Cách Nga dựng phòng tuyến đối phó cuộc phản công của Ukraine

Hình ảnh vệ tinh chụp hàng ngàn vị trí phòng thủ mới cho thấy, Nga đã đào sâu các điểm chiến lược quan trọng để sẵn sàng cho một cuộc tấn công của quân đội Ukraine vốn được trang bị vũ khí tối tân từ phương Tây.

Brady Africk, một nhà nghiên cứu tình báo nguồn mở và một nhà phân tích tại American Enterprise Institute, cho biết các chiến hào mới, hàng rào chống tăng và các công sự đang mọc lên như nấm, trải dài từ thành phố Voronok của Nga xuống phía đông Ukraine và phía tây nam đến bán đảo Crimea.

Cuộc tấn công mùa đông vừa qua của Nga đạt được rất ít thành tựu. Khi cuộc xung đột bước sang mùa xuân thứ hai, Ukraine chuẩn bị tái khởi động các cuộc tấn công với kho vũ khí mới của phương Tây và quân đội mới được huấn luyện. Phía Nga có thể cho rằng, chuẩn bị phòng thủ là cơ hội tốt nhất để giúp họ tránh được một thất bại, Rob Lee, một thành viên cao cấp tại Viện Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại, nhận định.

"Sau cuộc tấn công của Ukraine ở Kharkov, Nga nhận ra rằng, thất bại là điều có thể xảy ra. Tôi nghĩ, họ đã nhận thức được rằng Ukraine có thể thực hiện các chiến dịch phản công", ông nói. Các công sự là sự thừa nhận của họ về nguy cơ Ukraine có thể tạo ra một bước đột phá khác.

Ông Africk cho biết, lực lượng Nga đã đào nhiều chiến hào, loại công trình phòng thủ phổ biến nhất và dễ xây dựng nhất, dọc theo những nơi mà họ coi là những con đường và nút giao thông quan trọng, cũng như bên ngoài các thành phố chiến lược. Ít nhất hai địa điểm, Tokmak và Bilmak ở vùng Zaporizhia, hiện được bao bọc bởi các công trình phòng thủ.

Hầu hết chiến hào của Nga được xây dựng theo hình zig-zag hoặc góc cạnh, giúp hạn chế tầm nhìn của đối phương và tạo lớp bảo vệ bổ sung trước các mảnh đạn pháo đến từ bên hông. Trong một số trường hợp, các chiến hào có thể nhìn thấy rõ ràng trong các bức ảnh vệ tinh, chúng không được che giấu kỹ lưỡng và được xây dựng ở không gian mở.

Liên quan tới rào chắn, ông Africk cho biết, nghiên cứu của ông cho thấy các rãnh chống tăng và hàng rào răng rồng (các khối kim tự tháp bê tông đặt thành hàng so le để chặn xe tăng) của Nga rất phổ biến ở Ukraine. Ngoài ra, những quả cầu gai bằng thép có thể phá hỏng bánh xích của xe tăng.

Tuy nhiên, các phương tiện như xe tăng và xe bọc thép chở quân có thể lao qua hoặc vượt qua hầu hết chướng ngại vật, cũng như di chuyển trên đường mòn. Các rào chắn có thể hiệu quả, nhưng trong một số trường hợp, mìn có thể là vũ khí hiệu quả hơn để ngăn đà tiến của đối phương. Những vũ khí này rẻ tiền dễ dàng cất giấu và một số có thể được rải bằng những phương tiện chuyên dụng, vì thế trong một số trường hợp các binh sĩ không cần tiếp cận trực tiếp khu vực để cài đặt mìn.

Ông Lee nói: "Nếu Nga sử dụng mìn một cách hiệu quả thì Ukraine sẽ gặp khó khăn". Ông cho biết thêm, xung quanh Vuhdelar, một thành phố ở miền nam Ukraine mà Nga đã nỗ lực chiếm giữ trong suốt mùa đông vừa qua, hàng chục xe tăng, xe bọc thép chở quân và phương tiện rà phá bom mìn của Nga đã bị mìn phá hủy.

Thời tiết là một yếu tố quan trọng khác. Bùn, xuất hiện theo mùa ở Ukraine trong khoảng thời gian được người dân địa phương gọi là bezdorizhzhia bắt đầu từ khoảng ngày 1/3. Bùn sẽ khiến việc di chuyển trên đường trở nên khó khăn hoặc không thể ngay cả đối với các phương tiện có bánh xích. Trong mùa bùn lầy năm 2022, nhiều hình ảnh và video về các phương tiện của Nga và Ukraine bị sa lầy và bị bỏ lại. Nga cũng có thể lợi dụng điều này.

Thiếu tướng về hưu của quân đội Australia Mick Ryan cho biết, ở một mức độ nào đó, nhìn vào những nơi lực lượng Nga đã xây dựng công sự, người ta thấy được các vị trí mà chỉ huy của họ coi là quan trọng.

Ông nói: "Có thể theo đánh giá của Nga, nơi có khả năng và nguy hiểm nhất mà phía Ukraine tấn công là ở phía nam, đặc biệt là ở Zaporizhia".

Trong khi đó, theo ông Lee, việc tiền tuyến thay đổi như thế nào trong năm 2023 sẽ phụ thuộc vào nơi Ukraine chọn tập trung phản công, lực lượng mà Kiev dự định sử dụng và mức độ chuẩn bị của Nga ở những khu vực đó.

Các công sự, nếu được xây dựng và sử dụng đúng cách, có thể gây khó khăn cho cuộc phản công của Kiev, nhưng với khả năng cung cấp đạn pháo của phương Tây đang ở mức cao nhất, quân đội Ukraine có thể không còn cơ hội phản công nào khác, ông nói.