Nhật, Mỹ bí mật thảo luận khả năng Tokyo sở hữu vũ khí tấn công

Thủ tướng Nhật Shinzo Abe.

Tuy nhiên, giới chức Nhật nói thêm, các phương án về điều mà Nhật Bản xem là "khả năng tấn công" mới chỉ ở giai đoạn ban đầu và không liên quan tới các thiết bị quân sự cụ thể trong thời điểm này.

Hiến pháp Nhật hiện thời cấm Tokyo sở hữu vũ khí tấn công.

Giới chức quốc phòng cho hay một khả năng tấn công đòi phải có sự thay đổi trong học thuyết quân sự phòng vệ đơn thuần của Nhật. Sự thay đổi này có thể mở ra cánh cửa đối với các hệ thống tên lửa tấn công và các khí tài khác trị giá hàng tỷ USD. Các khí tài có thể bao gồm các dạng khác nhau, như tên lửa hành trình bắn từ tàu ngầm, tương tự tên lửa Tomahawk của Mỹ.

Theo giới chức Mỹ, không có cuộc thảo luận chính thức nào về vấn đề trên, nhưng không loại trừ khả năng các liên lạc không chính thức về chủ đề này đã diễn ra. Một quan chức Mỹ cho hay Nhật đã đề cập không chính thức với giới chức Mỹ về vấn đề này hồi năm ngoái.

Quân đội Nhật rất mạnh nhưng bị kiềm chế bởi hiến pháp hòa bình. Lực lượng phòng vệ Nhật có hàng chục tàu hải quân mặt nước, 16 tàu ngầm, 3 tàu sân bay trực thăng, với nhiều tàu khác đang được chế tạo. Nhật cũng sẽ mua 42 máy bay chiến đấu tàng hình tối tân F-35 của Mỹ.

Tái bố trí quân đội Nhật thành một lực lượng quyết đoán hơn là chính sách cốt lõi của Thủ tướng Shinzo Abe. Ông Abe đã chấm dứt một thập niên cắt giảm chi tiêu quốc phòng và một lệnh cấm các binh sĩ Nhật tham chiến ở nước ngoài, đồng thời nới lỏng các hạn chế về xuất khẩu vũ khí.

Tokyo đã từ bỏ một đề nghị nhằm thảo luận các khả năng tấn công trong các cuộc đàm phán cấp cao nhằm sửa đổi các đường lối chỉ đạo cho liên minh an ninh Mỹ-Nhật, dự kiến sẽ kết thúc vào cuối năm nay. Thay vào đó, vấn đề nhạy cảm trên đang được thảo luận một cách riêng rẽ.

Tuy nhiên, bất kỳ thỏa thuận nào với Washington cũng còn phải mất vài năm và các trở ngại là rất lớn, từ các chi phí cho tới những lo ngại về quan hệ với các láng giềng châu Á như Trung Quốc và các vấn đề nhạy cảm trong bản thân liên minh Mỹ-Nhật.

Giới chức Nhật cho hay những người đồng cấp Mỹ tỏ ra thận trọng về ý tưởng của Nhật, một phần vì điều đó có thể khiêu khích Trung Quốc, vốn cáo cuộc ông Abe muốn làm hồi sinh chủ nghĩa quân phiện thời chiến.

Tấn công các căn cứ tên lửa Triều Tiên

Mặc dù sự kình địch giữa Nhật Bản và Trung Quốc đang gia tăng do tranh chấp lãnh thổ nhưng trọng tâm của Tokyo có thể là khả năng tấn công các căn cứ tên lửa của Triều Tiên, theo 3 quan chức Nhật giấu tên tham gia vào tiến hành thảo luận Mỹ-Nhật.

Triều Tiên nằm cách Nhật Bản chưa đầy 600 km tính từ điểm gần nhất.

Bình Nhưỡng đã cải thiện khả năng tên lửa đạn đạo và tiến hành 3 vụ thử vũ khí hạt nhân, gần đây nhất là vào tháng 2/2013. Hồi tháng 4 năm nay, Triều Tiên nói rằng trong trường xảy ra một cuộc chiến trên bán đảo Triều Tiên, Nhật có thể bị phá hủy hoàn toàn trong "các ngọn lửa hạt nhân".

Một phần động lực của Nhật nhằm tăng cường khả năng là sự ngờ vực rằng Mỹ, vốn có 28.000 quân tại Hàn Quốc và 38.000 quân tại Nhật, có thể không muốn tấn công Triều Tiên trong trường hợp xảy ra khủng hoảng, giới chuyên gia Nhật cho hay.

Các lực lượng Mỹ có thể muốn kiềm chế trong một số tình huống, như nếu Hàn Quốc muốn ngăn chặn sự leo thang.

Theo các đường lối an ninh hiện thời, trong trường hợp hảy ra một cuộc tấn công tên lửa đạn đạo, "các lực lượng Mỹ sẽ cung cấp cho Nhật thông tin tình báo cần thiết và có thể cân nhắc, nếu cần thiết, sử dụng lực lượng cung cấp hỏa lực tấn công bổ sung".

Các cuộc thảo luận không chính thức về khả năng tấn công sẽ bàn tới mọi phương án, từ việc Nhật tiếp tục phụ thuộc hoàn toàn vào Washington để có được các vũ khí.

Nhật muốn đi đến một thỏa thuận trong khoảng 5 năm và sau đó bắt đầu mua vũ khí, một quan chức Nhật tiết lộ.

An Bình