Iran: Anh phải thừa nhận xâm phạm lãnh thổ Iran

Tuyên bố này của Bộ trưởng Manouchehr Mottaki được đưa ra trong một cuộc phỏng vấn với hãng tin AP vào cùng ngày truyền hình Iran cho phát sóng cuốn băng ghi lại cuộc phỏng vấn nữ thủy thủ Anh duy nhất Feye Turney, 26 tuổi, và hình ảnh 14 đồng đội nam cùng bị bắt với cô hôm 23/3. Trong cuộc phỏng vấn, Turney nói rằng nhóm của cô đã “xâm phạm” hải phận Iran. Cô còn cho biết những người bắt giữ tỏ ra thân thiện, chu đáo và tất cả 15 người vẫn bình yên vô sự.

Phía Anh kịch liệt phản đối cuốn băng này vì cho rằng đây là một việc là không thể chấp nhận được, đồng thời tuyên bố ngừng mọi cuộc thương thuyết chính thức với Iran, ngoại trừ các thỏa thuận nhằm thả người của Anh.

Ông Mottaki tuyên bố nếu hành vi xâm phạm lãnh hải Iran (của các thủy thủ Anh) là một sơ suất thì “sự việc có thể được giải quyết. Tuy nhiên, ông muốn chính phủ Anh phải cho thấy đó là sơ suất”.

Đây là lần đầu tiên phía Iran công khai gợi ý hướng giải quyết sự việc; tuy nhiên có vẻ như phía Anh không chấp thuận vì ngay từ đầu, Anh một mực khẳng định rằng nhóm thủy thủ và lính thủy của họ ở trên hải phận Iraq. Hôm qua, 28/3, Anh đã công bố các tài liệu chứng minh cho điều này.

Hiện phía Anh chưa có bình luận gì trước tuyên bố của ông Mottaki.

Quân đội Anh đã công bố số liệu ghi được từ hệ thống định vị toàn cầu (GPS), chứng minh người của Hải quân Hoàng gia Anh bị bắt trong lãnh hải Iraq. Trong khi đó, ông Mottaki khẳng định Iran đang giữ các thiết bị GPS thu được trên thuyền của Anh và số liệu ghi lại cho thấy họ đã ở trong lãnh hải Iran.

Ông Mottaki cũng phủ nhận thông tin về việc trước đó ông nói là có thể sẽ thả nữ thủy thủ Faye Turney trong ngày 28 hoặc 29/3. “Người ta đã trích dẫn sai lời tôi nói,” ông khẳng định.

Tuy nhiên, ông cho biết Tehran đã đồng ý cho các quan chức Anh gặp những người đang bị bắt. Ông Mottaki còn cho biết Iran sẽ xem xét việc thả cô Turney vào thời điểm “sớm nhất có thể”.

Đoạn băng phát sóng trên truyền hình Iran còn công bố một lá thư viết tay của Faye Turney gửi về cho gia đình, nói rằng cô đã viết một bức thư xin lỗi người dân Iran vì đã xâm phạm lãnh hải của họ.

Ngoại trưởng Anh Margaret Beckett cho biết bà “rất lo ngại” về những hình ảnh đã phát sóng trên truyền hình Iran. Trong khi đó, người phát ngôn của Thủ tướng Anh Tony Blair cho biết việc đưa hình ảnh các thủy thủ và lính thủy của họ lên truyền hình là vi phạm Hiệp định Geneva vì Hiệp định lần thứ 3 nghiêm cấm việc sử dụng tù binh chiến tranh vào mục đích hăm dọa, xúc phạm hay gây sự tò mò cho công chúng. Tuy nhiên, lập luận này có thể bị bác bỏ vì giữa Iran và Anh không có xung đột vũ trang, nên không thể coi những người bị bắt hôm 23/3 là tù binh chiến tranh.

Trước Hạ viện Anh, Thủ tướng Tony Blair nhấn mạnh: “Không gì có thể biện minh cho việc bắt giữ (các thuỷ thủ Anh), hành động này là hoàn toàn sai trái, bất hợp pháp và không thể chấp nhận được. Chúng ta hy vọng họ sẽ được thả ngay, nhưng điều đó đã không diễn ra. Vì thế đã đến lúc phải tăng sức ép ngoại giao và quốc tế để chính phủ Iran hiểu rằng họ hoàn toàn bị cô lập trong vấn đề này”.

Ngoại trưởng Beckett cho biết Anh sẽ tập trung mọi nỗ lực để giải quyết vấn đề này.

Tổng thống Mỹ George W. Bush đã thảo luận với Thủ tướng Blair về việc này và bày tỏ quan điểm ủng hộ Anh.

Nhật Linh

Theo BBC, AP