Dấu hiệu các mục tiêu lớn hơn ở Biển Đông của hải quân Nhật Bản

Một máy bay giám sát và khoảng 20 quân nhân Nhật đã tham gia ngày đầu tiên trong cuộc tập trận chung kéo dài 2 ngày với Hải quân Philippines hôm thứ Ba tại bờ biển Palawan - một hòn đảo có vị trí chiến lược quan trọng cách không xa vùng tranh chấp giữa vài quốc gia, trong đó có Philippines và Trung Quốc (TQ).

Chiếc máy bay P-3C được sử dụng lần này vốn là máy bay tìm kiếm và cứu hộ hàng hải hoặc cứu nạn thiên tai, đồng thời cũng là thiết bị chủ lực của Nhật Bản chống tàu ngầm và các hoạt động giám sát bầu trời.

“Có thể chúng ta sẽ thấy Nhật Bản tham gia vào các hoạt động giám sát và do thám chung trên biển Đông trong vài năm tới”, chuyên gia quốc phòng Narushige Michishita thuộc Viện nghiên cứu Chính sách quốc gia  ở Tokyo cho biết, “Họ sẽ tham gia cùng với Mỹ, Úc, Philippines và các nước khác nữa”, ông nói thêm.

Hành động này có thể sẽ làm gia tăng căng thẳng với TQ là bên vốn đã bất đồng sâu sắc với Nhật Bản về chủ quyền lãnh thổ ở các hòn đảo trên biển Hoa Đông. Đồng thời được cho là cũng sẽ phải đối mặt với sự phản đối ngay trong nước do nhiều người dân Nhật không muốn quân đội của họ vướng vào các tranh chấp bên ngoài lãnh thổ.

Takashi Manzen, người phát ngôn của lực lượng Nhật tham gia cuộc tập luyện cho biết chiếc P-3C chở theo 13 thành viên phi hành đoàn cùng 3 sỹ quan Philippines, đã bay chặng đường 100 km cùng với một tàu đổ bộ Philippines theo hướng Tây từ đảo Palawan ra biển Đông để tìm kiếm một mục tiêu giả định.

Manzen nói với phóng viên AP rằng Phillipines và Nhật có thể sẽ tiến hành các cuộc tập luyện tương tự trong tương lai, nhưng sẽ tập trung vào nâng cao năng lực phản ứng trước thảm hoạ thiên nhiên chứ không phải tuần tra hay giám sát.

Các sĩ quan Philippines bay cùng trên chiếc P-3C nhằm mục đích học hỏi kỹ thuật và cách thức vận hành. Chiếc máy bay này liên lạc với một máy bay nhỏ hơn của Philipines trong nhiệm vụ giả định tìm kiếm máy bay hoặc tàu thuỷ.

Hãy cùng nhìn lại các vấn đề đang diễn ra:

- Nội các Nhật đang tìm cách sửa đổi Hiến pháp trong mùa hè này nhằm nới lỏng lệnh cấm từ sau Thế chiến II, để trao quyền cho quân đội của họ có thể tác chiến tại các vùng lân cận lãnh thổ Nhật Bản.

Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản cho biết điều đó có thể bao gồm việc tuần tra trên biển Đông trong các trường hợp cụ thể. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh hiện nay Nhật Bản chưa có kế hoạch cho việc này.

- Chỉ huy mới của hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ, Đô đốc Harry Harris trong chuyến thăm Tokyo gần đây đã trả lời truyền thông Nhật rằng loại máy bay P-3, vốn cũng đang được Mỹ sử dụng, là cực kỳ thích hợp cho việc tuần tra trên biển Đông. Mỹ cũng đang tìm kiếm sự trợ giúp từ Nhật, Úc và các đồng minh khác nhằm đối mặt với các thách thức từ TQ tới sự "thống trị hải quân" của họ trong khu vực Thái Bình Dương.

- Cuộc tập luyện diễn ra cùng lúc với đà gia tăng các chỉ trích của Mỹ tới các hoạt động trái phép của TQ như cải tạo đảo và xây dựng cơ sở hạ tầng trên các hòn đảo tranh chấp ở biển Đông.

- Các quan chức Nhật Bản cũng đã bắt đầu chỉ trích TQ “âm mưu thành lập lãnh thổ” thông qua các hoạt động xây dựng này.