Cách người con rể giúp Tổng thống Donald Trump tạo bước ngoặt ở Gaza

Hôm 3/10, khi Jared Kushner nghe tin Hamas sẽ bắt đầu đàm phán để thả các con tin Israel, anh đang trả lời điện thoại tại tư dinh , vốn tọa lạc trên một hòn đảo nhân tạo ngay phía bắc Miami.

Không do dự, anh lên xe và lái 20 phút đến một dinh thự khác - ngôi nhà này thuộc sở hữu của tỷ phú Steve Witkoff, Đặc phái viên hòa bình Trung Đông của Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Trong những thời khắc quan trọng đó, trung tâm quyền lực ngoại giao của chính quyền ông Trump không nằm ở Washington mà ở một trong những khu vực giàu có nhất Florida.

Hai nhà phát triển bất động sản, được giao nhiệm vụ chốt thỏa thuận về một kế hoạch trọng điểm trong tham vọng chính sách đối ngoại của Tổng thống Trump, đã bắt tay vào việc thiết lập một trung tâm chỉ huy, nơi họ thực hiện và tiếp nhận các cuộc gọi từ các bên liên quan, bao gồm cả ông Trump đang nóng lòng và các thành viên nội các trong chính phủ của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.

Vị thế đã được thiết lập cho một thỏa thuận hòa bình vào đầu tuần đó, khi Thủ tướng Netanyahu đã đồng ý với Tổng thống Trump về đề xuất 20 điểm để theo đuổi một thỏa thuận hòa bình cho Gaza.

Với các điều khoản phần lớn có lợi cho Israel, vẫn chưa rõ liệu Hamas có ký kết và đồng ý thả con tin hay từ bỏ quyền kiểm soát vùng đất này hay không. Khi thời hạn Hamas phản hồi ngày càng gần, ông Trump đã cảnh báo nhóm quân sự này rằng hàng ngàn người trong số họ đã chết, và sẽ còn nhiều hơn nữa nếu họ không đồng ý với một thỏa thuận.

Vài giờ sau, Hamas cho biết sẽ bắt đầu các cuộc đàm phán để thả con tin.

Khi làm việc cùng ông Witkoff tại Miami, lời khuyên của Kushner dành cho phía Israel là đừng lo lắng về phần còn lại của tuyên bố của nhóm Hamas, điều này không làm giảm bớt lo ngại của Tel Aviv rằng Hamas sẽ từ bỏ vũ khí hoặc quyền kiểm soát chính trị đối với Gaza. Ông Kushner tập trung vào phần đầu của thỏa thuận, điều này có nghĩa là các con tin có thể sớm được trở về nhà.

"Ông Steve và tôi đã nói với Israel rằng: chúng tôi khuyến khích các bạn cũng nên lạc quan", Kushner nhớ lại trong một cuộc phỏng vấn.

Trong các cuộc điện đàm, phía Israel đã nói rằng Hamas sẽ thẳng thừng từ chối bất kỳ thỏa thuận nào. "Đây là thời điểm để lạc quan", ông Kushner liên tục nhắc lại.

Vài giờ sau, văn phòng của Thủ tướng Netanyahu cho biết họ sẽ đồng ý bắt đầu thực hiện giai đoạn đầu tiên trong kế hoạch hòa bình của ông Trump.

Trong suốt những ngày giờ trước khi các bên đạt được thỏa thuận Gaza, ông Kushner đã làm việc không ngừng nghỉ với Thủ tướng Benjamin Netanyahu bên cạnh Tổng thống Mỹ, cùng nhau thảo luận chi tiết cho kế hoạch hòa bình 20 điểm này.

Đặc biệt trong ngày 4/10, Kushner cùng Đặc phái viên của Tổng thống Trump về Trung Đông Steve Witkoff đến Ai Cập để bắt đầu các cuộc đàm phán tại Cairo với phái đoàn Israel và Hamas về việc thả con tin. Theo một quan chức Nhà Trắng, sau khi hoàn tất, cả hai sẽ chuyển sang nhiệm vụ đảm bảo "thỏa thuận hòa bình lâu dài".

Trong nỗ lực chấm dứt chiến tranh Israel - Hamas, ông Trump đã không nhờ đến các nhà ngoại giao kỳ cựu để hoàn thành công việc. Các cố vấn của ông cho biết, nhà lãnh đạo Mỹ không am hiểu chi tiết về một thỏa thuận hòa bình dài hạn sẽ như thế nào. Thay vào đó, ông đã dựa vào con rể Kushner để can thiệp và tạo thêm động lực cho các cuộc đàm phán mà ông Witkoff đã theo đuổi trong nhiều tháng.

Có thể thấy, sau một thời gian tuyên bố rút lui, Kushner ghi dấu màn trở lại đặc biệt với ván bài về Gaza.

Tích cực tham gia tiến trình đàm phán

Ông Kushner, 44 tuổi, chồng của cô Ivanka, đã xây dựng các mối quan hệ ngoại giao với các nước Ả Rập khi làm cố vấn trong nhiệm kỳ đầu của Tổng thống Trump.

Ông trở thành "kiến ​​trúc sư" chủ chốt của Hiệp định Abraham, một bộ thỏa thuận ngoại giao bình thường hóa quan hệ giữa Israel và 3 quốc gia Ả Rập, giúp ông hiểu rõ sự phức tạp của khu vực và các bên liên quan chủ chốt trong khu vực.

Ông Kushner đã đến Ai Cập hôm 4/10 cùng với ông Witkoff và đã đạt được thành công. Cả hai đã tham gia cùng một nhóm các nhà trung gian đã làm việc ở đó nhiều ngày để thuyết phục Hamas giải giáp vũ khí và trao trả các con tin Israel bị bắt giữ sau các vụ tấn công 2 năm trước.

Cả hai đã làm việc không ngừng nghỉ, tận dụng thời gian trên các chuyến bay để vạch ra chiến lược về những cách mà họ cảm thấy thỏa thuận có thể đổ vỡ, và những gì họ có thể làm để cứu vãn nó. Khi làm việc, Kushner thường soạn thảo kế hoạch trong khi ông Witkoff làm việc qua điện thoại.

"Trong lĩnh vực bất động sản ở New York, bạn luôn phải đàm phán qua lại. Nhưng còn rất nhiều điều cần đàm phán trước khi ký kết hợp đồng và bỏ tiền ra. Tôi nghĩ chúng ta đã quen với những thỏa thuận phức tạp, năng động và cũng có những nhân vật phức tạp", ông Kushner nói.

Vài giờ sau khi ông Kushner đến Ai Cập, Tổng thống Trump tuyên bố Israel và Hamas đã đạt được một thỏa thuận có thể chấm dứt cuộc xung đột kéo dài 2 năm, bắt đầu khi Hamas tấn công Israel, khiến khoảng 1.200 người thiệt mạng và khoảng 250 người bị bắt làm con tin. Theo các quan chức y tế địa phương, quân đội Israel kể từ đó mở các cuộc tấn công khiến hơn 67.000 người Palestine, bao gồm cả thường dân và thành viên Hamas, thiệt mạng.

Được đào tạo bài bản về bất động sản tại thành phố New York, cả ông Kushner và ông Witkoff đều xem mình là những người đàm phán làm việc cho các nhà đàm phán xuất sắc nhất. Cách tiếp cận của họ rất đơn giản: đạt được thỏa thuận trước, rồi thảo luận chi tiết sau. "Làm chuyên gia đàm phán thật khác biệt - chỉ là một môn thể thao khác biệt", ông nói.

Cả hai đã dành rất nhiều thời gian bên nhau trong vài tuần qua, đi khắp Miami, rồi khắp đất nước, và giờ là toàn thế giới, để theo đuổi hòa bình. Việc tái thiết Gaza cũng nằm trong tầm ngắm của họ.

“Kinh nghiệm mà Steve và tôi có được với tư cách là những người đàm phán là phải hiểu người khác”, Kushner nói. “Bạn phải có khả năng nắm bắt được điểm mấu chốt từ họ, rồi xem ai đang giở trò, và bạn có bao nhiêu không gian để thúc đẩy mọi thứ?”.

Ngoại giao và kinh doanh

Ông Kushner đã nhận được khen ngợi từ cả hai đảng về vai trò của mình trong các cuộc đàm phán, nhưng với tư cách là một tình nguyện viên được trả lương, ông không phải tuân thủ các luật lệ và yêu cầu công bố thông tin giống một nhân viên chính phủ.

Hơn nữa, ông Kushner có nhiều hoạt động kinh doanh ở Trung Đông khi xây dựng mối quan hệ ngoại giao sâu sắc với các nhà lãnh đạo trên khắp khu vực. 

Về bất kỳ câu hỏi nào liên quan đến công việc kinh doanh của Kushner tại một khu vực trên thế giới, nơi ông đang cố gắng đàm phán hòa bình, Nhà Trắng đã tuyên bố "không có bất kỳ vấn đề gì".

“Tôi nghĩ thật đáng khinh bỉ khi cố gắng ám chỉ rằng việc ông Kushner, người được tôn trọng rộng rãi và có mối quan hệ tin cậy, thân thiết với các đối tác quan trọng tại những quốc gia này, đưa ra một kế hoạch hòa bình 20 điểm, toàn diện và chi tiết mà không chính quyền nào khác có thể đạt được là không phù hợp”, bà Karoline Leavitt, thư ký báo chí Nhà Trắng, phát biểu tuần trước khi được hỏi liệu vai trò của Kushner có phù hợp hay không.

“Chúng tôi rất tự hào về kế hoạch này, và chúng tôi hy vọng Hamas sẽ chấp nhận, bởi vì nó sẽ dẫn đến một Trung Đông hòa bình và thịnh vượng hơn”, bà nói thêm.

Kushner hiện quản lý hàng tỷ USD và tập trung hoạt động vào Trung Đông và Cận Đông. Thương vụ táo bạo mới nhất của ông, được thực hiện với quỹ đầu tư quốc gia Ả rập Xê út, là thương vụ mua lại công ty trò chơi điện tử khổng lồ Electronic Arts trị giá 55 tỷ USD.

Ở tuổi 44, Kushner đã xuất hiện dày đặc trên trang nhất của báo chí kinh doanh thế giới sau khi hoàn tất thương vụ thâu tóm này.

"Nghệ thuật đàm phán của Jared Kushner", tờ Financial Times viết, trong khi tờ Wall Street Journal giật tít rằng "Jared Kushner đóng vai trò then chốt" trong thương vụ mua lại tư nhân lớn nhất lịch sử và mở đường cho các khoản đầu tư lớn của Ả Rập Xê Út vào Mỹ.

Đúng người, đúng thời điểm

Ông Kushner vẫn luôn sát cánh cùng cha vợ với tư cách cố vấn tình nguyện, và từ lâu đã từ bỏ mọi lời khẳng định rằng ông sẽ là người dàn xếp những xung đột của ông Trump.

Thay vào đó, ông hoàn toàn tin tưởng vào cách tiếp cận của Tổng thống Trump trong việc đạt được hòa bình ở Gaza.

Ông Michael Herzog, cựu Đại sứ Israel tại Mỹ, cho biết sự kết hợp giữa các mối quan hệ của ông Kushner ở Trung Đông và địa vị là thành viên của gia đình ông Trump đã khiến ông trở nên đặc biệt quan trọng trong các cuộc đàm phán.

"Tôi tin rằng Kushner đã đóng một vai trò trong việc thuyết phục Tổng thống Trump, cùng với Steve Witkoff, đưa ra sáng kiến ​​này", ông nói về kế hoạch hòa bình Gaza 20 điểm. "Đó là thời điểm thích hợp. Mọi người xung quanh đây không mấy mặn mà, nhưng nó đã thành công".

Những nỗ lực của Kushner thậm chí còn nhận được lời khen ngợi từ phía đảng Dân chủ. Ông Thomas Nides, người từng là đại sứ Mỹ tại Israel dưới thời chính quyền Tổng thống Biden, cho biết ông vui mừng khi những con tin cuối cùng được thả.

"Ông ấy đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong Hiệp định Abraham, biết cách nói chuyện với Thủ tướng Israel và hiểu rõ các nước Ả Rập", ông Nides nói về Kushner. "Hãy quên chuyện chính trị của tôi đi, tôi rất vui khi được ghi nhận công lao xứng đáng của ông ấy".