Nga lần đầu tiết lộ thỏa thuận hòa bình suýt đạt được với Ukraine

Trả lời phỏng vấn truyền thông trong nước ngày 19/4, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov lần đầu hé lộ chi tiết một số điều khoản trong dự thảo hòa bình mà Nga và Ukraine suýt đạt được tại vòng đàm phán ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ hồi tháng 3/2022.

Một trong số điều khoản đó là, nếu Ukraine tuân thủ thỏa thuận Istanbul, Nga sẽ đồng ý để phương Tây áp dụng Điều 5 về phòng thủ tập thể trong Hiến chương NATO đối với Ukraine.

Tuy nhiên, điều khoản này sẽ không áp dụng đối với Donbass (miền Đông Ukraine) và bán đảo Crimea. Nếu những vùng lãnh thổ này bị tấn công, các thỏa thuận giữa Nga và Ukraine sẽ bị hủy bỏ ngay lập tức.

Điều 5 trong Hiến chương NATO nêu rõ, bất cứ hành động tấn công hoặc đe dọa nào nhằm vào một trong các thành viên của NATO sẽ bị coi là nhằm vào toàn bộ liên minh và cho phép họ có biện pháp phòng vệ tập thể.

Ukraine từ lâu đã theo đuổi mục tiêu gia nhập liên minh quân sự do Mỹ dẫn đầu, nhưng đến nay vẫn chưa thể hiện thực hóa mục tiêu. Giới chức NATO tuyên bố, Ukraine chưa thể gia nhập liên minh khi xung đột chưa chấm dứt.

Ngoại trưởng Lavrov tiết lộ thêm, một điều khoản khác trong thỏa thuận quy định rằng sẽ không có căn cứ quân sự hoặc cuộc tập trận nước ngoài nào có sự tham gia của nước thứ ba ở Ukraine, "trừ khi có sự đồng ý của tất cả các nước bảo lãnh, bao gồm cả Nga và Trung Quốc".

Tuy nhiên, vào phút cuối, Kiev đã quyết định thực hiện những sửa đổi "nhỏ" đối với phần dành riêng cho các cuộc tập trận quân sự có sự tham gia của nước ngoài.

Các quan chức Nga nhiều lần cho biết, Nga và Ukraine suýt đạt được thỏa thuận hòa bình tại vòng đàm phán ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ vào tháng 3/2022 trước khi Kiev bất ngờ hủy bỏ thỏa thuận, rút khỏi đàm phán.

Moscow cho rằng, phương Tây đã gây sức ép khiến Ukraine hủy bỏ thỏa thuận và quyết định tiếp tục cuộc xung đột với mục tiêu khiến Nga thất bại chiến lược trên chiến trường.

Tháng trước, báo Wall Street Journal (WSJ) công bố những gì mà họ cho là chi tiết về dự thảo thỏa thuận năm 2022 giữa Nga và Ukraine. Trong đó, sự trung lập của Ukraine là một trong những yêu cầu nhượng bộ chính của Nga.

Tài liệu dài 17 trang có điều khoản cho phép Ukraine gia nhập Liên minh châu Âu (EU), nhưng không thể trở thành thành viên Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).

Dự thảo thỏa thuận cũng yêu cầu Ukraine hạn chế quy mô quân đội và xác nhận bán đảo Crimea là một phần của Nga.

Cả Nga và Ukraine đều từ chối xác nhận hay phủ nhận thông tin trên.

Trong cuộc trả lời phỏng vấn hôm qua, Ngoại trưởng Lavrov một lần nữa nhấn mạnh, Nga mong muốn đối thoại hơn là xung đột và Moscow luôn để ngỏ đàm phán với Kiev.

Mặt khác, ông tuyên bố, Nga không có ý định ngừng bắn ở Ukraine kể cả khi hai nước bắt đầu hòa đàm. "Chúng tôi đã nói rằng chúng tôi sẵn sàng đàm phán, nhưng không giống câu chuyện ở Istanbul, chúng tôi sẽ không ngừng giao tranh trong suốt quá trình đàm phán. Quá trình này phải tiếp tục", nhà ngoại giao Nga nêu rõ.

Ông cũng cho biết, Nga không chấp nhận giải quyết xung đột trên cơ sở "công thức hòa bình" mà Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đưa ra, trong đó có điều khoản Moscow phải đầu hàng, rút hết quân khỏi Ukraine, khôi phục đường biên giới 1991 cho Ukraine.

Về hội nghị thượng đỉnh hòa bình Ukraine dự kiến diễn ra ở Thụy Sĩ vào tháng 6 tới, ông Lavrov nói, Nga coi Thụy Sĩ không phải địa điểm phù hợp để tổ chức hội nghị vì nước này không trung lập.