Emni – Đơn vị tình báo bí mật của IS
Harry Sarfo, một chiến binh IS người Đức (hiện đang bị giam trong tù), khăn gói rời khỏi quê nhà ở thành phố của tầng lớp lao động Bremen vào năm 2015 để đi theo tiếng gọi của thánh chiến. Nhưng khi đến được Syria, Sarfo được các tay súng bịt mặt đón tiếp với câu huấn thị "IS không cần người châu Âu đến Syria nữa".
Nơi thật sự cần là ở ngay châu Âu có những "con sói đơn độc" giúp IS thực hiện các cuộc tấn công. Các tay súng bịt mặt đó chính là người của Emni, tên tiếng Arập của tổ chức tình báo IS do Abu Mohammad al-Adnani chỉ huy.
Tuyển mộ "nhân sự" và rải đều trên địa bàn mục tiêu
Harry Sarfo đã phục vụ ở Syria một thời gian và quay trở về Đức theo lời đề nghị của thủ lĩnh Emni. Xuất thân ở khu lao động thành phố Bremen, Đức, Sarfo có "tiền án, tiền sự" về tội trộm cắp tài sản.
Gần đây, y bắt đầu cải giáo, thường xuyên đi lễ ở thánh đường Hồi giáo ở địa phương, vì thế y được xem là đủ "tiêu chuẩn" để được tuyển một vào đơn vị tình báo của IS. Sarfo cho biết, đơn vị tình báo IS đặc biệt quan tâm những thành phần bất hảo, phạm tội có tổ chức, thù ghét xã hội và sẵn sàng phạm tội. Sarfo bị bắt khi vừa đáp xuống sân bay quốc tế Bremen vào ngày 20-7-2015.
Y đã nhanh chóng hợp tác với cơ quan chức năng Đức để được giảm nhẹ mức án. Hiện y đang thụ án 3 năm tù cho tội âm mưu khủng bố. Những lời kể của Sarfo đã được đối chiếu trùng khớp với thông tin trong hồ sơ điều tra về IS của các cơ quan tình báo một số nước châu Âu.
Theo lời kể của Sarfo và các tài liệu tình báo của Pháp, Bỉ, Đức và Áo, Emni là một đơn vị hỗn hợp bao gồm lực lượng cảnh sát nội bộ và nhánh hoạt động đối ngoại, chuyên thực hiện các cuộc tấn công khủng bố ở nước ngoài. Cơ cấu tổ chức bên trong Emni khá phức tạp, nhiều tầng nấc chỉ huy.
Trên đỉnh tháp chỉ huy là al-Adnani, người Syria chính gốc, 39 tuổi, kẻ phát ngôn chính thức và thủ lĩnh tuyên truyền của IS. Ngay dưới y là các phó tướng được phân công phụ trách lên kế hoạch tấn công ở các khu vực khác nhau, được gọi tên là "mật vụ phụ trách châu Âu", "mật vụ phụ trách châu Á", và "mật vụ phụ trách châu Phi”.
Theo các hồ sơ điều tra và lời khai của Sarfo, Emni không chỉ là đơn vị cốt lõi trong các hoạt động khủng bố của IS, đơn vị này còn có toàn quyền tuyển mộ và điều chuyển thành viên từ tất cả các bộ phận thuộc IS - từ các tay súng mới tuyển vào, các chiến binh "theo mùa", các lực lượng đặc biệt và các đơn vị biệt kích cao cấp. Tư liệu điều tra về IS cho thấy các "điệp viên" của Emni được tuyển chọn dựa theo quốc tịch và ngôn ngữ, được phân ra nhiều nhóm nhỏ, tách biệt nhau, thành viên các nhóm đôi khi chỉ biết được nhau một lần trước khi lên đường thi hành nhiệm vụ.
Như trên đã nói, Emni tuyển chọn thành viên dựa trên quốc gia xuất xứ nhằm phân bố số lượng thành viên thực hiện nhiệm vụ khủng bố ở châu Âu. Một đặc điểm quan trọng - thể hiện sự khác nhau giữa IS với Al-Qaeda - là Emni không biệt phái người từ nước khác đến thực hiện hành động khủng bố tại một nước nào đó mà sử dụng người của chính quốc gia mục tiêu ấy. Bởi thế, khi một tân binh vừa đặt chân đến Syria, trong vài ngày, các tuyển trạch viên bịt mặt của IS xuất hiện và phỏng vấn họ.
Dưới sự điều phối của Adnani, việc vạch kế hoạch khủng bố được thực hiện song song với hoạt động tuyên truyền rầm rộ khắp thế giới của IS. Vụ khủng bố ngày 13-11-2015 ở Paris, Pháp (130 người chết) đã làm cho cả thế giới chú ý đến mạng lưới khủng bố bên ngoài của Emni.
Sau vụ khủng bố này, hàng loạt vụ khác liên tục xảy ra hoặc bị ngăn chặn kịp thời, như vụ đánh bom ở sân bay và nhà ga tàu điện ở Brussels và hàng loạt vụ việc khác ở Áo, Đức, Tây Ban Nha, Liban, Tunisia, Bangladesh, Thổ Nhĩ Kỳ, Indonesia và Malaysia. Cho đến nay, hầu như giới chức an ninh nhiều nước vẫn chưa thể tìm ra mối dây liên hệ giữa các vụ tấn công "sói cô đơn", vẫn xem đó như những vụ việc đơn lẻ, không liên quan gì đến nhau.
Nhưng theo các chiến binh IS đang bị giam giữ, ngoại trừ một số vụ hung thủ tự cực đoan hóa và lấy cảm hứng từ IS, các vụ còn lại hoàn toàn có liên quan với nhau và có tổ chức, kế hoạch được chuẩn bị kỹ lưỡng từ nhiều tháng. Tuy nhiên, theo lời khai của Nicolas Moreau, một chiến binh IS người Pháp bị bắt năm ngoái, các chiến binh ở châu Âu, các phần tử này còn có thể có mối liên hệ trực tiếp với IS chứ không chỉ là "tuyên bố liên kết với IS" như giới chức an ninh châu Âu đang nghĩ.
Các điệp viên IS ở châu Âu hoạt động bí mật, đóng vai trò như những đầu mối kết nối chính có thể kích hoạt từ xa các phần tử trực tiếp thực hiện nhiệm vụ tấn công tự sát. Chúng không trực tiếp điều khiển mà sử dụng những “con tốt” mới tuyển mộ để làm "cò mồi" liên hệ với những phần tử trực tiếp thực hiện nhiệm vụ tấn công tự sát để truyền đạt cho họ những lời chỉ dẫn về mọi thứ, từ cách thức chế tạo "áo giáp cài bom" cho đến cách thể hiện "thương hiệu" IS. Thành phần tấn công tự sát này thường là những kẻ mới cải đạo sang đạo Hồi, không có mối liên hệ ổn định với nhóm cực đoan nào, vì vậy mà chúng được gọi là "sói cô đơn".
Theo các cơ quan tình báo, nhiệm vụ ban đầu của Emni là quản lý các thành viên IS, bao gồm việc thẩm vấn và săn tìm điệp viên cho tổ chức. Ngoài ra, kể từ năm 2014, Emni còn kiêm luôn việc triển khai các hoạt động khủng bố khắp thế giới. Các hồ sơ lưu trữ của tình báo Pháp, Bỉ và Áo cho thấy ít nhất 28 điệp viên do Emni tuyển mộ và huấn luyện, tung trở về các quốc gia và đã thực hiện các vụ tấn công theo kế hoạch, cả thành công lẫn thất bại. Hàng chục điệp viên khác đã luồn vào, hình thành các ổ nhóm IS khắp châu Âu. Đợt tổng tấn công khủng bố khắp thế giới diễn ra trong gần một năm qua chính là do các phần tử được Emni huấn luyện và biệt phái gây ra.
Ở châu Á, Emni ráo riết lôi kéo các phần tử khủng bố của Al-Qaeda, tạo ra một cuộc cạnh tranh quyền lực với tổ chức khủng bố lớn nhất thế giới này. Khi các phần tử Al-Qaeda này gia nhập IS, chúng được các thủ lĩnh Emni thẩm vấn và hạch hỏi về các kinh nghiệm khủng bố cũng như các mối quan hệ mà chúng có được trong hàng ngũ Al-Qaeda.
Trong vụ khủng bố do IS gây ra tại một quán cà phê ở Bangladesh vào đầu tháng 7-2016 (20 người chết), các tay súng thực hiện vụ tấn công là người do Emni tuyển mộ và huấn luyện, tất cả đều là người nước ngoài hoạt động ở Bangladesh. Đây là những phần tử đã từng đi theo Al-Qaeda, gần đây ngả theo IS do sức hút từ hoạt động tuyên truyền của IS.
Theo các hồ sơ tình báo, địa bàn duy nhất cho đến nay Emni vẫn chưa thể thực hiện thành công kế hoạch cài cắm khủng bố của mình là Bắc Mỹ. Mặc dù hiện tại đã có vài chục người Mỹ là thành viên IS, trong đó có một số đã được tuyển mộ vào nhánh hoạt động đối ngoại của Emni, nhưng các thủ lĩnh Emni cũng biết rõ chúng không thể đưa người đã được tuyển mộ và huấn luyện quay trở về Mỹ.
Đối với người Mỹ và Canada, việc thu nạp thành viên không khó, vì mạng xã hội tại các quốc gia này hoạt động rất cởi mở, nước Mỹ lại có chính sách kiểm soát súng rất lỏng lẻo. Việc cực đoan hóa cũng rất dễ dàng, nhưng để kích hoạt các "con sói cô đơn" tại Mỹ và Canada thì hầu như không thể, vì Emni không có được các đầu mối tại chỗ như châu Âu
Đi ngủ phải kẹp súng vào chân
Từ năm 2014, IS đã yêu cầu các chiến binh nước ngoài khi tham gia IS phải giả dạng như đi du lịch, phải mua vé khứ hồi và bao trọn gói chuyến đi nghỉ tại một khu nghỉ dưỡng ven biển, để từ đó có thể dễ dàng di chuyển vào Syria. Ở Syria có một mạng lưới các khu lán trại được bố trí ngay sát biên giới Thổ Nhĩ Kỳ dành cho những kẻ mới đến Syria để gia nhập IS. Các tân binh IS được lấy dấu vân tay, kiểm tra lý lịch, kiểm tra sức khỏe ban đầu và phỏng vấn trước khi được tham gia khóa huấn luyện.
Sarfo kể, sau vài ngày ở khu lán trại, Sarfo được những kẻ bịt mặt tiếp cận và yêu cầu y trở về Đức để thực hiện nhiệm vụ khủng bố. Sarfo từ chối, thế là y được chuyển sang một đơn vị đặc nhiệm, nhờ thể hình tốt. Sarfo kể, đơn vị đặc nhiệm này chỉ thu nhận những thanh niên độc thân trong giai đoạn huấn luyện. Đơn vị này có tên gọi là Jaysh al-Khalifa, có nghĩa là Quân đội của Thánh quốc. Đây là một trong những đơn vị tuyển mộ và cung cấp tân binh cho nhánh hoạt động khủng bố bên ngoài của Emni.
Khóa huấn luyện diễn ra qua nhiều giai đoạn. Trong tuần lễ đầu tiên, các tay súng được huấn luyện trải qua hoàn cảnh cùng cực, được thả xuống vùng sa mạc ngoại ô Raqqa, không có lều trại, không thức ăn và không cả tắm rửa, phải sống trong điều kiện như người tiền sử. Sang tuần lễ thứ hai, các tân binh được trao cho súng trường AK47 và được lệnh phải giữ gìn thật kỹ, khi ngủ cũng phải kẹp súng vào chân, cho đến khi khẩu súng trở thành vật bất ly thân, như "cánh tay thứ ba" của người chiến binh. Nếu không làm đúng những lời chỉ dẫn thì hình phạt sẽ vô cùng tàn khốc.
Khóa huấn luyện được thiết kế gồm 10 lớp, khi Sarfo qua được lớp thứ 2, y đã được chuyển đến một đảo đất trên sông Tabqa, Syria. Tại đây, các chiến binh được huấn luyện ăn ở trong những cái hố đào sâu trong lòng đất, tập bơi, lặn và nhìn sao trời để định hướng di chuyển.
Việc đưa những thành viên Emni đã qua huấn luyện sang châu Âu thực hiện nhiệm vụ khủng bố thuộc về hai phó tướng dưới quyền của Adnani. Một trong hai tên mang bí danh Abu Souleymane al-Faransi, còn gọi là Abu Souleymane, người Pháp, mang quốc tịch Pháp gốc gác Morocco, và Abu Ahmad, người Syria.
Cả hai đóng vai trò trực tiếp trong việc tuyển lựa chiến binh đưa ra nước ngoài, chọn lựa mục tiêu khủng bố và tổ chức vận chuyển "điệp viên" đến nơi hành động ở châu Âu. Trong vụ khủng bố Paris tháng 11-2015, các nhân chứng (con tin tại nhà hát Bataclan) đã nghe được lời đối thoại của các hung thủ khi chúng tử thủ trong nhà hát, chúng đã trao đổi với nhau "Chúng ta có nên gọi điện thoại cho Souleymane không?"
Phó tướng thứ hai của Adnani là Abu Ahmad, một nhân vật có vẻ bí ẩn, ngay cả các chiến binh được y dẫn dắt cũng biết không nhiều về y. Những mô tả về Abu Ahmad của các chiến binh chỉ là vài nét thoáng qua.
Theo lời kể của một chiến binh gốc Algeria tên là Adel Haddadi, Ahmad khoảng 42 tuổi, là người ra lệnh và cấp kinh phí cho y thực hiện nhiệm vụ. Haddadi, 28 tuổi, cùng với một cựu thành viên nhóm khủng bố Lashkar-e-Taiba ở Pakistan tên là Muhammad Usman, 22 tuổi, hoạt động tách riêng với nhóm khủng bố ở Paris khi cả bọn triển khai nhiệm vụ. Hai tên này cập cảng ở Hy Lap, trà trộn vào dòng người tị nạn để di chuyển nhằm tránh sự truy lùng của cơ quan chức năng, nhưng cuối cùng đã bị bắt tại một trại tị nạn ở Salzburg, Áo.
Hai chiến binh được đưa đi cùng Haddadi và Usman sau khi đến châu Âu đã gia nhập vào nhóm trực tiếp thực hiện loạt vụ tấn công ở Paris, tại khu vực sân vận động Stade de France. Haddadi đến Syria vào tháng 2-2015 và phục vụ trong khu nấu ăn ở Raqqa. Sau đó, các thành viên Emni đến tiếp cận y và tuyển chọn y tham gia đội quân tấn công khủng bố ở châu Âu.
Theo Nguyên Khang (tổng hợp)
An ninh thế giới