Nga đã cảnh báo cho Thổ Nhĩ Kỳ vài giờ trước khi xảy ra đảo chính

Tờ Fars News của Iran cho biết, tuần trước, tình báo Nga đã ghi lại được nội dung một cuộc gọi trong nội bộ quân đội Thổ Nhĩ Kỳ về một kế hoạch đảo chính ở Ankara và Istanbul nhằm lật đổ Tổng thống Erdogan. Một trong những nội dung cuộc gọi bị rò rỉ là phe đảo chính lệnh cho các binh sĩ bắt giữ hoặc ám sát Tổng thống Erdogan ở khu nghỉ dưỡng Marmaris.

Thông tin này lập tức được phía Nga thông báo cho Cơ quan tình báo quốc gia Thổ Nhĩ Kỳ (MIT), Fars News dẫn nguồn tin ngoại giao cho biết.

Nguồn tin nói thêm rằng, chính việc chính quyền của ông Erdogan điều chỉnh chính sách ngoại giao khoảng 1 tuần trước đó là nguyên nhân dẫn đến đảo chính khi “một số nước bên ngoài” nhảy vào cam kết hỗ trợ quân đội Thổ Nhĩ Kỳ tiến hành đảo chính.

Nguồn tin không nêu cụ thể sự thay đổi chính sách đối ngoại nào của ông Erdogan nhưng gần như chắc chắn rằng đó là việc ông Erdogan quyết định xin lỗi Nga vụ bắn rơi Su-24 để nối lại quan hệ. Và như vậy, nếu nói rằng, sự thay đổi đối sách này khiến ông suýt mất mạng khi trở thành mục tiêu ám sát của phe đảo chính, thì nó cũng cứu mạng ông khi Nga đã chủ động cung cấp thông tin tình báo giúp ông đẩy lùi đảo chính.

Chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ hiện chưa đưa ra bình luận về những thông tin này, song trong thông báo phát đi ngày 19/7, quân đội Thổ Nhĩ Kỳ xác nhận đã biết trước về kế hoạch đảo chính. “Vào hôm 15/7, Cơ quan tình báo quốc gia Thổ Nhĩ Kỳ (MIT) đã được thông báo về một âm mưu đảo chính. Do đó, quân đội đã quyết định đóng cửa không phận, cấm các chuyến bay của máy bay quân sự”, thông báo nêu rõ.

Theo phản ánh của kênh truyền hình quốc gia NTV, MIT nhận thông tin về các âm mưu đảo chính vào lúc 16h ngày 15/7 theo giờ địa phương. Người đứng đầu MIT là ông Hakan Fidan khi đó đã thông báo điều này cho Phó lãnh đạo Bộ Tổng tham mưu Thổ Nhĩ Kỳ vào lúc 16h30. Sau cuộc họp khẩn cấp của Bộ Tham mưu Thổ Nhĩ Kỳ vào lúc 18h, các quyết định khẩn cấp được thông báo cho toàn bộ các đơn vị quân đội của nước này vào lúc 18h30.

Do bị bại lộ, phe đảo chính đã quyết định triển khai kế hoạch sớm hơn, nghĩa là đảo chính nổ ra khoảng 21h30 cùng ngày thay vì 3 giờ sáng ngày 16/7 như dự kiến. Và mặc dù được lên kế hoạch kỹ lưỡng song phe đảo chính đã bị đẩy lùi chỉ vài giờ sau đó.

Về phần mình, ông Erdogan nói rằng ông được con rể báo cho biết về âm mưu đảo chính trong cả nước. "Tất nhiên, sau đó chúng tôi nhân được xác nhận, nhưng ban đầu, thực tế là con rể tôi báo tin. Khi mới nghe nói về chuyện đó, tôi đã không nghĩ là nó nghiêm trọng đến mức như vậy", ông Erdogan nói trong cuộc phỏng vấn với kênh truyền hình Al-Jazeera khi được hỏi ai là người báo cho ông về âm mưu đảo chính.

Đảo chính bất thành tuy nhiên cũng khiến gần 300 người thiệt mạng, hơn 1.000 người bị thương và kéo theo một đợt “thanh lọc” bộ máy lớn chưa từng có ở Thổ Nhĩ Kỳ khi hơn 50.000 người hoạt động ở nhiều lĩnh vực khác nhau bị sa thải, rút giấy phép hoạt động hoặc bị bắt giữ.

Tổng thống Erdogan hồi đầu tuần này cũng ban bố lệnh cấm xuất ngoại đối với các học giả trong nước, đồng thời ban bố lệnh khẩn cấp kéo dài 3 tháng.

Minh Phương

Tổng hợp