Mỹ đề xuất thỏa thuận khoáng sản mới lớn hơn với Ukraine

"Đây là một thỏa thuận lớn và hoàn chỉnh, là tầm nhìn của phía Mỹ. Tiếp nối các bước trước đó, như thỏa thuận khung và quá trình phát triển tiếp theo, phía Mỹ đã đề xuất với chúng tôi một thỏa thuận đầy đủ ngay lập tức", Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky phát biểu với phóng viên ngày 25/3.

Ông Zelensky lưu ý, thông tin chi tiết về đề xuất mới của Mỹ "vẫn chưa có sẵn".

"Đây đã là một văn bản nghiêm túc. Một văn bản như vậy sẽ được các bên xây dựng và sau đó trình lên quốc hội để phê chuẩn", ông nói thêm.

Ông cho hay, đề xuất mới không bao gồm điều khoản liên quan đến các nhà máy điện hạt nhân của Ukraine.

Trước đó, Tổng thống Trump cho biết Washington và Kiev đang thảo luận về một thỏa thuận mà theo đó Mỹ sẽ sở hữu một nhà máy điện của Ukraine. Ông cho rằng, đây là cách tốt nhất để bảo đảm an toàn cho các hạ tầng này.

Tổng thống Zelensky chia sẻ, ông đã thảo luận với Tổng thống Trump về khả năng Mỹ hỗ trợ khôi phục Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhia (ZNPP), cơ sở hạt nhân lớn nhất châu Âu nằm ở thị trấn Enerhodar trên bờ đông của sông Dnipro. Nhà máy đang bị Nga kiểm soát, trong khi Ukraine không được tiếp cận lãnh thổ xung quanh.

Dự thảo thỏa thuận khoáng sản gần đây nhất giữa Mỹ và Ukraine đề cập đến việc lập một quỹ từ 50% doanh thu khai thác tài nguyên khoáng sản của Ukraine trong tương lai. Các tài nguyên này bao gồm các mỏ khoáng sản, hydrocacbon, dầu mỏ, khí tự nhiên và các vật liệu khai thác khác, cũng như các cơ sở hạ tầng liên quan như cảng. Nguồn thu không bao gồm các nguồn doanh thu hiện tại vốn đã là một phần ngân sách của Ukraine.

Quỹ sẽ được tái đầu tư hàng năm vào Ukraine để thúc đẩy sự an toàn, an ninh và thịnh vượng của đất nước, mặc dù dự thảo thỏa thuận không bao gồm cam kết an ninh của Mỹ dành cho Ukraine.

Nhà Trắng coi thỏa thuận tiềm năng này là cách để Mỹ "thu hồi" khoản viện trợ tài chính mà nước này đã chuyển cho Ukraine từ khi xung đột với Nga nổ ra đầu năm 2022.

Dự thảo thỏa thuận ban đầu được kỳ vọng sẽ được  ký kết tại cuộc đàm phán hôm 11/3 giữa phái đoàn Mỹ và Ukraine ở Ả rập Xê út. Tuy nhiên, Nhà Trắng sau đó cho biết, Washington hiện ưu tiên việc đạt thỏa thuận hòa bình lâu dài ở Ukraine.

Về phần mình, Tổng thống Trump đầu tuần này tuyên bố Mỹ và Ukraine sẽ sớm ký kết thỏa thuận. Ông cho biết, Washington cũng đang đàm phán với Kiev về khả năng để các doanh nghiệp Mỹ sở hữu, vận hành nhà máy điện của Ukraine. Ngoài ra, 2 bên cũng đang thảo luận về vấn đề lãnh thổ.