Nga - Ukraine lại rơi vào “cuộc chiến” khí đốt

Hôm thứ hai vừa qua Gazprom cắt giảm 25% lượng khí đốt cung cấp cho Ukraine. Tối hôm sau, người phát ngôn của tập đoàn này Sergei Kupriyanov tiếp tục tuyên bố cắt giảm thêm 25% nữa và để ngỏ khả năng cắt giảm tiếp nếu Ukraine không chịu thanh toán khoản nợ 600 triệu USD của nước này đối với Gazprom.

Người phát ngôn của tập đoàn khí đốt Ukraine Naftogaz, sớm ngày thứ ba cho biết họ có thể bắt đầu ngưng bơm khí đốt của Nga cung cấp cho châu Âu chạy qua nước này nếu lệnh cắt giảm lần hai của Nga được áp dụng. Nhưng sau tuyên bố của Kupriyanov, một người phát ngôn khác cho biết động thái đó không được áp dụng ngay lập tức do thời tiết vẫn ấm áp và lượng dự trữ hiện tại vẫn đủ.

“Chúng tôi sẽ làm như vậy nếu an ninh năng lượng của chúng tôi bị đe dọa. Nhưng hiện tại thì không”, Valentyn Zemlyansky cho biết tại Kiev.

Việc Ukraine ngừng bơm khí đốt sang châu Âu có thể là động thái nguy hiểm đối với nước này. Bởi hiện Ukraine đang muốn xích lại gần phương Tây hơn, thoát khỏi sự ảnh hưởng của Mátxcơva.

Gazprom coi việc cắt giảm khí đốt là xung đột mang tính chất thương mại. Tuy nhiên nhiều người cho rằng nó mang động cơ chính trị. Bởi chủ tịch Gazprom là tổng thống vừa đắc cử của Nga Medvedev. Giới phê bình cho rằng Kremlin dùng Gazprom như một công cụ để gây áp lực đối với Ukraine, khi Tổng thống Viktor Yushchenko đang thúc đẩy kế hoạch đưa Ukraine gia nhập NATO và EU.

Chỉ có khoảng ¼ lượng khí đốt Ukraine nhập khẩu là có nguồn gốc từ Nga, phần còn lại bắt nguồn từ Turkmenistan và Kazakhstan, chảy qua các đường ống do Gazprom kiểm soát.

Tháng trước Gazprom đã dọa sẽ cắt giảm lượng khí đốt cung cấp cho Ukraine, do tranh cãi về khoản nợ 1,5 tỷ USD. Lời đe dọa được đưa ra đúng vào thời điểm ông Yushenko đang có chuyến thăm Nga. Tuy nhiên, việc cắt giảm đã bị hoãn lại nhờ vào thỏa thuận đạt được giữa Tổng thống Yushchenko và Tổng thống Putin ở phút cuối cùng.

Thế nhưng thỏa thuận chính thức lại không được tập đoàn khí đốt Ukraine ký, và Gazprom cho rằng Ukraine vẫn nợ 600 triệu USD cho lượng khí đốt được chuyển cho nước này vào năm nay.

Cuộc cãi vã này tương tự như những gì đã diễn ra năm 2006, khi Gazprom cắt toàn bộ lượng khí đốt xuất sang Ukraine bởi Kie từ chối trả một mức giá mới, cao gấp ba lần giá cũ. Mâu thuẫn giữa đôi bên khiến châu Âu phải chịu lạnh vì thiếu khí đốt trong mùa đông đó.

Phan Anh

Theo AP, BBC