Nga đang bỏ xa Mỹ trong cuộc ganh đua ở Bắc Cực

"Kẻ thù chắc chắn sẽ không thể vượt qua", chỉ huy Ivan Glushchenko đã thốt lên như vậy khi đứng trên nền tuyết trắng bao quanh một căn cứ quân sự cực kỳ hiện đại của Nga ở trung tâm Bắc Cực, nơi Moscow đang ở trong thế đối đầu với liên minh quân sự NATO, nhất là Mỹ.

Ngày 20/5, cuộc họp cấp bộ trưởng của Hội đồng Bắc Cực gồm Nga, Mỹ, Canada, Na Uy, Đan Mạch, Thụy Điển, Phần Lan và Iceland đã diễn ra tại Reykjavik, Iceland. Nga đảm nhận vai trò chủ tịch luân phiên tại cuộc họp này.

Trước khi diễn ra cuộc họp, một số nhà báo của hãng tin AFP đã được đến thăm căn cứ quân sự Arctic Trefoil của Nga nằm trên quần đảo Franz Josef Land xa xôi ở Bắc Băng Dương. Trên đảo Alexandra Land được bao phủ bởi lớp băng vĩnh cửu, các lực lượng Nga đóng quân trong căn cứ Arctic Trefoil - có hình dạng như cỏ ba lá và được sơn theo màu quốc kỳ Nga (trắng, xanh, đỏ). Khu quân sự này rộng hơn 14.000 m2 và có khả năng duy trì hoạt động độc lập trong hơn 1 năm. Căn cứ này được trang bị những thứ cần thiết như trạm phát điện, hệ thống lọc nước và sưởi ấm. Ở đây còn có một phòng khám, phòng tập thể dục, rạp chiếu phim, phòng tắm hơi và thậm chí là có cả nhà thờ.

Tất cả các cơ sở ở căn cứ trên được liên kết bằng các đường hầm và đều có hệ thống sưởi ấm để quân nhân ở đây có thể tránh được thời tiết khắc nghiệt bên ngoài, nơi nhiệt độ có thể xuống tới âm 42 độ C.

"Khu căn cứ này giống như một trạm vũ trụ, điểm khác biệt duy nhất là nó không nằm trên quỹ đạo mà là ở Bắc Cực hoang vắng", Tướng Igor Churkin, một trong những chỉ huy của Hạm đội phương Bắc của Nga đóng tại căn cứ này cho biết.

Bất chấp điều kiện thời tiết khắc nghiệt, căn cứ Arctic Trefoil còn sân bay quy mô lớn, có thể tiếp nhận mọi loại máy bay, trong đó có cả máy bay ném bom chiến lược có khả năng mang tên lửa hạt nhân Tu-95. Tại đây, hai máy bay chiến đấu MiG-31, một trong những máy bay nhanh nhất thế giới, đã hoàn thành chuyến bay qua Bắc Cực hồi tháng 3 này, đánh dấu hoạt động đầu tiên như vậy của hải quân Nga. Căn cứ này thậm chí còn có cả hệ thống phòng thủ bờ biển Bastion với tầm bắn 360 km và có thể hoạt động tốt trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt của Bắc Cực.

Trong bối cảnh Moscow tìm cách gia tăng vị thể ở Bắc Cực, căng thẳng trong khu vực ngày càng gia tăng khi các lực lượng Nga và NATO đều thực hiện các cuộc diễn tập nhằm khẳng định vị thế và thể hiện tham vọng của mình.

Chỉ huy Hạm đội Phương Bắc của Nga, Đô đốc Alexander Moiseyev cho biết, các lực lượng Mỹ và NATO liên tục tổ chức các cuộc diễn tập ở Bắc Cực trong thời gian gần đây. "Chưa từng có nhiều lực lượng (của Mỹ và NATO) đến thế ở khu vực này kể từ khi Thế chiến II kết thúc", Đô đốc Moiseyev nhấn mạnh. Ông cũng cáo buộc các hành động khiêu khích của Washington trong khu vực, chẳng hạn như diễn tập máy bay ném bom chiến lược gần biên giới Nga và triển khai các tàu chiến đến Biển Barents và ngoài khơi Na Uy.

Nga nỗ lực tăng cường sự hiện diện quân sự tại khu vực trong những năm gần đây bằng cách triển khai các hệ thống phòng không S-400 tối tân tới khu vực. Nước này cũng hy vọng có thể phát triển kinh tế và kiểm soát Tuyến đường biển phương Bắc để xuất khẩu dầu và khí đốt ra thị trường nước ngoài khi băng tan. Moscow đã đầu tư mạnh để phát triển tuyến đường này, trong đó sẽ giúp cắt ngắn hành trình đến các cảng châu Á xuống 15 ngày so với việc sử dụng tuyến kênh đào Suez truyền thống.

Bộ trưởng Ngoại giao Sergei Lavrov hồi đầu tuần này đã cảnh báo các quốc gia khác đang khoanh vùng tuyên bố chủ quyền ở Bắc Cực, trong đó khẳng định: "Đây là lãnh thổ, là vùng đất của chúng tôi. Chúng tôi có trách nhiệm để đảm bảo an toàn cho vùng bờ biển Bắc Cực và những gì chúng tôi làm là hoàn toàn hợp pháp".