Hàng chục cựu quan chức đảng Cộng hòa bàn kế hoạch lập đảng chống Trump

Reuters dẫn 4 nguồn tin biết về động thái trên cho hay, các cuộc thảo luận hiện ở giai đoạn ban đầu bao gồm các cựu quan chức Cộng hòa từng được bổ nhiệm, các cựu quan chức trong các chính quyền Cộng hòa Ronald Reagan, George H.W. Bush, George W. Bush và Trump, các cựu đại sứ và chiến lược gia Cộng hòa.

Hơn 120 người trong số họ hồi tuần trước đã có cuộc trao đổi qua Zoom để thảo luận nhóm "ly khai", có thể hoạt động trên nền tảng của "chủ nghĩa bảo thủ có nguyên tắc", bao gồm việc tuân thủ hiến pháp và pháp quyền - những điều mà những người liên quan cho rằng đã bị ông Trump không tôn trọng.

Kế hoạch cũng bao gồm việc đưa các ứng viên tranh cử trong một số cuộc đua, cũng để ủng hộ các ứng viên cánh hữu trong các cuộc bầu cử khác, dù họ là đảng Cộng hòa, Dân chủ hay ứng viên độc lập.

Evan McMullin, từng là cựu giám đốc chính sách của Hội nghị đảng Cộng hòa tại Hạ viện và ứng viên độc lập trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2016, nói với Reuters rằng ông đã đồng chủ trì cuộc trao đổi qua Zoom với các cựu quan chức đang lo ngại về sự ảnh hưởng của ông Trump đối với đảng Cộng hòa và thiên hướng chủ nghĩa bản địa bài ngoại của đảng này.

Ba người khác cũng xác nhận về cuộc trò chuyện và các cuộc thảo luận về khả năng thành lập một đảng mới, nhưng từ chối tiết lộ danh tính.

Trong số những người tham gia cuộc gọi Zoom có cựu quan chức trong chính quyền Trump như cựu quan chức an ninh nội địa Miles Taylor, cựu phó chánh văn phòng tại Bộ An ninh nội địa Elizabeth Neumann…

Ông McMullin cho hay hơn 40% những người tham gia cuộc gọi Zoom hồi tuần trước ủng hộ thành lập đảng toàn quốc thứ 3. Một phương án khác được thảo luận là thành lập một nhánh có thể hoạt động bên trong hoặc bên ngoài đảng Cộng hòa hiện nay.

Tên gọi của đảng mới của được cân nhắc như đảng Trung thực hay đảng Trung hữu. Nếu đảng mới được thành lập thay vì một nhánh mới, một cái tên được cân nhắc là đảng Trung hữu Cộng hòa.

Các thành viên trên ý thức rõ rằng trước đó đã có nhiều nỗ lực thành lập đảng toàn quốc thứ 3 đều thất bại.

"Nhưng có mong muốn lớn hơn nhiều về một đảng chính trị mới hiện nay hơn những gì tôi từng chứng kiến trong cuộc đời", một người tham gia nói.

Mâu thuẫn lớn trong nội bộ đảng

Các cuộc trao đổi trên đã cho thấy rõ sự bất đồng sâu sắc trong đảng Cộng hòa về các cáo buộc của ông Trump về gian lận bầu cử và vụ bạo loạn tại quốc hội Mỹ hôm 6/1. Hầu hết các thành viên Cộng hòa vẫn trung thành với cựu Tổng thống, những những người khác đang tìm kiếm một hướng đi mới cho đảng.

Hạ viện Mỹ hôm 13/1 đã bỏ phiếu luận tội ông Trump về cáo buộc kích động bạo lực sau khi hàng nghìn người ủng hộ ông tràn vào trụ sở quốc hội đúng ngày các nhà lập pháp nhóm họp để phê chuẩn chiến thắng bầu cử tổng thống của ông Joe Biden.

Những người tham gia cuộc gọi Zoom cho biết họ đặc biệt bất bình về việc hơn một nửa thành viên đảng Cộng hòa trong quốc hội - 8 thượng nghị sĩ và 139 hạ nghị sĩ - đã bỏ phiếu ngăn chặn việc phê chuẩn kết quả bầu cử, chỉ ít giờ sau vụ bạo loạn gây chết người tại quốc hội.

Hầu hết các thượng nghị sĩ Cộng hòa cũng ám chỉ sẽ không ủng hộ việc kết tội ông Trump trong phiên tòa luận tội diễn ra tại Thượng viện trong tuần này.

"Nhiều nhóm lớn của đảng Cộng hòa đang cực đoan hóa và đe dọa nền dân chủ Mỹ. Đảng này cần phải tin vào sự thật, lý do và lý tưởng sáng lập hoặc rõ ràng cần phải có điều gì đó mới mẻ", ông McMullin nói.

Khi được đề nghị bình luận về các cuộc thảo luận thành lập đảng thứ 3, Jason Miller, một phát ngôn viên của ông Trump, tuyên bố: "Những kẻ thất bại này đã rời đảng Cộng hòa khi họ bỏ phiếu cho Joe Biden".

Một đại diện của Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa đã đề cập tới một tuyên bố gần đây của Chủ tịch ủy ban này, Ronna McDaniel.

"Nếu chúng ta tiếp tục tấn công lẫn nhau và tập trung vào việc tấn công các đồng nghiệp Cộng hòa, nếu chúng ta tiếp tục có những lục đục trong nội bộ đảng, chúng ta sẽ thất bại trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2020", bà McDaniel nói trên kênh Fox News hồi tháng trước. "Cách duy nhất để giành chiến thắng là hãy đi cùng nhau", bà nói.

Nhà Trắng của Tổng thống Joe Biden chưa bình luận gì về thông tin trên.