Dân sinh
FicaGần 50.000 động vật hoang dã được bán ở Vũ Hán trước khi Covid-19 bùng phát
(Dân trí) - Hàng ngàn loại động vật hoang dã đã được bày bán tại các chợ ở thành phố Vũ Hán, Trung Quốc chỉ vài tháng trước khi dịch Covid-19 bùng phát và lan ra khắp thế giới, một nghiên cứu mới nhất cho biết.
Một chợ hải sản ở Vũ Hán, Trung Quốc (Ảnh: SCMP).
Báo Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP) ngày 9/6 đưa tin, các nhà nghiên cứu Anh và Trung Quốc mới đây đã công bố một báo cáo được đánh giá là bằng chứng quan trọng có thể góp phần làm sáng tỏ nguồn gốc đại dịch Covid-19. Nội dung trong báo cáo này xác nhận việc buôn bán động vật hoang dã ở các chợ tại Vũ Hán của Trung Quốc, nơi lâu nay được coi là nguồn gốc làm lây lan virus SARS-CoV-2 gây đại dịch Covid-19.
Đây chính là báo cáo chi tiết nhất về việc mua bán động vật hoang dã ở Vũ Hán và chưa từng được công bố. Các nhà khoa học ước tính, hơn 47.000 động vật hoang dã đã được bày bán tại các chợ ở Vũ Hán trong hơn 2 năm trước khi dịch bệnh xuất hiện.
Trong khoảng thời gian từ tháng 5/2017 đến tháng 11/2019, mỗi tháng các nhà nghiên cứu đều đến 17 quầy hàng bán động vật hoang dã tại 4 khu chợ ở Vũ Hán và phát hiện 38 loài được bán ở đây. Trong đó có các loài động vật có vú như cầy hương, chồn và gấu chó cùng với sóc, cáo và nhím, cũng như các loài chim và bò sát… Đây đều là những loài dễ bị nhiễm virus SARS-CoV-2.
Tuy nhiên, họ không tìm thấy bất kỳ bằng chứng nào cho thấy, dơi hoặc tê tê - được xem là hai nguồn lây truyền virus SARS-CoV-2 - được bày bán tại các chợ.
Bảy trong số những quầy hàng đang được đặt trong tình trạng giám sát là tại chợ hải sản Hoa Nam, nơi có liên quan đến những ca nhiễm Covid-19 đầu tiên vào cuối năm 2019. Mỗi tháng, có khoảng 1.100 cá thể được chuyển đến bán tại các chợ thành phố. Các nhà nghiên cứu cho rằng, đây chính là nguồn lây lan dịch bệnh đáng lo ngại và "về cơ bản là hoạt động bất hợp pháp".
"Hầu hết các con vật đều bị bán sống, nhốt trong lồng, chất đống và trong tình trạng tồi tàn", các nhà nghiên cứu thuộc Đại học Sư phạm Tây Trung Quốc và Đại học Oxford cho biết. Ngoài ra, phần lớn các quầy hàng còn có dịch vụ mổ thịt tại chỗ, gây mất vệ sinh an toàn thực phẩm và dễ lây nhiễm virus.
Khác biệt với báo cáo của Trung Quốc và WHO
Theo SCMP, rõ ràng nghiên cứu chi tiết này, vốn đã hoàn thành một tháng trước khi ổ dịch Covid-19 được phát hiện ở Vũ Hán, vượt xa những thông tin được công bố của nhóm chuyên gia điều tra của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khi họ cũng có chuyến đi đến các khu chợ Vũ Hán vào đầu năm nay.
Một thành viên của nhóm WHO, bác sĩ thú y David Hayman, cho biết nghiên cứu này cho thấy động vật hoang dã có vú còn sống được bán ở Vũ Hán. Đây là điều mà nhóm điều tra của WHO nghi ngờ nhưng chưa thể xác minh. Nghiên cứu cho thấy rõ, một số loài nhạy cảm với virus SARS-CoV-2 liên quan đến Hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS) được bày bán ngoài chợ.
Hiện vẫn chưa rõ nguồn gốc virus gây đại dịch Covid-19. Các nhà khoa học cũng như chính phủ các nước đã kêu gọi mở thêm nhiều cuộc điều tra. Các khu chợ buôn bán động vật hoang dã cũng được xác định có thể là nguồn lây lan virus, được cho là có nguồn gốc từ loài dơi.
Nhiều trong số các ca phát hiện đầu tiên ở Vũ Hán có liên quan đến chợ hải sản Hoa Nam. Một báo cáo phân tích sau đó cho thấy, hơn một nửa số ca nhiễm đầu tiên vào tháng 12/2019 đều liên quan chợ này hoặc các khu chợ khác trong thành phố.
Tuy nhiên, vấn đề là không tìm thấy mối liên hệ nào giữa các loài động vật được bày bán tại các chợ và virus SARS-CoV-2. Sau khi chợ hải sản Hoa Nam đóng cửa vào ngày 1/1/2020, các nhà chức trách Trung Quốc cho biết họ chỉ phát hiện động vật hoang dã đông lạnh. Báo cáo của nhóm WHO, dựa trên thông tin từ giới chức Trung Quốc, nói rằng chỉ có rắn, cá sấu và kỳ nhông - những loài ít có khả năng bị nhiễm virus SARS-CoV-2 - được bày bán trực tiếp tại chợ vào cuối tháng 12/2019.
"Điều quan trọng là cần xác minh rõ những loài động vật có vú còn sống có được bày bán tại các chợ ở Vũ Hán trước khi dịch Covid-19 bùng phát hay không", chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Trung tâm Y tế Đại học Georgetown của Mỹ, Daniel Lucey, cho biết.
Zhou Zhao-min, một trong những đồng tác giả của báo cáo nghiên cứu trên, cho biết không thể chia sẻ dữ liệu vì mọi việc "đang trong quá trình xem xét". "Tôi hy vọng dữ liệu này có thể giúp làm rõ nguồn gốc của virus SARS-CoV-2", nhà nghiên cứu nói.
Khi được hỏi liệu nghiên cứu mới nhất này có được công nhận hay không, một người phát ngôn WHO nói rằng, một nhóm các nhà khoa hoặc đang chuẩn bị đề xuất thực hiện những cuộc điều tra tiếp theo dựa trên thông tin từ nghiên cứu này.
