Cuộc đời sóng gió của cựu Tổng thống Hàn Quốc Roh Moo-hyun

Với xuất phát khá trẻ cùng với những lời hứa nhổ tận gốc “đại dịch” tham nhũng chính trị, khi lên nắm quyền vào năm 2003 ông dường như là một sự khởi đầu mới mà Hàn Quốc đang rất cần.

Nhưng nhiệm kỳ của ông lại có bước đi đảo ngược. Đảng Uri của ông bị chao đảo bởi những bê bối và đấu đá nội bộ. Nhiều chính sách ông đưa ra bị nhận sự phản đối kịch liệt của dân chúng.

Đầu năm 2004 ông thậm chí còn bị “treo” chức Tổng thống, sau khi quốc hội bỏ phiếu nhất trí điều trần ông vì cáo buộc vi phạm luật bầu cử. Nhưng Tòa án Hiến pháp sau đó đã lật ngược động thái của quốc hội và ông lại được phục chức.

Từ một luật sư con nhà nghèo

Là một luật sư nhân quyền, Tổng thống Roh đã trở nên nổi tiếng ngay sau khi bước chân vào chính trường năm 1988, khi ông “nướng cháy” các chính trị gia hàng đầu của chính quyền trước trong một phiên điều trần đặc biệt của quốc hội về vấn đề hối lộ.

Ông là một trong những nhà lãnh đạo của “Cuộc đấu tranh tháng 6” năm 1987, chống lại chế độ độc tài của Chun Doo-hwan. Ông đã phải ngồi tù ba tuần vào năm đó vì tội xúi bẩy các công nhân biểu tình.

Sinh ra trong một gia đình nông dân nghèo ở Kimhae, đông nam Hàn Quốc, ông Roh học luật trước tiên vì muốn thoát được nghèo đói.

Nhưng năm 1981, công việc đưa ông đến với một vụ lạm dụng nhân quyền mà theo ông, đã làm thay đổi hoàn toàn khát vọng đơn sơ ban đầu của mình.

Ông Roh đã được yêu cầu bảo vệ cho một trong số hơn 20 sinh viên bị bắt vì tội tàng trữ các tác phẩm văn học bị cấm. Những sinh viên này đã bị giam giữ, tra tấn trong suốt gần 2 tháng.

“Khi tôi nhìn thấy đôi mắt khiếp sợ và những móng chân bật ra của họ, cuộc sống yên ấm của tôi, với tư cách là một luật sư, đã chấm hết”, ông Roh tâm sự.

Sau các cuộc biểu tình trên toàn quốc, Chun Doo-hwan đã bị phế truất. Còn ông Roh bắt đầu gia nhập chính trường bằng chiến thắng trong cuộc bầu cử quốc hội với tư cách là thành viên của một đảng ủng hộ dân chủ do nhà hoạt động Kim Young-sam đứng đầu. Nhà hoạt động Kim Young-sam chính là người đã trở thành tổng thống Hàn Quốc hai năm sau đó.

Ông Roh lên làm Tổng thống Hàn Quốc sau khi công chúng đã mất niềm tin vào chính phủ trước vì những vụ bê bối và vì mối quan hệ quá thân thiết với Mỹ. Nhưng trớ trêu là chính những bê bối và đấu đá chính trị đó lại gây họa cho ông Roh trong thời gian tại vị.

Đến một Tổng thống

 

Trong vòng 1 năm sau khi nhậm chức, ông Roh và những người ủng hộ ông đã thành lập Đảng Uri (có nghĩa là Đảng của chúng ta). Nhưng vào tháng 3/2004, quốc hội đã bỏ phiếu luận tội ông vì đã vi phạm luật bầu cử. Ông buộc phải ngừng tại vị trong hai tháng.

Cuộc luật tội diễn ra do đảng đối lập bảo thủ, thời điểm đó đang nắm quyền ở quốc hội Hàn Quốc, cho rằng Tổng thống đã vi phạm luật bầu cử khi công khai ủng hộ Đảng Uri trong cuộc bầu cử quốc hội. Động thái đã làm bẽ mặt ông Roh, khiến các thị trường lo lắng, và hàng ngàn người xuống đường phản đối.

Vào tháng 5 năm đó, Tòa án Hiến pháp đã lật ngược phán quyết, khẳng định ông Roh có vi phạm luật, nhưng không nặng đến mức khiến ông phải bị phế truất.

Và Đảng Uri đã thể hiện sức mạnh trong cuộc bầu cử quốc hội vào tháng 4 năm đó; Tổng thống Roh trở lại ở vị trí mạnh mẽ hơn bao giờ hết, thúc đẩy chương trình cải cách của mình được thông qua ở quốc hội.

Nhưng hàng loạt những quyết định không được dân chúng ủng hộ, trong đó có quyết định gửi quân Hàn Quốc tới Iraq, nỗ lực bất thành chuyển thủ đô Hàn Quốc khỏi Seoul và tiếp tục chính sách hòa hoãn với Triều Tiên đã khiến tỷ lệ ủng hộ ông Roh rớt thảm hại một lần nữa.

Chính phủ của ông cũng bị cáo buộc không có năng lực trong việc giải quyết các vấn đề kinh tế và đối ngoại.

Tháng trước, ông Roh đã bị thẩm vấn về cáo buộc nhận hối lộ hàng triệu đô la Mỹ của một doanh nhân giàu có. Sau đó ông đã lên tiếng xin lỗi về vụ bê bối. Trong một tuyên bố đăng tải trên trang web cá nhân của mình, ông thú nhận vợ ông đã nhận một khoản tiền lớn của doanh nhân này. Nhưng ông cho rằng đó không phải là hối lộ mà chỉ là khoản giúp đỡ để vợ ông trả nợ.

Ông đã từng cho biết thích leo núi và bơi thuyền. Trong thời gian bị điều trần hai tháng ông thường đọc sách, đi bộ khắp các ngọn đồi quanh dinh thự của mình.

Ông Roh ra đi, để lại cho vợ, người bạn từ thời thơ ấu Kwon Yang-sook một con trai và một con gái.

Phan Anh

Theo BBC