Chiến thuật giúp Ukraine qua mặt vũ khí "sát thủ vô hình" của Nga

Viện RUSI (Anh) cho hay, trong giai đoạn đầu chiến sự, Nga đã thể hiện uy lực của năng lực tác chiến điện tử (EW) khi dòng vũ khí không tiếng súng này được xem đã phá hủy phần lớn kho UAV của Ukraine.

Tuy nhiên, theo Forbes, Ukraine đã tìm được một số phương án có thể khắc chế tạm thời được các tổ hợp EW của Nga, ví dụ như thay đổi tọa độ UAV, lọc tấn số gây nhiễu...

Về mặt bản chất, các UAV của Ukraine trong giai đoạn đầu chiến sự thường hoạt động bằng tần số vô tuyến có sẵn, khiến chúng trở nên dễ tổn thương khi bị EW đánh chặn. 

Gây nhiễu luôn là một vấn đề với các nền quân đội khi họ sử dụng các UAV giá rẻ trong chiến sự. Bộ điều khiển của các UAV này hoạt động trên các dải tần đã biết trước.

Tất cả những gì thiết bị gây nhiễu cần làm là truyền đủ nhiễu vô tuyến trên cùng tần số với bộ điều khiển UAV để cắt đứt liên lạc giữa 2 thành phần. Nga đã sử dụng các thiết bị gây nhiễu mạnh mẽ ngăn UAV Ukraine tấn công vào hệ thống pháo, hay thả lựu đạn vào chiến hào.

Báo cáo của RUSI hồi tháng 5 nói rằng Ukraine có thể mất trung bình 10.000 UAV mỗi tháng vì nỗ lực gây nhiễu của Nga. Các thiết bị tác chiến điện tử của Moscow thậm chí còn đánh chặn được cả HIMARS, bom thông minh JDAM, đạn dẫn đường Excalibur của phương Tây.

Tuy nhiên, theo Forbes, diễn biến trong vài tuần qua cho thấy Ukraine dường như đã tìm ra cách ứng phó với những vũ khí "sát thủ vô hình" của Nga.

Các UAV của Ukraine đã hoạt động tích cực hơn như tấn công tự sát các hệ thống hỏa lực, xe tăng, thiết giáp của Nga. Câu hỏi đặt ra là Ukraine đã làm như thế nào để đối phó với năng lực EW từ Moscow?

Theo Forbes, chỉ huy đơn vị UAV Terra của Ukraine Mykola Volokhov dường như đã úp mở về việc Ukraine đã biết cách "bắt bài" tác chiến điện tử của Nga. 

"Chúng tôi từng gặp vấn đề về liên lạc. Trong một thời gian dài, đối phương đã áp đảo chúng tôi. Ở Kherson, UAV Ukraine có thể bay được 8km, nhưng tại Bakhmut thì con số này chỉ còn 4km và thậm chí có lúc giảm xuống 2km", ông nói.

"Tuy nhiên, chúng tôi đã biết cách vượt qua vấn đề này", quân nhân Ukraine từ chối tiết lộ chi tiết để tránh làm lộ bí mật quân sự đang mang lại lợi thế.

Theo các chuyên gia, các binh sĩ vận hành UAV của Ukraine có thể đã tìm ra cách thay đổi các thông số trên vũ khí nhằm đối phó với công cụ định vị UAV của Nga.

Kiev đã chế tạo ra một hộp đen tên là "Olga" có thể cắm vào cổng USB của UAV và tự động thực hiện các thay đổi cần thiết về mặt thông số của vũ khí. Olga có thể ngăn UAV truyền dữ liệu chính xác về tọa độ của vũ khí và của người vận hành, ngăn Nga phát hiện ra thiết bị.

Ngoài ra, theo Forbes, để đối phó với thiết bị gây nhiễu của Nga, Ukraine có thể sử dụng một số ăng-ten để tạo ra thiết bị thu có thể sàng lọc tín hiệu gây nhiễu từ tổ hợp tác chiến điện tử của Nga.

Với bộ lọc này, các thiết bị điều khiển UAV của Ukraine có thể loại bỏ những nỗ lực đánh chặn bằng EW của Nga. Sau đó, bộ thu thông minh có thể chuyển đổi tần số để tìm ra luồng tín hiệu không bị can thiệp.

Nhận định về chiến thuật của Ukraine, chuyên gia Thomas Withington cảnh báo, dù những cách làm này có thể hiệu quả nhưng dường như sẽ khó áp dụng lâu dài.

Theo ông EW thực chất là một cuộc chạy đua về công nghệ. Một bên tìm được cách áp chế, bên kia sẽ tìm cách vô hiệu biện pháp đó. Ông Withington mô tả điều này giống như chơi trò "mèo vờn chuột".

Bên cạnh đó, một cách để vô hiệu các tổ hợp EW của Nga mà Ukraine đã làm là dùng UAV gắn thuốc nổ hoặc đạn pháo để tấn công vô hiệu hệ thống khí tài gây nhiễu của Nga. 

Các hình ảnh trên chiến trường cho thấy Nga đã mất một số tổ hợp EW hiện đại, hiếm gặp trong chiến sự những tháng qua.

.