm vượt tầm kiểm soát", Tiến sĩ Samir Adhikari, người phát ngôn Bộ Y tế và Dân số Nepal, cảnh báo hôm 3/5.

Mặc dù Nepal đã thắt chặt kiểm soát biên giới với Ấn Độ, phong tỏa các khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi Covid-19, nhưng nhiều người lo ngại điều này là chưa đủ để ngăn chặn đà lây lan của đại dịch.

Thái Lan

Mặc dù là quốc gia đầu tiên sau Trung Quốc phát hiện các ca mắc Covid-19 hồi tháng 1 năm ngoái, nhưng Thái Lan đã kiểm soát tương đối tốt đợt bùng phát dịch đầu tiên nhờ các biện pháp ứng phó hiệu quả. Tuy vậy, năm nay, Thái Lan đang đối mặt với thách thức lớn hơn nhiều. Sau khi kiểm soát được làn sóng lây nhiễm thứ hai bùng phát tháng 12 năm ngoái, Thái Lan đang chật vật đối phó làn sóng thứ 3 khi số ca nhiễm và tử vong tăng với tốc độ chưa từng có.

Trước khi làn sóng Covid-19 bùng lên, Thái Lan ghi nhận tổng cộng gần 29.000 ca mắc tính đến cuối tháng 3. Trong 5 tuần sau đó, con số này tăng gấp hơn 2 lần, vượt 76.000 ca. Chỉ riêng hôm 7/5, Thái Lan ghi nhận xấp xỉ 2.000 ca mắc mới trong vòng 24 giờ.

Đợt bùng phát mới được cho là bắt nguồn từ một số hộp đêm ở thủ đô Bangkok. Hôm 5/4, giới chức thành phố đã yêu cầu đóng cửa 196 cơ sở kinh doanh giải trí trong vòng 2 tuần. Tuy nhiên, Covid-19 tiếp tục lan nhanh, đặc biệt khi nhu cầu đi lại giữa các tỉnh thành của Thái Lan tăng mạnh vào dịp năm mới khoảng giữa tháng 4.

Một số bệnh viện ở Bangkok đã phải từ chối xét nghiệm Covid-19 cho bệnh nhân vì không có đủ giường. Giới chức địa phương cũng lập khẩn cấp các bệnh viện dã chiến từ các hội trường, khách sạn, trung tâm thể thao.

Ngày 4/5, chính phủ Thái Lan phát động chiến dịch tiêm phòng cho 50.000 người sống trong một khu dân cư đông đúc ở Bangkok sau khi phát hiện 300 cư dân nhiễm Covid-19. Tốc độ triển khai chương trình tiêm chủng của Thái Lan bị cho là vẫn khá chậm chạp.

Campuchia

Số người mắc Covid-19 ở Campuchia cũng đang tăng nhanh, từ 500 ca lên hơn 19.000 ca tính đến cuối tuần trước. Đợt bùng dịch bắt đầu từ cuối tháng 2 đã khiến số ca mắc Covid-19 trong ngày ở Campuchia tăng lên hàng trăm ca, gây sức ép lớn cho hệ thống y tế của nước này.

Hôm 6/4, Thủ tướng Campuchia Hun Sen đã yêu cầu bệnh nhân Covid-19 triệu chứng nhẹ tự cách ly và điều trị tại nhà bởi các bệnh viện gần quá tải. Ông cảnh báo, Campuchia đang đứng trên "bờ vực sinh tử" trong cuộc chiến ứng phó Covid-19.

Hôm 11/4, WHO cũng cảnh báo, Campuchia đang trên bờ vực "thảm kịch quốc gia". Đại diện của WHO tại Campuchia Li Ailan nhận định, đợt bùng phát dịch hiện nay ở Campuchia không giống đợt bùng phát năm ngoái do có sự xuất hiện của biến chủng dễ lây lan từ Anh.

Để ngăn chặn đà lây lan của dịch, giới chức trách Campuchia đã phong tỏa thủ đô Phnom Penh và khu vực lân cận trong vòng 3 tuần kể từ ngày 15/4.

Mặc dù số ca Covid-19 vẫn tăng mạnh, nhưng Campuchia quyết định nới phong tỏa Phnom Penh hồi tuần trước. Campuchia hy vọng có thể kiểm soát dịch bằng chương trình tiêm chủng. Đến nay, Campuchia đã tiêm khoảng 2,6 triệu liều vắc xin cho tổng số 16 triệu dân, chỉ hơn 6% dân số Campuchia đã được tiêm chủng đầy đủ.

Indonesia

Đầu tuần trước, Indonesia phát hiện 2 ca Covid-19 đầu tiên nhiễm biến chủng dễ lây lan B.1.617 được ghi nhận đầu tiên ở Ấn Độ.

Trong khoảng 1 tuần qua, mỗi ngày Indonesia ghi nhận thêm khoảng 5.000 ca mắc. Giới chức ở đây lo ngại một đợt bùng phát mạnh hơn nữa trong những tuần tới khi cuộc đại di cư của hàng chục triệu người vào dịp lễ Eid al-Fitr bắt đầu giữa tháng này.

Chính phủ Indonesia đã ban bố lệnh cấm di chuyển trong thời gian từ ngày 6/5 đến 17/5. Bất chấp lệnh cấm này, ước tính 18 triệu người, khoảng 7% dân số Indonesia, vẫn sẽ di chuyển trong dịp lễ đánh dấu kết thúc tháng Ramadan. Điều đó làm dấy lên lo ngại Indonesia có thể rơi vào thảm kịch tương tự Ấn Độ.
Truyền thông địa phương cho hay, khoảng 155.000 nhân viên an ninh, trong đó có khoảng 90.000 cảnh sát và 11.500 quân nhân sẽ được triển khai để thực thi lệnh cấm di chuyển.