Đại sứ Nga Bezdetko: "Quan hệ Việt - Nga đã vượt thử thách của thời gian"

Hôm nay, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc dẫn đầu đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam thăm chính thức Liên bang Nga từ ngày 29/11-2/12 theo lời mời của Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin.

Trước thềm chuyến thăm của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, Đại sứ Nga tại Việt Nam Gennady Stepanovich Bezdetko đã trả lời phỏng vấn một số cơ quan thông tấn báo chí, trong đó có báo Dân trí.

Việt Nam và Nga đã kỷ niệm 70 năm thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm ngoái và chuẩn bị kỷ niệm 10 năm thiết lập quan hệ đối tác chiến lược toàn diện vào năm sau. Trong cuộc trao đổi, Đại sứ Bezdetko nhấn mạnh tầm quan trọng của tình hữu nghị truyền thống Việt - Nga, cung cấp thêm thông tin về nhiều dự án hợp tác đang và sẽ được triển khai giữa hai nước, và bày tỏ hy vọng quan hệ song phương sẽ được nâng lên tầm cao mới.

Xin Đại sứ có thể chia sẻ về ý nghĩa chuyến thăm Nga của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc?

Chuyến thăm Nga sắp tới của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc là một trong những sự kiện quan trọng trong chương trình nghị sự song phương năm nay, được kỳ vọng đem lại một xung lực mới thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt - Nga trên nhiều lĩnh vực, đảm bảo sự tiếp tục phát triển tiến lên phía trước trong tương lai gần.

Như các bạn đã biết, quan hệ giữa Nga và Việt Nam mang tính hữu nghị truyền thống và tin cậy. Mối quan hệ này đã vượt qua thử thách của thời gian và phát triển thành công trên nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm thương mại và đầu tư, quốc phòng và an ninh, khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo. Điều đó phần lớn được thúc đẩy bởi đối thoại chính trị thường xuyên và thực chất ở cấp cao nhất và cấp cao. Hoạt động đối thoại này đã không bị gián đoạn ngay cả trong tình hình đại dịch Covid-19.

Từ mùa xuân năm 2020, hai bên đã chứng kiến các cuộc điện đàm giữa Tổng thống Vladimir Putin với Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, một số phiên họp trong khuôn khổ các cơ chế hợp tác chuyên ngành. Tháng 3 năm nay, Thư ký Hội đồng An ninh Liên bang Nga Nikolai  Patrushev đã đến thăm đến Hà Nội, và vào tháng 9, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã đến thăm Moscow.

Trong chuyến thăm Nga sắp tới, người đứng đầu Nhà nước Việt Nam sẽ tiến hành hội đàm chi tiết với lãnh đạo Liên bang Nga về các vấn đề thời sự trong chương trình nghị sự song phương và quốc tế, sẽ thảo luận về các biện pháp mở rộng hợp tác giữa hai nước chúng ta trong các lĩnh vực hai bên cùng quan tâm.

Theo Đại sứ, những chủ đề nào dự kiến được quan tâm trong khuôn khổ chuyến thăm này?

Các hạn chế liên quan đến đại dịch Covid-19 được áp dụng ở Nga và Việt Nam đã ảnh hưởng đến tính năng động trong quan hệ song phương của hai nước, những vấn đề đòi hỏi phải thảo luận ở cấp cao nhất. Chuyến thăm sắp tới sẽ tạo cơ hội tốt cho việc này.

Chúng tôi hy vọng rằng, trong quá trình tiếp xúc ở cấp cao và cấp cao nhất tới đây, hai bên sẽ tiến hành trao đổi chi tiết về việc tiếp tục tăng cường và hoàn thiện cơ cấu thương mại giữa hai nước, thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực truyền thống và có triển vọng mới, bao gồm cung cấp và sử dụng LNG (khí hóa lỏng), lắp ráp ôtô, điện lực, ngân hàng và lĩnh vực tài chính.

Chúng tôi quan tâm đến việc mở rộng hợp tác trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh, đào tạo nghiệp vụ cho các quân nhân Việt Nam tại các trường đại học chuyên ngành của Nga.

Trong số các lĩnh vực hợp tác quan trọng là khoa học - kỹ thuật. Trước hết, tôi nhấn mạnh tới việc đảm bảo hoạt động hiệu quả của Trung tâm Nghiên cứu Khoa học và Công nghệ Nhiệt đới Việt - Nga. Ngày 22/11 vừa qua, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã đến thăm trung tâm độc nhất vô nhị này, vì thực tế trên thế giới không có nơi nào tương tự.

Chúng tôi hy vọng rằng, hai bên sẽ xem xét một cách cụ thể triển vọng mở rộng cấu thành nhân văn trong quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước, khả năng tiếp tục tương tác chặt chẽ trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo nhân sự. Chúng tôi ủng hộ việc mở rộng hợp tác trong lĩnh vực văn hóa và du lịch, thiết lập các mối giao lưu công chúng, kể cả các tổ chức thanh niên hai nước.

Một trong những lĩnh vực hợp tác mang tính cấp thiết là cuộc chiến chống lại đại dịch Covid-19, giảm thiểu những hậu quả tiêu cực của dịch bệnh đối với sức khỏe của người Nga và Việt Nam.

Đại sứ mong đợi điều gì từ chuyến thăm lần này của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc?

Tôi tin rằng chuyến thăm của người đứng đầu Nhà nước Việt Nam sẽ thành công tốt đẹp và sẽ trở thành một bước đi quan trọng nữa nhằm tăng cường quan hệ đối tác chiến lược toàn diện giữa Nga và Việt Nam. Một số lượng đáng kể các văn kiện song phương đang được chuẩn bị để ký kết, và chúng sẽ giúp củng cố cơ sở nền tảng điều ước - pháp lý cho mối quan hệ tương tác giữa chúng ta trong các lĩnh vực cụ thể.

Ông đánh giá thế nào về kết quả hợp tác kinh tế giữa hai nước, cũng như vai trò của Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh Kinh tế Á - Âu trong việc thúc đẩy thương mại song phương?

Cơ chế điều phối then chốt trong lĩnh vực này là Ủy ban Liên chính phủ Việt - Nga về Hợp tác Kinh tế - Thương mại và Khoa học - Kỹ thuật (IGC) dưới sự chủ tọa của hai Phó Thủ tướng hai nước. Cuộc họp gần đây nhất của ủy ban đã diễn ra vào ngày 29/10 năm nay.

Tại cuộc họp, hai bên đã thảo luận một loạt vấn đề về hợp tác trong các lĩnh vực chuyên ngành, trước hết là triển vọng mở rộng thương mại song phương. Kể từ thời điểm Hiệp định Thương mại Tự do giữa Liên minh Kinh tế Á - Âu và Việt Nam có hiệu lực vào năm 2016, kim ngạch thương mại đã tăng lên đáng kể. Đến nay, Việt Nam là đối tác thương mại hàng đầu của Nga trong số các quốc gia thành viên ASEAN. Theo kết quả năm 2020, kim ngạch thương mại hai chiều đạt 5,7 tỷ USD, tăng 15% so với năm 2019. Trong 9 tháng năm nay, kim ngạch thương mại hai chiều đã đạt 4,7 tỷ USD, tăng 16% so với cùng kỳ năm 2020.

Sự hợp tác đã được thiết lập trong khuôn khổ Tổ công tác cấp cao Việt - Nga về các dự án đầu tư ưu tiên. Năm ngoái, 9 dự án mới có vốn đầu tư của Nga đã được đăng ký tại Việt Nam với tổng số vốn lên tới 944 triệu USD.

"Con tàu" chỉ huy phối hợp hành động trong lĩnh vực dầu khí là liên doanh Vietsovpetro, đơn vị vừa tổ chức kỷ niệm 40 năm thành lập. Liên doanh chiếm hơn một phần ba tổng lượng dầu mỏ và khoảng 15% khí tự nhiên được khai thác ở Việt Nam. Chúng tôi hy vọng liên doanh này sẽ tiếp tục hoạt động hiệu quả.

Một hướng hợp tác mới là lắp ráp tại Việt Nam các loại xe có động cơ mang các thương hiệu hàng đầu của Nga. Liên doanh GAZ - Thành Đạt đã nhập khẩu vài trăm chiếc vào Việt Nam. Tập đoàn GAZ đã hoàn thành công tác chuẩn bị đưa dây chuyền sản xuất vào hoạt động tại Đà Nẵng.

Công tác chuẩn bị xây dựng Trung tâm Khoa học và Công nghệ Hạt nhân tại Việt Nam đang được tiến hành. Đây là dự án công nghệ cao đổi mới sáng tạo, việc thực hiện nó sẽ cho phép đưa hợp tác giữa chúng ta lên tầm cao mới về chất lượng. Nếu ban lãnh đạo Việt Nam quyết định khôi phục chương trình năng lượng hạt nhân quốc gia, các tổ chức chuyên ngành của Nga sẽ sẵn sàng dành sự hỗ trợ toàn diện ở cấp độ công nghệ cao nhất.

Ngân hàng Việt Nga (VRB) vừa tổ chức kỷ niệm 15 năm thành lập, đang hoạt động ổn định. Trong suốt quá trình hoạt động, danh mục cho vay to lớn đã được hình thành, tích lũy được tài sản đáng kể, đã tạo lập cơ sở khách hàng, mạng lưới sở giao dịch và chi nhánh khắp Việt Nam. Lợi nhuận của VRB vào năm 2020 lên tới 4,7 triệu USD, tăng 20% trong vòng 5 năm qua.

Hợp tác giữa Việt Nam và Liên bang Nga trong cuộc chiến chống lại đại dịch Covid-19 là vấn đề được công chúng quan tâm, xin Đại sứ chia sẻ thêm về sự hợp tác này?

Chúng tôi coi cuộc chiến chống lại đại dịch Covid-19 là một trong những lĩnh vực tương tác quan trọng nhất giữa chúng ta trong tương lai. Hiện nay, các tổ chức được ủy quyền của hai bên đã tiến hành trao đổi kinh nghiệm về công tác chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa Covid-19. Các mối quan hệ tiếp xúc cùng có lợi đang được phát triển giữa các cơ quan nghiên cứu hàng đầu của hai nước. Một số hội nghị chuyên đề đã được tổ chức với sự tham gia của Trung tâm Nhiệt đới, Rospotrebnadzor (Cơ quan giám sát liên bang về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và sức khỏe con người) và các tổ chức hữu quan của Việt Nam.

Hai bên cũng đang tiến hành hợp tác tạo dựng cơ sở nghiên cứu để phát triển và sản xuất vaccine cũng như thuốc điều trị Covid-19.

Phòng thí nghiệm di động do Trung tâm Nhiệt đới nhận được đã hoàn thành thành công nhiệm vụ xét nghiệm cho người dân Việt Nam tại những vùng khó tiếp cận ở phía nam đất nước.

Việt Nam đã trao tặng Nga thuốc sát trùng, khẩu trang và quần áo bảo hộ lao động. Một số lô vaccine Sputnik V, lô Cycloferon (thuốc điều trị Covid), hệ thống xét nghiệm và thuốc thử phục vụ nghiên cứu đã được Nga trao tặng cho Việt Nam. Các nhà dịch tễ học Nga đã được cử đến Việt Nam thông qua Trung tâm Nhiệt đới.

Một thỏa thuận đã được ký kết về việc cung cấp hơn 40 triệu liều vaccine Sputnik V cho Việt Nam (đến nay, hơn 1 triệu liều đã được tiếp nhận). Việc sản xuất loại vaccine này đã được khởi động tại Việt Nam. Chúng tôi hy vọng Bộ Y tế Việt Nam sớm cho đăng ký vaccine tăng cường Sputnik Light, loại vaccine có hiệu quả đạt 80% đến tháng thứ năm sau khi tiêm, cao gấp hai lần chỉ số của các loại vaccine hai liều phổ biến hiện nay.

Việt Nam là điểm đến phổ biến đối với du khách Nga, trong khi Nga là nơi có cộng đồng người Việt sinh sống lâu đời. Những biện pháp nào đang được lên kế hoạch để khôi phục đi lại và du lịch giữa hai nước, thưa Đại sứ?

Đúng vậy, Việt Nam đã trở thành một trong những điểm đến nghỉ ngơi phổ biến nhất đối với người Nga trong những năm gần đây. Trong năm "tiền đại dịch" 2019, hơn 650.000 công dân Nga đã đến thăm Việt Nam. Chúng tôi cũng ghi nhận sự quan tâm ngày càng tăng của các bạn Việt Nam đến thăm Nga với mục đích du lịch.

Chúng tôi ủng hộ việc nối lại các hoạt động trao đổi khách du lịch, tất nhiên với việc tuân thủ tất cả các yêu cầu vệ sinh - dịch tễ cần thiết. Ngày nay, trở ngại chính của việc này là thiếu các chuyến bay thẳng. Phía Nga đã sẵn sàng khôi phục đường bay - các quyết định tương ứng đã được đưa ra ngay từ tháng 1 năm nay. Chúng tôi hy vọng rằng trong tương lai gần, các hạn chế được áp dụng trước đây sẽ được dỡ bỏ.

Xin cảm ơn Đại sứ!