Mối lo của Nga khi Ukraine đạt bước tiến mới

Nước sông Dnipro mênh mông, có vài tàu thuyền và binh sĩ. Đó là tất cả những gì có thể nhìn thấy trong 3 bức ảnh mà Tổng thống Volodymyr Zelensky đăng trên nền tảng X vào cuối tuần trước. Bình luận của Tổng thống Ukraine cũng có phần khó hiểu: "Bờ trái vùng Kherson. Các binh sĩ của chúng tôi. Tôi cảm ơn vì sức mạnh của họ và vì đã tiến về phía trước".

Ông Zelensky có lẽ muốn viết nhiều hơn, nhưng điều đó có thể gây nguy hiểm cho an ninh hoạt động của các lực lượng vũ trang. Binh sĩ của ông gần đây đã vượt sông Dnipro tại một số điểm gần Kherson ở phía nam đất nước. Con sông đã đánh dấu ranh giới giữa quân đội Ukraine và Nga kể từ khi Kiev giành lại quyền kiểm soát thành phố Kherson một năm trước.

Lực lượng Ukraine giờ đây đã có thể tiến sâu vào khu vực kéo dài 45km ở bờ trái sông Dnipro do Nga kiểm soát. Nhưng vị trí chính xác của những vị trí mới mà Ukraine vừa thiết lập được vẫn là một bí mật. Mỗi vị trí này có thể được biến thành đầu cầu với phao nổi, cho phép xe tăng, pháo binh và các thiết bị hạng nặng khác được vận chuyển trên mặt nước.

Tổng thống Zelensky đang rất cần những câu chuyện thành công, và cuộc tiến công ở phía nam có thể là cơ hội cuối cùng của nhà lãnh đạo này - trước khi mùa đông đến - như một phần của cuộc phản công được phát động vào tháng 6. Ông đang chịu áp lực lớn cả trong lẫn ngoài nước khi sự ủng hộ của quốc tế dành cho Kiev đang suy yếu, thậm chí cả Mỹ cũng liên tục kêu gọi Ukraine đàm phán với Nga.

Ông Zelensky cũng đang chịu áp lực trong nước khi ở đang bùng lên những thông tin về việc nhà lãnh đạo Ukraine đang mâu thuẫn với Tư lệnh quân đội Valerii Zaluzhni. Vị tướng này đã được coi là một ứng viên sáng giá trong cuộc bầu cử tổng thống có thể diễn ra vào ngày 31/3/2024. Nhưng hiện chưa rõ có thể tổ chức bầu cử hay không do tình trạng thiết quân luật hiện hành.

Tất cả những gì được biết về cuộc tiến công ở phía nam cho đến nay là các đơn vị hải quân Ukraine đang hoạt động gần Krynky, nơi được cho là đã bị phá hủy hoàn toàn sau các đợt pháo kích liên tục của Nga.

"Ngôi làng ngày nay không còn tồn tại vì đối thủ đang cố gắng phá hủy các đầu cầu mà chúng tôi nắm giữ", ông Serhiy Bratchuk, phát ngôn viên của Lực lượng Phòng vệ Lãnh thổ phía Nam Ukraine, cho biết trên truyền hình Ukraine hồi tháng này.

Bước tiến mới của Ukraine đặt ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với Nga. Nếu Ukraine mở rộng các đầu cầu và tiến hành tấn công, nước này sẽ mở ra một mặt trận bổ sung. Và điều này sẽ có khả năng làm thay đổi cục diện cuộc chiến: Bán đảo Crimea mà Nga sáp nhập năm 2014 chỉ cách bờ phía đông của Dnipro 70km.

Không có công sự nào của Nga trên đường tới đó. Nếu Ukraine đạt được bước đột phá gần Kherson, Nga sẽ phải huy động lực lượng dự bị rộng rãi, điều này sẽ dẫn đến sự suy yếu đáng kể của Moscow ở các khu vực khác của mặt trận. "Bất chấp mọi khó khăn, lực lượng phòng vệ Ukraine đã giành được chỗ đứng ở bờ đông sông Dnipro", Andrii Yermak, người đứng đầu văn phòng tổng thống, gần đây khẳng định. "Từng bước một, Crimea đang được phi quân sự hóa. Chúng tôi đã đi được 70% quãng đường. Và cuộc phản công của chúng tôi đang tiến triển", ông nhấn mạnh thêm.

Mục tiêu rõ ràng của Kiev là muốn tiếp cận Crimea và cắt đứt đường nối từ bán đảo này với đất liền Nga. Nếu Kiev thành công, đây sẽ là một đòn giáng nặng nề vào Nga, nhất là khi quân đội Nga vẫn chưa thể chiếm được các vùng lãnh thổ quan trọng khác của Ukraine.

Địa hình gần Krynky mang lại một số lợi thế cho lực lượng vũ trang Ukraine: Ở đó có nhiều khu vực có nhiều cây cối rậm rạp và xa hơn về phía nam thị trấn là công viên tự nhiên quốc gia Oleshky Sands.

Quân đội Ukraine có lẽ đã chọn địa điểm tấn công với suy nghĩ: Các khu vực rừng rậm có nhiều chỗ ẩn nấp hơn các vùng đồng bằng rộng lớn trên mặt trận Zaporizhzhya, nơi cuộc phản công của Ukraine đang tiến triển chậm chạp và tốn nhiều công sức. Xe tăng và xe vận chuyển quân là mục tiêu dễ dàng cho máy bay không người lái (UAV) và pháo binh của đối phương ở địa hình rộng mở.

Theo Thủy quân lục chiến Ukraine, các lực lượng của họ đã chiến đấu khiến hơn 1.200 lính Nga thiệt mạng và hơn 2.200 binh sĩ khác bị thương trong một loạt chiến dịch nhằm đảm bảo vị trí của họ ở bờ đông sông Dnipro. Ngoài ra, 29 kho đạn, 20 xe tăng, 40 xe chiến đấu bọc thép, 89 hệ thống pháo, tàu thủy, sở chỉ huy và các phương tiện khác của Nga đã bị phá hủy. 

Tuy nhiên, không có nguồn tin xác nhận con số này.

Vẫn còn rất nhiều việc phải làm ở phía trước

Sớm hay muộn, Ukraine sẽ cần một cây cầu phao bắc qua sông Dnipro và lý tưởng nhất là nó phải nằm ngoài tầm bắn của pháo binh Nga.

Đây là cách duy nhất Ukraine có thể đưa các thiết bị hạng nặng và vật tư cần thiết cho một cuộc tấn công tới bờ đông. Cho đến nay, mọi thứ, kể cả xe bọc thép, đều được vận chuyển qua sông bằng tàu thuyền. Trong một số trường hợp, UAV còn đảm nhận việc cung cấp thực phẩm và đạn dược.

"Nếu Ukraine muốn đạt được nhiều bước tiến hơn nữa thì cần phải có một loại cầu nối nào đó. Nhưng việc xây dựng một cây cầu, dù là tạm thời, sẽ rất khó khăn vì nó có thể bị tấn công", Phillips O'Brien, nhà sử học và giáo sư nghiên cứu chiến lược tại Đại học St Andrews của Scotland, giải thích. Theo ông, điều đó không phải là không thể nhưng sẽ là một thách thức lớn.

Cách đây vài tuần, Tư lệnh quân đội Zaluzhni đã phàn nàn về tình trạng bế tắc trên mặt trận và kêu gọi áp dụng các chiến lược, kỹ thuật mới, sáng tạo hơn. Ở miền nam Ukraine, đề nghị của tổng tư lệnh dường như đã được chấp nhận.

Các video về UAV cho thấy cái gọi là tàu mẹ đang điều động nhiều UAV nhỏ hơn đến địa điểm triển khai. Điều này cho phép các UAV cỡ nhỏ tiết kiệm pin và mang theo đầu đạn lớn hơn. Chúng thường có phạm vi hoạt động từ 5-8km. Nhưng khi được vận chuyển bởi tàu mẹ, nó có thể bay xa tới 30km và có thể hoạt động sâu vào nội địa.

Các UAV này cũng cực kỳ quan trọng cho việc trinh sát. Chúng cung cấp tọa độ GPS của các hệ thống phòng không và pháo binh Nga, sau đó có thể bị phía Moscow loại bỏ bằng các đòn phản công chính xác. Pháo tầm xa của các đơn vị Nga là mối đe dọa lớn nhất đối với cây cầu bắc qua sông Dnipro.

Đồng thời, lực lượng Ukraine ngày càng bắt đầu thực hiện các hoạt động trinh sát và phá hoại phía sau phòng tuyến của kẻ thù. Ông Bratchuk, phát ngôn viên của Lực lượng Phòng vệ Lãnh thổ phía Nam, cho biết trên truyền hình: "Đây là công việc cực kỳ khó khăn và chúng tôi đã có thương vong".

Việc làm gián đoạn các tuyến hậu cần của Nga là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất của Ukraine ở bờ đông Dnipro: Một phần nữa trong chiến dịch chuẩn bị cho trận chiến cuối cùng giành lại Crimea.