Nga bị đe dọa tại Biển Đen

Biển Đen không còn là sân nhà

Hãng tin RT cho biết, hôm 2/2, chiến hạm mang tên lửa dẫn đường USS Porter của Hải quân Mỹ đã tiến vào Biển Đen với lý do tham dự cuộc tập trận đa quốc gia Sea Shield và vì an ninh hàng hải.

"Khu trục hạm USS Porter đã vào địa phận Biển Đen hôm 2/2 để tiến hành chiến dịch an ninh hàng hải và tăng cường khả năng cũng như sự tương tác với các đồng minh và đối tác trong khu vực", Hạm đội 6 của Hải quân Mỹ cho biết trong một thông báo.

Theo kế hoạch, trong thời gian lưu lại Biển Đen, tàu USS Porter sẽ tham dự cuộc tập trận quốc tế thường niên có tên Sea Shield được dẫn đầu bởi Romania.

Được biết, ngay trước khi chiến hạm Mỹ tiến vào Biển Đen, tàu chiến mạnh nhất của Hải quân Hoàng gia Anh mang tên HMS Diamond cũng bất ngờ thực hiện chuyến thăm Ukraine. Theo tuyên bố của Anh, con tàu này sẽ đảm đương sứ mệnh bảo vệ 650 quân nhân Anh tham gia tập trận bí mật ở Ukraine.

Tuyên bố với truyền thông, Bộ trưởng Quốc phòng Anh Michael Fallon nói: "Nước Anh đang gửi một tín hiệu rõ ràng rằng chúng tôi và khối NATO cam kết bảo vệ nền dân chủ trên thế giới và ủng hộ chủ quyền, độc lập và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine".

Cùng với động thái của Mỹ và Anh tại Biển Đen, Nga cũng ngày càng thể hiện rõ tham vọng của mình tại Biển Đen qua việc cụ thể hóa trong các kế hoạch của Hải quân nước này. Tuy nhiên, thời gian gần đây, Moskva cũng liên tiếp bị đe dọa bởi tiếng nói phản đối của các quốc gia láng giềng.

Đầu tiên phải kể đến Romania. Quốc gia này quan tâm đặc biệt đến sự an toàn của những cơ sở năng lượng của họ ở Biển Đen, cũng như đảm bảo quyền tự do tiếp cận các cửa sông Danube.

Việc kiểm soát quyền tiếp cận vào sông Danube có tầm quan trọng chiến lược đối với Bucharest, do vai trò của con sông như một tuyến đường vận tải và thương mại trọng điểm chạy qua hầu như toàn bộ khu vực Trung Âu, cùng một số lý do khác.

Kế đến là Gruzia, quốc gia chiếm một vị trí chiến lược tại nơi giao cắt về địa lý, văn hóa và lịch sử quan trọng. Vì vậy Gruzia cần Biển Đen để có một không gian thân thiện để tiếp cận với châu Âu. Việc kiểm soát của Nga ở khu vực này có thể sẽ được Gruzia coi là phục vụ để cô lập nước này từ các đối tác phương Tây mới và khiến cho họ dễ bị tổn thương hơn nếu bị áp lực từ Moskva.

Tiếp đến là Ukraine. Sự tiếp cận Biển Đen của nước này có vai trò then chốt về kinh tế và chiến lược, và từ vị trí của Nga tại Crimea, Moskva có khả năng ngăn chặn các điểm tiếp cận chủ yếu của Ukraine tới Biển Đen thông qua các sông Dniester và Dniepr.

Hồi giữa năm 2016, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan đã cảnh báo rằng Moskva đang biến Biển Đen thành "một cái hồ của Nga", đồng thời kêu gọi Mỹ và NATO có một nỗ lực lớn hơn để cạnh tranh quyền kiểm soát Biển Đen.

Một loạt đề xuất liên quan đến phản ứng chung của NATO đối với Nga đã được đưa ra, trong đó có đề nghị của Romania rằng NATO nên thành lập một hạm đội Biển Đen thường trực, được nêu ra tại hội nghị thượng đỉnh gần đây của NATO ở Warsaw (Ba Lan). Tuy nhiên vẫn chưa có quyết định nào được đưa ra.

Rõ ràng, các nước xung quanh khu vực Biển Đen đã thấy được những nguy cơ có thể xảy ra nếu tiếp tục để Nga duy trì ảnh hưởng tại khu vực này. Vì vây, dù đang có trong tay quân bài chiến lược là Crimea, nhưng Moskva cũng không dễ dàng có thể "uy hiếp" các nước láng giềng.

Sức mạnh Nga tại Biển Đen

Trong thành phần lực lượng hải quân trên bán đảo Crimea không có những đổi thay quy mô lớn. Trong hai năm qua, Hạm đội Biển Đen đã nhận được hai khinh hạm tên lửa Serpukhov và Zeleny Dol, cũng như hai tàu ngầm động cơ diesel-điện Kilo.

Trong nhiều năm dài, Không quân hải quân (thuộc Hạm đội Biển Đen) đã là bộ phận duy nhất của lực lượng không quân Nga bố trí tại Crimea, bao gồm hai trung đoàn với các máy bay ném bom Su-24 và Su-24MR, máy bay tuần tra Be-12, máy bay vận tải AN-26 và các máy bay trực thăng Ka-27 và Mi-8.

Tuy nhiên, sau khi Crimea về với Nga, trên bán đảo đã triển khai 3 trung đoàn của lực lượng không quân với những loại máy bay hiện đại hơn như Su-27SM, Su-30SM và sắp tới là cả sát thủ tàu sân bay - loại máy bay ném bom chiến lược Tu-22M3 Backfire C.

Phòng không của Crimea được củng cố bằng hai trung đoàn pháo binh được biên chế các tổ hợp tên lửa hiện đại S-300PM, triển khai tại Sevastopol và ở miền trung của bán đảo. Trong biên chế vũ khí trang bị của hai trung đoàn còn có các tổ hợp tên lửa/pháo phòng không Pantsir-S.

Một thành phần quan trọng của lực lượng phòng thủ bờ biển vẫn là lữ đoàn hải quân đánh bộ 810 thuộc Hạm đội Biển Đen, với một trung đoàn trang bị các tổ hợp tên lửa Osa-AKM. Ngoài ra, trên bán đảo Crimea bố trí các đơn vị kỹ thuật, phòng chống vũ khí hóa học và trung đoàn tác chiến điện tử.

Với đặc điểm vị trí địa lý của Crimea, lãnh đạo quân đội Nga lựa chọn hình thức bố trí tối ưu các nhóm quân bố trí trên bán đảo khiến các tướng lĩnh Mỹ cho rằng, Nga đã tạo ra trên bán đảo cái gọi là "khu vực chống tiếp cận" (Anti-Access/Area Denial-A2/AD).

Đây là một nhóm quân và các công trình phòng thủ mạnh mẽ, bao gồm cả các đơn vị bảo vệ bờ biển chống lại lực lượng đổ bộ đường biển của đối phương. Nhóm quân này có khả năng kiềm chế lực lượng hải quân, không quân và bộ binh đối phương ở khoảng cách rất xa.

Ngoài ra, rất có thể trong tương lai Nga sẽ đưa tới bán đảo loại tên lửa đạn đạo chiến thuật có khả năng mang đầu đạn hạt nhân Iskander. Sự hiện diện của chúng sẽ là lời cảnh báo cứng rắn nhất đối với âm mưu áp sát biên giới nước Nga của các thế lực thù địch. Rõ ràng, nếu không có Crimea, vị thế toàn cầu của Nga bị suy giảm. Với Crimea, Nga có một cơ sở vững chắc để triển khai sức mạnh địa chính trị.

Dù đánh giá một cách khách quan, năng lực của hải quân Nga tụt hậu hơn so với của hải quân Mỹ, đồng thời hải quân Nga rất ít có cơ hội để một lần nữa có mức độ sức mạnh mà Moskva đã đạt được trong giai đoạn cuối thời kỳ Xô-viết, nhưng Nga vẫn có khả năng thử thách Mỹ và NATO ở Biển Đen và định hình hành vi của các lực lượng hải quân Mỹ cùng đồng minh bằng cách tăng chi phí/tổn thất của cuộc đối đầu.

Clip chiến hạm USS Porter tiến vào Biển Đen:

Theo Đan Nguyên

Đất Việt