Gian nan thợ may Việt ở Nga

Xưởng may của người Việt ở Nga.

Nhiều người Việt Nam sang Nga làm thợ may đã lâm vào những cảnh dở khóc dở cười. Họ là những thanh niên tuổi từ 18 đến 25. Họ đến từ các vùng thôn quê là chủ yếu. Không có công ăn việc làm ở quê nhà, họ ấp ủ giấc mộng rủng rỉnh tiền tiêu như những Việt kiều trở về quê mà họ từng chứng kiến, hoặc nhiều khi họ cũng chỉ khát khao có được đồng ra đồng vào để bù đắp cuộc sống...

Thêm vào đó là những lời rủ rê ngọt ngào có cánh của nhiều “mẹ mìn”. Tin vào viễn cảnh miền đất hứa, nhiều lao động Việt Nam đã bán tài sản hoặc thế chấp ngân hàng để có được một số tiền đủ mua vé du lịch sang Nga rồi ở lại bất hợp pháp trong cái thế của những nạn nhân bị lừa đảo.

Không ít người vỡ mộng khi vừa đặt chân đến Nga. Họ bị thu hộ chiếu, tống vào những khu nhà ổ chuột tối tăm hoặc ở những vùng khỉ ho cò gáy trên đất Nga với những lời doạ dẫm? Từ đây họ phải chấp nhận ở lại làm quần quật 12 đến 14 tiếng đồng hồ trong các khu nhà xưởng tạm bợ mong kiếm đồng rúp, mà có khi chẳng được thấy bao giờ? Bởi có xưởng trắng hợp pháp (như L.V ở Mátxcơva) áp dụng chế độ một loại tiền giấy “tem phiếu” thay vì giao tiền thật để mua bán giao dịch trong khu vực của xưởng này! Đúng là chuyện lạ giữa thời kỳ công nghệ. Có người sang Nga mấy năm mà chưa hề được đặt chân lên mặt đất, ra ngoài đường phố...

Các ông chủ keo kiệt thì cho ăn những loại thức ăn rẻ tiền, nhàm chán lặp đi lặp lại như điệp khúc. Có những ông bà chủ tử tế hơn thì thi thoảng cả năm tổ chức một đôi lần cho công nhân được dã ngoại ngoài rừng và thưởng thức món thịt nướng kiểu Nga.

Người lao động không hề tiếp cận với sách, vở, báo, đài, phim ảnh... bởi thì giờ đâu nữa mà xem? Ngoài những giờ làm việc mệt mỏi, công nhân chỉ ngong ngóng đến giờ nghỉ để đặt lưng.

Nước mắt cho ngày về?

Không thể phủ nhận rằng trong số những thợ may Việt trên đất Nga, một tỉ lệ nhỏ nhoi có số phận may mắn nhờ các ông, bà chủ có tâm. Họ có thể có cuộc sống tốt hơn và số tiền dành dụm được để gửi về gia đình ở VN cũng đều đặn hơn.

Số còn lại luôn thắc thỏm với cuộc sống hằng ngày, đối mặt với bao nguy hiểm khó khăn rập rình. Bệnh tật, ăn uống kham khổ, đói tinh thần, tiền lương khi có khi không, nếu vượt xưởng trốn ra ngoài bị bắt lại thì bị hành hạ đánh đập... Những xưởng may bị cháy trơ trụi vì thiếu điều kiện an toàn gây nên bao cái chết đau lòng hãy còn là bài học lớn.

Nhưng, cái đáng lo sợ nhất là việc bị nhà chức trách kiểm tra. Chủ nhân các xưởng may đen không có giấy tờ hợp pháp. Khi xảy ra sự cố là họ đã trốn biệt, mặc kệ cho đám công nhân không biết một nửa câu tiếng Nga sống chết mặc bay. Chưa kể có những ông bà chủ độc ác còn phủi tay với công nhân của mình khi báo cho nhà chức trách đến bắt họ (nhằm cao chạy xa bay khi thâu trọn tiền kiếm được hoặc là vì lộ cơ sở nên muốn đào thoát!).

Lúc ấy, các lao động sẽ lâm vào cảnh người bị trục xuất về nước, kẻ vào trại giam chờ ngày ra toà và nộp tiền mua vé về VN, hoặc may mắn hơn, nếu có đủ giấy tờ thì nộp tiền bảo lãnh để được ra trại làm việc tiếp...