Cách Hamas bí mật xây dựng "quân đội thu nhỏ" đối đầu Israel

Rạng sáng ngày 7/10, Israel rung chuyển bởi cuộc tấn công với quy mô chưa từng có của Hamas vào miền Nam nước này. Theo giới chuyên gia, đây là một minh chứng về năng lực quân sự mà lực lượng này đã xây dựng được kể từ khi giành quyền kiểm soát Dải Gaza vào năm 2007.

"Cái khó ló cái khôn", quan chức cấp cao của Hamas Ali Baraka nói về cách lực lượng này xây dựng đội quân của họ. Đồng thời, ông Baraka cho hay "những trở ngại trong việc mua sắm vũ khí trong 9 năm qua đã buộc Hamas tự phát triển năng lực sản xuất vũ khí".

Trở lại những năm 1990, Global Security thống kê Hamas có ít hơn 10.000 chiến binh.

Kể từ đầu những năm 2000, nhóm này đã xây dựng một mạng lưới đường hầm ở Dải Gaza như một tuyến đường quân sự bí mật, tăng cường nhập khẩu song song với xây dựng các nhà máy sản xuất vũ khí. Các quan chức Hamas tuyên bố đã mua được nhiều loại bom, súng cối, rocket, tên lửa chống tăng và phòng không.

Ngày nay, tổ chức này đã lan rộng đến mức khó có thể nhận ra họ từng là nhóm nhỏ vũ trang cách đây 36 năm.

Một nguồn tin thân cận với lực lượng Hamas ở Dải Gaza cho biết: "Nhóm này có một học viện quân sự đào tạo nhiều mảng, trong đó bao gồm an ninh mạng. Họ có một đơn vị hải quân trong tổng số 40.000 chiến binh thuộc lực lượng chiến đấu".

Các con số trên chiến trường cho thấy sự mở rộng của tổ chức này. Năm 2008,  Israel mất 9 binh sĩ trong cuộc tấn công của nhóm Hamas. Tới năm 2014, con số này tăng lên 66.

Trong cuộc xung đột tại Dải Gaza năm 2008, tên lửa của Hamas có tầm bắn tối đa 40km, con số này đã tăng lên 230km trong cuộc xung đột năm 2021.

Sau cuộc xung đột gần đây nhất tại Dải Gaza vào năm 2021, Hamas và một nhóm liên kết có tên là Thánh chiến Hồi giáo Palestine đã cố gắng giữ lại 40% kho tên lửa, khoảng 11.750 tên lửa.

Theo Viện An ninh Quốc gia Do Thái phi lợi nhuận có trụ sở tại Mỹ, những vũ khí này được tích trữ với mục tiêu chính là nhằm vào người Israel.

Thành lập trên nền tảng bảo trợ của các đồng minh

Ý tưởng về thành lập lực lượng Hamas (có nghĩa là "lòng nhiệt thành" trong tiếng Ả Rập) bắt đầu hình thành vào ngày 10/12/1987.

Câu chuyện bắt đầu khi một số thành viên của Tổ chức Anh em Hồi giáo họp một ngày sau sự việc một chiếc xe tải của quân đội Israel va chạm với một chiếc ô tô chở 4 công nhân Palestine, khiến toàn bộ người trên xe thiệt mạng. Tiếp theo là các cuộc biểu tình ném đá, đình công và đóng cửa ở Dải Gaza.

Họ gặp nhau tại nhà của Sheikh Ahmed Yassin, một giáo sĩ Hồi giáo và là nhà sáng lập của Hamas sau này. Hành động công khai đầu tiên của lực lượng Hamas  là phát truyền đơn kêu gọi chống lại Israel.

Năng lực quân sự không ngừng mở rộng

Theo tình báo phương Tây, sau khi Israel rút khỏi Gaza vào năm 2005, Hamas bắt đầu nhập khẩu tên lửa, chất nổ và các thiết bị khác từ Iran. Họ cho biết chúng được vận chuyển qua Sudan, Ai Cập bằng xe tải và vào Dải Gaza thông qua một mê cung các đường hầm hẹp bên dưới Bán đảo Sinai.

Dòng vũ khí, huấn luyện và tài trợ cũng được chuyển từ Iran đến các đồng minh bán quân sự khác trong khu vực, cuối cùng mang lại cho lực lượng Tehran sự hiện diện chỉ huy ở Li Băng, Syria, Iraq, Yemen và Gaza.

Một số đồng minh này tạo thành một phần của "trục Shiite", trải dài từ lực lượng bán quân sự người Shiite ở Iraq đến Hezbollah ở Li Băng cho đến nhóm thiểu số cầm quyền Alawite ở Syria, một nhánh của Hồi giáo Shiite.

Một trong những tổ chức thành viên quan trọng là Hezbollah đã được hình thành tại đại sứ quán Iran ở Damascus vào năm 1982 trong cuộc xung đột Israel - Li Băng 1975-1990.

Hezbollah đã ném bom các mục tiêu của Mỹ và bắt giữ con tin, đẩy Israel ra khỏi Li Băng vào năm 2000.

Một nguồn tin thân cận với tổ chức Hamas cho biết Iran đã nắm bắt cơ hội để thu nạp Hamas vào năm 1992 khi Israel trục xuất khoảng 400 thủ lĩnh Hamas về Li Băng. Cũng theo nguồn tin này, Iran và Hezbollah tiếp nhận các thành viên Hamas, chia sẻ công nghệ quân sự và huấn luyện họ chế tạo bom tự chế cho các cuộc tấn công liều chết.

Theo ông Baraka, mục đích cuối cùng của cuộc tấn công vào Israel ngày 7/10 là đòi lại tự do cho tất cả 5.000 tù nhân Palestine bị giam giữ trong các nhà tù của Israel, ngăn chặn các cuộc đột kích của Israel vào nhà thờ Hồi giáo Al Aqsa và dỡ bỏ lệnh phong tỏa Gaza kéo dài 16 năm.

Ông cảnh báo sự can thiệp của phương Tây có thể khiến cuộc chiến vượt ra ngoài Dải Gaza, trở thành một cuộc xung đột khu vực.

Lực lượng Hamas bị Israel, Mỹ, Liên minh châu Âu, Canada, Ai Cập và Nhật Bản xếp vào tổ chức khủng bố.

Theo các quan chức phương Tây, Hamas đã giúp Iran hiện thực hóa tham vọng bao vây Israel bằng các quân đoàn bán quân sự, trong đó có Hezbollah ở Li Băng.

Các lãnh đạo nhóm quân sự trải rộng khắp Trung Đông như Li Băng và Qatar, nhưng trụ sở chính ở Dải Gaza.

Trong cuộc tấn công ngày 7/10, Hamas đã bắn hơn 2.500 quả rocket. Đồng thời, lực lượng nhảy dù và xe cơ giới áp đảo hệ thống phòng thủ của Israel, đột kích các thị trấn và cộng đồng cư dân, bắt giữ con tin.

Các nguồn tin từ Reuters cho biết mặc dù Iran có thừa nhận huấn luyện, trang bị vũ khí và tài trợ cho Hamas nhưng không có dấu hiệu nào cho thấy Tehran chỉ đạo hoặc ủy quyền vụ tấn công này. Phía Iran cũng đã phủ nhận nghi ngờ đó.

Nguồn tin an ninh khu vực cho hay: "Tất cả quyết định đều nằm trong tay lực lượng Hamas, nhưng tất nhiên có sự hợp tác, huấn luyện và chuẩn bị chung".

Năm ngoái, trong một cuộc phỏng vấn, lãnh đạo Hamas Ismail Haniyeh tuyên bố nhóm của ông đã nhận được 70 triệu USD viện trợ quân sự từ Iran. Ông nói thêm: "Chúng tôi tự sản xuất tên lửa trong nước, nhưng những tên lửa tầm xa được nhập từ Iran, Syria và một số quốc gia khác thông qua Ai Cập".

Thông tin từ an ninh Israel cho biết Iran đã tăng đáng kể nguồn tài trợ cho lực lượng quân sự của Hamas trong năm qua từ 100 triệu USD lên khoảng 350 triệu USD/năm.