Nguy cơ rạn nứt quan hệ Mỹ - Thổ Nhĩ Kỳ vì người Kurd ở Syria

Theo AFP, sau nhiều tháng căng thẳng, Thổ Nhĩ Kỳ đã quyết định tấn công các chiến binh người Kurd ở Syria - động thái được cho là "đổ dầu vào lửa" với đồng minh của nước này là Mỹ và làm phức tạp hóa nỗ lực tìm kiếm hòa bình cho cho cuộc nội chiến đã kéo dài gần 5 năm qua tại Syria.

Liên tiếp trong những ngày cuối tuần qua, quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đã tấn công vào các vị trí do người Kurd kiểm soát ở Syria bằng pháo Firtina được triển khai tại khu vực biên giới của nước này với Syria với lý do nhằm đáp trả các cuộc tấn công vào Thổ Nhĩ Kỳ.

Đây là lần đầu tiên Thổ Nhĩ Kỳ xác nhận việc tấn công vào các vị trí của Đảng Liên minh Dân chủ người Kurd (PYD) ở Syria và lực lượng các đơn vị Tự vệ Nhân dân người Kurd (YPG) tại Syria.

Thổ Nhĩ Kỳ cáo buộc PYD và YPG là chi nhánh của Đảng Công nhân người Kurd (PKK) - một tổ chức đã đấu tranh với chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ hơn 30 năm qua nhằm đòi quyền lợi lớn hơn cho người Kurd thiểu số tại nước này.

Ankara lo ngại rằng các nhóm này đang tìm cách thành lập một khu tự trị của người Kurd tại cửa ngõ với Thổ Nhĩ Kỳ ở Syria và sự hợp tác giữa PYD và YPG cùng với chính quyền của Tổng thống Assad - đồng minh thân cận của Nga và cũng chính là người mà Ankara muốn lật đổ.

Trong khi đó, dù coi PKK là một tổ chức khủng bố nhưng Mỹ lại không “đánh đồng” PYD và YPG cùng với PKK. Không những vậy, PYD và YPG đã trở thành những “đồng minh quan trọng” đối với Washington và Mỹ coi họ là lực lượng trên bộ duy nhất có khả năng đương đầu với tổ chức Nhà nước Hồi giáo Nhà nước (IS) ở Syria.

Sự ngờ vực ngày càng tăng

"Sự bất đồng giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ về PYD và YPG là điều hiển nhiên", Giám đốc Văn phòng Ankara thuộc Quỹ Marshall Đức của Mỹ cho biết.

"Trong khi Mỹ coi PYD và YPG là lực lượng duy nhất ở Syria mà nước này có thể hợp tác để đối phó với IS thì Thổ Nhĩ Kỳ coi PYD và YPG không chỉ là một chi nhánh của PKK mà còn được ủy nhiệm để hợp tác với liên minh Nga-Assad".

Sau khi Thổ Nhĩ Kỳ tấn công người Kurd ở Syria, Bộ Ngoại giao Mỹ đã nhanh chóng kêu gọi Thổ Nhĩ Kỳ ngừng pháo kích đồng thời cũng thúc giục người Kurd Syria "không tận dụng tình hình rối ren để giành thêm các vùng lãnh thổ mới".

Đáp lại, các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ đã nói rằng nước này sẽ tiếp tục tấn công các chiến binh người Kurd ở Syria cho đến khi họ không còn là mối đe dọa đối với an ninh quốc gia của Thổ Nhĩ Kỳ.

"Thổ Nhĩ Kỳ không phải là một nước có thể ngồi yên và quan sát mọi thứ từ băng ghế dự bị hoặc trên khán đài", Phó Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Yalcin Akdogan nói với kênh Kanal 7 TV.

Thủ tướng Ahmet Davutoglu ngày 13/2 đã có cuộc điện đàm với Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden, trong đó ông Davutoglu gọi PYD là "mối đe dọa mà chúng ta cần phải dùng mọi biện pháp để chống lại".

Các vụ pháo kích của Thổ Nhĩ Kỳ nhằm vào lực lượng người Kurd ở Syria sẽ làm tăng sự ngờ vực và căng thẳng giữa hai nước đồng minh NATO - những người vẫn cần phải phối hợp với nhau rất chặt chẽ về nhiều vấn đề, ông Unluhisarcikli nói.

Ankara hiện đang quan ngại về những thành công trên chiến trường trong thời gian gần đây của PYD và đang tìm cách để thiết lập ranh giới sông Euphrates như một "đường ranh đỏ" để ngăn cản họ tiến về phía Tây.

Khác biệt về những ưu tiên tại Syria

Trong một phát biểu được xem là gay gắt nhất, tuần trước Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã yêu cầu Mỹ phải lựa chọn “Thổ Nhĩ Kỳ hay các nhóm khủng bố PYD và YPG mới là đối tác của mình". Theo ông Erdogan, "Đồng minh thì không nói với nhau rằng: 'kẻ thù của kẻ thù tôi là bạn tôi".

Thổ Nhĩ Kỳ hôm 9/2, đã cho triệu Đại sứ Mỹ tại nước này tới để bày tỏ sự không hài lòng trước việc người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ trước đó đã nói rằng, Mỹ không coi Đảng Liên minh Dân chủ người Kurd (PYD) ở Syria như là một tổ chức khủng bố.

Viết trên tờ Daily Sabah, phát ngôn viên của ông Erdogan, Ibrahim Kalin đã cáo buộc người Kurd Syria đang tìm cách để mở rộng khu vực tự trị của người Kurd ở miền Bắc Syria "dưới vỏ bọc chống IS".

"Nếu Mỹ lựa chọn một tổ chức khủng bố hơn là Thổ Nhĩ Kỳ, không có vấn đề gì, thế cũng được", Ibrahim Karagul - tổng biên tập tờ nhật báo Junior Safak - ủng hộ ông Erdogan viết.

"Tuy nhiên chúng tôi sẽ nói: ‘Mỹ đang tiến hành một cuộc chiến với Thổ Nhĩ Kỳ’"

Trong khi đó, chuyên gia phân tích Cengiz Candar - người có quan điểm chống Erdogan - cho rằng, việc chính quyền Thổ Nhĩ Kỳ coi PYD như những kẻ khủng bố là bất hợp lý bởi kể từ khi đảng này được thành lập năm 2003, họ không hề bị cáo buộc thực hiện một vụ tấn công nào trong lãnh thổ Thổ Nhĩ Kỳ.

"Vấn đề bắt nguồn từ nỗi ám ảnh về người Kurd của Ankara không thể được khắc phục", ông Cengiz Candar viết trên tờ Radikal online. "Những ưu tiên của Thổ Nhĩ Kỳ và Mỹ ở Syria là không giống nhau"./.

Theo Nguyễn Hùng/VOV.VN