Điều gì xảy ra nếu Ukraine rút quân khỏi chảo lửa Bakhmut?

"Những đống đổ nát bốc cháy", Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nói hồi tháng 12 trong chuyến thăm ngắn ngủi tới Bakhmut, thành phố phía đông nam Ukraine bị tàn phá nặng nề và là tâm điểm của cuộc xung đột.

Trận chiến giành Bakhmut là một trong những trận chiến đẫm máu nhất và kéo dài nhất khi xung đột bước sang năm thứ hai. Kể từ tháng 8 năm ngoái, khi các cuộc giao tranh ở Bakhmut ngày càng trở nên khốc liệt hơn, ước tính mỗi ngày có hàng trăm binh sĩ của cả hai bên thiệt mạng trong và xung quanh thành phố.

Bộ tổng tham mưu các lực lượng vũ trang Ukraine cho biết, Nga tiếp tục nỗ lực tấn công Bakhmut và các thành phố xung quanh khi nã pháo vào hàng loạt địa điểm. Chỉ riêng trong ngày 5/3, Ukraine tuyên bố đẩy lùi gần 100 cuộc tấn công của Nga.

Thành phố Bakhmut là một phần của khu vực giao tranh quy mô lớn, bao gồm thành phố Soledar ở phía đông bắc. Nga đã kiểm soát Soledar từ 2 tháng trước.

Việc kiểm soát Bakhmut - Soledar là chìa khóa để kiểm soát các thị trấn và thành phố quan trọng về mặt chiến lược và được phòng thủ vững chắc khác ở vùng Donbass, gồm Chasiv Yar, Kramatorsk và Sloviansk.

Trong những tuần gần đây, Moscow đã nỗ lực tiến công theo 5 hướng cùng lúc dọc theo chiến tuyến trải dài 1.200km.

"Lực lượng của họ dàn trải quá mỏng", Trung tướng Ihor Romanenko, cựu phó tổng tham mưu trưởng các lực lượng vũ trang Ukraine, nói với Al Jazeera.

Nga đang cố gắng kiểm soát các thành phố Kreminna, cách Bakhmut 75km về phía bắc và Vuhledar, cách Bakhmut 150km về phía nam.

Ông Romanenko cho rằng các lực lượng Ukraine chỉ cần cầm cự thêm vài tuần nữa trước khi họ nhận được các loại vũ khí hiện đại của phương Tây, bao gồm xe tăng Leopard tiên tiến được thiết kế để chiến đấu và phá hủy các phương tiện bọc thép thời Liên Xô. Họ cũng cần thời gian để được huấn luyện sử dụng những vũ khí này.

"Sau khi chúng tôi ngăn chặn cuộc tiến công của họ và thiết lập các lực lượng dự bị chiến lược, bao gồm những vũ khí (do phương Tây cấp) và các đơn vị quân sự được huấn luyện, chúng tôi có thể tính đến việc tiến hành một cuộc phản công", ông Romanenko nói.

Không phải là thảm họa

Theo các chuyên gia, nếu Ukraine chọn rút quân khỏi Bakhmut, nơi gần như đang bị lực lượng Nga bao vây, quyết định này cũng không phải là thảm họa.

Nikolay Mitrokhin, nhà sử học tại Đại học Bremen của Đức, cho biết Bakhmut vẫn đóng vai trò quan trọng vì đây là trung tâm phòng tuyến thứ hai của lực lượng Ukraine ở Donbass. "Nhưng sau khi để mất Soledar và Bakhmut bị bao vây từ ba phía, tầm quan trọng của nó đã giảm đi đáng kể. Vì vậy, tổn thất của việc mất Bakhmut sẽ ảnh hưởng không đáng kể đến cuộc chiến", chuyên gia Mitrokhin nói.

Theo ông Mitrokhin, điều đó có nghĩa là các lực lượng Nga sẽ không gặp phải những trở ngại quá lớn trước khi tấn công tuyến phòng thủ thứ ba của Ukraine, khu vực Toretsk trải dài gần 100km ở phía tây của Bakhmut.

Với tốc độ tiến công như hiện nay, cùng với sự kháng cự của lực lượng Ukraine và điều kiện thời tiết mùa xuân với nền đất ẩm ướt khó di chuyển, ông Mitrokhin dự đoán Nga sẽ bao vây thành phố Chasiv Yar chỉ trong vài tuần. Tuy nhiên, các lực lượng Nga khó có thể tiếp cận các vùng ngoại ô Konstantinovka và Kramatorsk trước thời điểm giữa tháng 5. Hai thị trấn chiến lược này lần lượt nằm cách Bakhmut 27km và 55km về phía tây.

"Nga sẽ mất một năm hoặc hơn để tấn công tuyến phòng thủ thứ ba dọc biên giới Donetsk và Lugansk, bao gồm hàng trăm địa điểm được phòng thủ nghiêm ngặt và một mê cung các chiến hào và hầm trú ẩn", chuyên gia Mitrokhin nói.

Giới lãnh đạo quân sự phương Tây nhận định, việc Ukraine rút quân khỏi Bakhmut sẽ không thay đổi cục diện chiến sự.

"Tôi nghĩ Bakhmut mang nhiều giá trị biểu tượng hơn là giá trị chiến lược và tác chiến. Bakhmut thất thủ không đồng nghĩa với việc Nga đã thay đổi cục diện cuộc chiến này", Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin tuyên bố.