Cuộc bỏ phiếu lịch sử hé lộ "sóng ngầm" trong nội bộ đảng Cộng hòa

Sau cuộc bầu cử giữa kỳ tháng 11/2022, đảng Cộng hòa đã giành lại quyền kiểm soát Hạ viện từ đảng Dân chủ. Theo thông lệ, người đứng đầu đảng chiếm đa số ghế tại Hạ viện sẽ có nhiều lợi thế trong cuộc đua đến chức chủ tịch của cơ quan lập pháp này. Người chiến thắng trong cuộc đua này sẽ kế nhiệm bà Nancy Pelosi của đảng Dân chủ, người đã từ chức hôm 3/1.

Tuy nhiên, tới ngày 6/1 theo giờ địa phương, sau 13 vòng bỏ phiếu liên tiếp, Hạ viện Mỹ vẫn chưa thể tìm ra tân chủ tịch khi lãnh đạo phe Cộng hòa Kevin McCarthy không nhận được đủ số phiếu bầu cần thiết.

Cuộc bỏ phiếu lịch sử

Chủ tịch Hạ viện Mỹ sẽ được bầu bởi toàn bộ 435 thành viên đến từ cả 2 đảng. Điều này đồng nghĩa với việc một ứng viên sẽ cần ít nhất 218 phiếu để đắc cử vào vị trí đặc biệt quan trọng này. Sau cuộc bầu cử giữa kỳ vào tháng 11/2022, đảng Cộng hòa đang kiểm soát 222 ghế tại Hạ viện. Con số này của đảng Dân chủ là 213 ghế.

Tuy đảng Cộng hòa đang nắm được quyền kiểm soát Hạ viện, Hạ nghị sĩ Kevin McCarthy, lãnh đạo đương nhiệm của đảng này, lại gặp vô vàn khó khăn trong việc trở thành tân chủ tịch Hạ viện.

Sau 13 vòng bỏ phiếu, ông McCarthy vẫn chưa một lần giành đủ 218 phiếu bầu cần thiết. Trong những phiên bỏ phiếu đã được tiến hành, sự ủng hộ của ông McCarthy thậm chí còn không bằng những lá phiếu mà lãnh đạo phe Dân chủ Hakeem Jeffries nhận được. Cuộc bầu cử này vì vậy đã đi vào lịch sử như là lần đầu tiên Hạ viện Mỹ phải mất hơn 10 vòng bầu chọn để tìm ra tân chủ tịch.

Tình thế bế tắc trên xảy ra do có tới 21 nghị sĩ đảng Cộng hòa từ chối bỏ phiếu cho ông McCarthy trong 13 phiên bỏ phiếu vừa qua. Đây được xem là một bất ngờ bởi Hạ nghị sĩ đến từ bang California đã nhận được "cái gật đầu" từ những nhân vật có tiếng nói trong đảng, bao gồm cả cựu Tổng thống Donald Trump. Ở chiều ngược lại, toàn bộ các nghị sĩ đảng Dân chủ đã đồng lòng ủng hộ ông Jeffries.

Theo một số đảng viên Cộng hòa phản đối ông McCarthy, nhà lãnh đạo đảng này tại Hạ viện bị nghi ngờ về khả năng lãnh đạo. Bên cạnh đó, một số yêu cầu của phe phản đối hiện chưa được ông McCarthy cùng các đồng minh đáp ứng.

Ảnh hưởng với Hạ viện Mỹ và đảng Cộng hòa

Chủ tịch Hạ viện là nhân vật giữ vai trò hết sức quan trọng trong bộ máy chính quyền tại Mỹ. Theo tờ New York Times, các quy định tại Mỹ yêu cầu Hạ viện nước này phải bầu được chủ tịch trước khi tiến hành bất kỳ hoạt động lập pháp nào.

Do đó, một khi cuộc bầu cử chủ tịch Hạ viện còn kéo dài, cơ quan lập pháp này sẽ không thể phát huy vai trò vốn có của mình trong việc thông qua các đạo luật và giám sát hoạt động của chính phủ. Ngoài ra, nhiều vị trí quan trọng trong chính phủ, ngành ngoại giao cũng như lực lượng vũ trang Mỹ sẽ không thể được Hạ viện phê chuẩn, qua đó dẫn đến những ách tắc không đáng có trong bộ máy hành chính.

Với chính đảng Cộng hòa, việc không thể đồng lòng ủng hộ một ứng viên trong cuộc bầu cử chủ tịch Hạ viện cũng khiến những chương trình hành động của đảng này. Ngay sau khi giành được quyền kiểm soát Hạ viện, phe Cộng hòa đã đặt ra nhiều mục tiêu đầy tham vọng, trong đó có việc điều tra về các hoạt động của chính phủ cũng như gia đình Tổng thống Joe Biden.

Ngoài ra, cuộc bỏ phiếu này cũng đang làm lộ ra những "đợt sóng ngầm" về quan điểm và chính sách trong nội bộ đảng Cộng hòa. Nếu những mâu thuẫn này không được giải quyết sớm, giới quan sát dự đoán đảng của cựu Tổng thống Donald Trump sẽ gặp nhiều thách thức trong cuộc bầu cử vào năm 2024.

Trong những ngày qua, ông McCarthy cùng các cộng sự đã liên tục có các cuộc gặp gỡ và nói chuyện với các hạ nghị sĩ từ cả 2 đảng. Hôm 1/1, ông thậm chí còn tuyên bố sẵn sàng đưa ra những "thỏa hiệp" để có thêm sự ủng hộ. Trong số những "thỏa hiệp" được đề cập, ông McCarthy đã nhắc tới việc thành lập một ủy ban nhằm tăng cường giám sát các hoạt động của chính phủ do Tổng thống Biden lãnh đạo.

Những động thái trên của Hạ nghị sĩ bang California có thể đã bắt đầu phát huy tác dụng. Trong các cuộc phỏng vấn gần đây, một số đồng minh của ông McCarthy đã thể hiện sự lạc quan về việc lãnh đạo đảng Cộng hòa có thể sớm vượt qua trở ngại để trở thành tân chủ tịch Hạ viện.

"Mọi việc đang trở nên tích cực hơn. Tôi không chắc chắn về thời gian, nhưng các thành viên của đảng luôn sẵn sàng đối thoại. Tôi cảm thấy rất lạc quan", Hạ nghị sĩ Patrick McHenry, người ủng hộ nhiệt thành của ông McCarthy, cho biết hôm 5/1.