Nhân vật số 2 Triều Tiên bị xử tử: Cuộc thanh trừng mới chỉ bắt đầu?

Trong một động thái bất ngờ đến choáng ngợp, và hoàn toàn đi ngược lại hình ảnh của ông Jang với tư cách một người bảo hộ và dẫn đường cho nhà lãnh đạo trẻ Kim Jong Un trong quá trình củng cố quyền lực, truyền thông Triều Tiên ngày thứ Sáu vừa qua đã công bố việc ông Jang bị xử tử.

Chú dượng của ông Kim bị cáo buộc hàng loạt tội danh, từ một kẻ quan hệ lăng nhăng với phụ nữ, tiêu xài công quỹ trên sòng bạc, tới một kẻ phản quốc tha hóa về đạo đức, người đã nhận thấy cái chết của ông Kim Jong Il tháng 12/2011 như cơ hội để tự mình nắm lấy quyền lực.

Các chuyên gia, những người nghiên cứu về quốc gia khép kín nhất thế giới, vốn luôn giữ kín những chuyện nội bộ trước báo giới nước ngoài và ngay cả với dân chúng, hiện vẫn chia rẽ về việc liệu những diễn biến đột ngột vừa qua có phản ánh những hỗn loạn trong hàng ngũ lãnh đạo cao nhất của Triều Tiên, hay nó cho thấy Kim Jong Un đang củng cố quyền lực của mình bằng màn phô trương sức mạnh quyết định.

Dù có theo cách nào đi chăng nữa, cuộc thanh lọc vừa qua là một diễn biến gây bất ổn cho một thế giới vốn đã luôn lo ngại về sự khó lường của ông Kim, giữa lúc Triều tiên đang nỗ lực phát triển vũ khí hạt nhân.

“Nếu ông ta phải đi xa đến độ hạ bệ và xử tử ông Jang, nó cho thấy rằng mọi thứ không hề bình thường”, Victor Cha, nguyên cố vấn cấp cao của Nhà Trắng về châu Á nhận định.

Những thông báo đầu tiên xuất hiện cách đây chỉ vài ngày, khi Triều Tiên cáo buộc ông Jang, 67 tuổi, về tội tham nhũng, quan hệ lăng nhăng, đánh bạc và sử dụng ma túy. Thông báo cho biết ông Jang đã bị bãi nhiệm khỏi mọi chức vụ.

Các cáo buộc hôm thứ Sáu vừa qua thậm chí còn tuyên bố ông đã “tìm cách lật đổ nhà nước bằng mọi mưu đồ và biện pháp hèn hạ, với một tham vọng điên cuồng trong việc giành lấy quyền lực tối cao của đảng và nhà nước”.

“Ông ta không dám ngóc đầu lên khi các nhà lãnh đạo Kim Nhật Thành và Kim Jong Il còn sống”, thông báo khẳng định. Jang đã nhận thấy thời cơ để thách thức Kim Jong Un và hiện thực hóa “mục tiêu ấp ủ bấy lâu và sự ham muốn quyền lực của mình”.

Cuộc thanh lọc cũng có thể lan rộng và khiến nhiều người bị hạ bệ, Cha nói. “Khi loại bỏ một người như Jang thì bạn không chỉ loại bỏ một người – bạn loại bỏ hàng chục người nếu không muốn nói là hàng trăm người khác trong hệ thống. Diễn biến này có hiệu ứng lan tỏa”.

Các quan chức tình báo Hàn Quốc cho biết 2 trợ thủ thân tín nhất của ông Jang đã bị xử tử hồi tháng trước.

Narushige Michishita, một chuyên gia an ninh tại Viện nghiên cứu chính sách quốc gia ở Tokyo cho rằng việc ông Jang bị loại bỏ cho thấy “Kim Jong Un thực sự có quyết tâm nắm lấy quyền lực, và hành động này có thể cho thấy khát vọng quyền lực của ông ta, sự sẵn sàng loại bỏ bất kỳ ai cản đường mình”.

Một trong những cơ hội lớn nhất để thế giới thấy được điều gì sẽ xảy ra tiếp theo sẽ tới vào ngày 17/12 tới, dịp kỷ niệm lần thứ hai ngày mất của ông Kim Jong Il. Các nhà quan sát Triều Tiên sẽ theo dõi chặt chẽ xem liệu vợ của ông Jang, bà Kim Kyong Hui, người là em gái của ông Kim Jong Il, và các nhân vật khác có hiện diện trong buổi lễ chính thức hay không.

Sự ra đi của ông Jang khiến không còn rõ ai là nhân vật số hai dưới quyền ông Kim. Hiện những lãnh đạo cấp cao quanh ông Kim còn phó nguyên soái Choe Ryong Hae, thủ tướng Pak Pong Ju, và ông Kim Yong Nam chủ tịch nước – một chức danh không có thực quyền.

Thông tin ông Jang bị xử tử đã được truyền thông Triều Tiên phát khắp nước, với sự chua cay bất thường trên truyền hình, đài phát thanh và các tờ báo lớn, như thể chiến thắng của ông Kim Jong Un và đảng cầm quyền trước một kẻ phản bội “tồi tệ hơn một con chó”, kẻ đã có dã tâm lật đổ chính phủ.

Các cư dân Bình Nhưỡng đã vây quanh những tờ báo được đăng tại nhà ga tàu điện ngầm chính để đọc thông tin. Truyền thông nhà nước khẳng định Jang bị xét xử vì tội phản quốc tại một toàn án quân sự và bị hành hình trong ngày thứ Năm.

“Ông ta giống như một kẻ thù, kẻ điên rồ đến mức dám giành quyền lực từ đảng và nhà lãnh đạo của chúng tôi”, Pak Chang Gil, một cư dân lặp lại thông tin báo chí chính thông. “Hắn ta đã nhận được những gì đáng phải nhận”.

Trong khi đó bản tin của hãng thông tấn trung ương Triều Tiên KCNA thì đưa tin cụ thể một cách bất thường. Họ tuyên bố Jang đã không đứng dậy và vỗ tay khi cháu mình được bổ nhiệm vào một vị trí cấp cao, bởi Jang “nghĩ rằng nếu nền tảng và hệ thống lãnh đạo quân đội của ông Kim Jong Un được củng cố, đó sẽ là một hòn đá cản bước trên con đường nắm lấy quyền lực”.

Hãng tin này cũng nhấn mạnh nhiều lần rằng Jang đã cố gắng tạo ra một bè cánh của mình, cho thấy quá trình thanh trừng có thể vẫn còn đang diễn ra.

Cái chết của ông Jang có thể tạo ra “nỗi sợ bao trùm”, bao gồm việc có thêm nhiều đợt thanh lọc, Lim Eul Chul, một chuyên gia về Triều Tiên tại đại học Kyungnam của Hàn Quốc nhận định.

Thanh Tùng
Theo AP