Đâu là bang quan trọng nhất trong bầu cử tổng thống Mỹ 2024?

Hôm 21/7, ông Matt Roan, lãnh đạo tổ chức đảng Dân chủ tại quận Cumberland, bang Pennsylvania, Mỹ chủ trì một cuộc gặp với các tình nguyện viên. Giữa cuộc họp, ông Roan đột ngột thông báo Tổng thống Joe Biden sẽ rời cuộc đua vào ghế tổng thống.

"Tâm trạng chung dường như là buồn - và ngay sau đó chuyển thành hy vọng", ông Roan nhớ lại. Dù đánh giá cao ông Biden, vị quan chức Dân chủ nhận định triển vọng đối với ông là không cao. 

Kể từ khi bà Harris tham gia cuộc đua, ông Roan đã thu hút thêm nhiều tình nguyện viên. Năm 2016, ông Trump giành thắng lợi tại quận Cumberland với 18 điểm phần trăm dẫn trước. Tới năm 2020, con số này chỉ còn 11%. Nếu có thể đảo ngược xu thế tại cuộc bầu cử năm nay tại Cumberland và những khu vực lân cận, bà Harris sẽ có được bang Pennsylvania - và nhiều khả năng cả ghế tổng thống Mỹ.

Cả phe Dân chủ và Cộng hòa đều coi Pennsylvania là trọng tâm của cuộc bầu cử. Đây không phải điều không có cơ sở. Mô hình dự báo của Economist đánh giá Pennsylvania - với 19 phiếu đại cử tri - có vai trò quyết định kết quả bầu cử hơn so với bất cứ bang nào khác. Theo quy định của Mỹ, ứng cử viên nào giành được ít nhất 270 phiếu đại cử tri sẽ thắng cử.

Nếu thất bại ở bang này, ông Trump chỉ có khoảng 7% cơ hội thắng cử. Hồi năm 2016, ông Trump giành chiến thắng tại Pennsylvania với kết quả sát sao. Bốn năm sau, ông thua với chỉ khoảng 80.000 phiếu chênh lệch.

Các ứng viên đổ nhiều tiền vận động tranh cử

Trong cuộc bầu cử năm nay, không bang nào thu hút các khoản tiền vận động tranh cử nhiều như Pennsylvania. Trong số hơn 830 triệu USD bà Harris và các tổ chức đồng minh quyên góp được (tính đến giữa tháng 9), khoảng 164 triệu USD được đổ vào bang này. 

Tỷ lệ số tiền chiến dịch của ông Trump dành cho bang còn lớn hơn: khoảng 136 triệu USD trong tổng số 459 triệu USD quyên góp được.

Mỗi khi bật tivi, xem video trên YouTube, nghe nhạc hoặc nghe radio, người dân Pennsylvania thường xuyên bắt gặp các đoạn quảng cáo của một trong hai ứng viên. Trong khi bà Harris một mặt giới thiệu bản thân tới cử tri, một mặt công kích ông Trump; ông Trump dồn toàn lực để công kích bà Harris về các vấn đề như ý thức hệ, lạm phát hay tỷ lệ tội phạm của người nhập cư.

Ông Trump cũng nhấn mạnh rằng bà Harris từng phản đối khai thác khí tự nhiên từ đá phiến dầu - ngành công nghiệp quan trọng đối với miền Tây bang Pennsylvania, dù giờ đây bà Harris đã chuyển sang ủng hộ ngành công nghiệp này. Tuy nhiên, không phải cử tri nào tại Pennsylvania cũng quan tâm tới ngành công nghiệp khí đốt, nhất là ở các vùng khác.

"Các chính trị gia đừng nghĩ chắc chắn rằng Pennsylvania là một bang đồng nhất trong việc ủng hộ tiếp tục thăm dò năng lượng", ông Stephen Bloom, Phó chủ tịch viện nghiên cứu chính sách cánh hữu Commonwealth Foundation, nói.

Bà Stella Sexton, Phó chủ tịch Ủy ban đảng Dân chủ quận Lancaster, cho biết bà chưa từng nghe cử tri đề cập tới ngành công nghiệp khai thác khí đốt từ đá phiến dầu khi đi vận động bầu cử. Thay vào đó, bà nghe nhiều về chi phí sinh hoạt và quyền phá thai.

Nhiều năm trước đây, Pennsylvania là bang thiên Dân chủ - dù vẫn bầu cho các đảng viên Cộng hòa ôn hòa. Dù vậy, trong hai cuộc bầu cử gần đây nhất (năm 2016 và 2020), cử tri bang này có xu hướng bầu cho đảng Cộng hòa cao hơn tới 3% so với trung bình chung cả nước.

Kể từ năm 2008, tỷ lệ cử tri đăng ký là đảng viên Dân chủ sụt giảm - trong khi tỷ lệ đảng viên Cộng hòa gia tăng. Kể từ đầu năm nay đến khi bà Harris tham gia cuộc đua, số cử tri mới của phe Cộng hòa mỗi tháng đều lớn hơn so với phe Dân chủ. 

Ở chiều ngược lại, phe Dân chủ lập luận các cử tri độc lập đang có xu hướng thiên tả hơn - đem lại lợi thế cho đảng.

Các nhóm cử tri trọng tâm

Chiến dịch của bà Harris tương đối tự hào vì những gì họ đang làm được tại Pennsylvania. Chiến dịch có trên 350 nhân viên hoạt động khắp bang - bao gồm 16 người ở các vùng nông thôn, nơi ông Trump đã thắng với cách biệt trên 10 điểm phần trăm 4 năm về trước. 

Kế hoạch của phe Dân chủ là thu hút một bộ phận cử tri ở các khu vực nghiêng hẳn về phe Cộng hòa - dù bà Harris không có khả năng dẫn trước ở những nơi đó. Dù vậy, đối với phe Cộng hòa, ý nghĩa của chiến dịch này không quá lớn.

"Họ đang cố gắng thể hiện tốt hơn ở các quận nông thôn", ông Mark Harris, chiến lược gia của phe Cộng hòa, lập luận. "Cuộc bầu cử này sẽ một lần nữa có kết quả chia rẽ sâu sắc giữa những vùng ngoại ô đông dân cư và những cộng đồng ven ngoại ô hoặc nông thôn".

Các hoạt động của phe Cộng hòa phần nào phân tán hơn. Họ triển khai nhiều nhóm vận động các cử tri thân Cộng hòa tham gia bỏ phiếu - trong đó bỏ phiếu qua đường bưu điện là một trọng tâm. Hồi năm 2020, ông Trump từng phản đối hình thức bỏ phiếu này, tuy nhiên quan điểm của ông đã thay đổi nhằm giảm lợi thế của phe Dân chủ.

Nếu ông Trump có thể giành được bang Pennsylvania, ông sẽ chứng minh năng lực xây dựng liên minh giữa nhóm cử tri da trắng, thuộc tầng lớp lao động và nhóm cử tri sùng đạo, cũng như thu hút "lượng đáng kể cử tri mới thuộc nhóm thiểu số", theo chiến lược gia Cộng hòa Ryan Shafik. 

Ngược lại, để chiến thắng, bà Harris sẽ cần học tập chiến lược của ông Biden bốn năm trước đây: tạo lập liên minh giữa các cử tri thành thị và cử tri thuộc các nhóm thiểu số, cũng như "tấn công" vào khu vực ngoại ô. 

Theo dữ liệu khảo sát trung bình được FiveThirtyEight thống kê, bà Harris dẫn trước chưa đầy 2 điểm phần trăm tại Pennsylvania. Con số rất nhỏ này dường như không mang nhiều ý nghĩa trong bối cảnh các khoản tiền vẫn đang đổ vào bang, Economist nhận định.