Dân sinh
Fica
DTiNewsCác ứng viên tổng thống trong cuộc đua vào Nhà Trắng 2016
(Dân trí) - Đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa là hai đảng chính trị lớn nhất tại Mỹ hiện nay. Ngoài ra, Mỹ còn có nhiều đảng khác, được gọi chung là các đảng thứ ba, trong đó 2 đảng đáng chú ý nhất là đảng Tự do và đảng Xanh.
Khi cuộc đua vào Nhà Trắng chỉ còn tính bằng giờ, các ứng viên đang tích cực vận động để kêu gọi sự ủng hộ của cử tri trước khi cuộc bỏ phiếu diễn ra ngày mai 8/11.
Ứng cử viên Hillary Clinton của đảng Dân chủ
Bà Hillary Clinton sinh ngày 26/10/1947 tại thành phố Chicago, bang Illinois, Mỹ trong một gia đình có 3 chị em. Năm 1969, bà theo học trường luật thuộc Đại học Yale sau khi tốt nghiệp bằng cử nhân danh dự chuyên ngành khoa học chính trị của Đại học Wellesley. Bà kết hôn với ông Bill Clinton năm 1975, sau đó chuyển về sống cùng chồng tại bang Arkansas và làm việc trong một công ty luật chuyên về quyền sở hữu trí tuệ. Bà Clinton trở thành phu nhân thống đốc bang Arkansas vào năm 1978 và sau đó là đệ nhất phu nhân Mỹ năm 1993 khi ông Clinton nhậm chức tổng thống thứ 42 của Mỹ. Năm 2000, bà Clinton giành một ghế tại thượng viện Mỹ và ra tranh cử tổng thống 8 năm sau đó với tư cách là thành viên của đảng Dân chủ. Từ năm 2009-2013, bà giữ chức Ngoại trưởng Mỹ trong chính quyền của Tổng thống Barack Obama và chính thức tuyên bố ra tranh cử tổng thống vào tháng 4/2015. Tháng 7/2016, bà giành được đề cử làm ứng viên tổng thống của đảng Dân chủ trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm nay.
Từng có nhiều kinh nghiệm trên chính trường trong thời gian còn làm thượng nghị sĩ và ngoại trưởng, bà Clinton được cho là sẽ nối dài những di sản chính sách của Tổng thống Obama và đưa ra nhiều quyết sách tương tự nhà lãnh đạo da màu. Trong chiến dịch vận động tranh cử của mình, bà Clinton cam kết không tăng thuế đối với tầng lớp trung lưu nhưng vẫn đánh thuế vào những người giàu có để có đủ nguồn thu tài chính cho các kế hoạch khác như nâng cấp cơ sở hạ tầng tại Mỹ trong vòng 5 năm tới. Ngoài ra, bà cũng “ghi điểm” nhờ những cam kết bảo vệ cũng như nâng cao chất lượng cuộc sống của phụ nữ và trẻ em ở Mỹ. Bà Clinton phản đối Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) dù trước đó bà ủng hộ việc thông qua thỏa thuận này khi còn giữ chức ngoại trưởng. Về chính sách đối ngoại, bà Clinton duy trì cách tiếp cận linh hoạt vừa hợp tác vừa cạnh tranh với Trung Quốc, ủng hộ đồng minh của Mỹ tại châu Âu và kêu gọi Liên minh châu Âu (EU) đoàn kết. Ngoài ra, ứng viên đảng Dân chủ kêu gọi đẩy mạnh vai trò của Mỹ trong cuộc chiến chống khủng bố ở Iraq và Syria, đồng thời duy trì cách tiếp cận cứng rắn với Nga và Triều Tiên.
Một trong những trở ngại chính trên con đường vào Nhà Trắng của Hillary Clinton là vụ bê bối thư điện tử cá nhân khiến nhiều người đặt nghi vấn về tính trung thực của bà. Ngoài ra, cựu ngoại trưởng Mỹ cũng bị coi là gương mặt chính trị gia đã “cũ” trong khi công chúng Mỹ đang chờ đợi một hình ảnh lãnh đạo mới mẻ hơn. Tuy nhiên, bà Clinton có lợi thế rất lớn từ các cử tri nữ, những người quyết tâm bỏ phiếu để bầu ra nữ tổng thống đầu tiên trong lịch sử nước Mỹ, cùng với đó là sự ủng hộ mạnh mẽ từ chính Tổng thống đương nhiệm Barack Obama và Đệ nhất phu nhân Michelle Obama. Ngoài ra, truyền thông Mỹ cùng hàng loạt các doanh nhân, người nổi tiếng và các chính trị gia tên tuổi của Mỹ cũng từng bày tỏ sự ủng hộ dành cho Hillary Clinton, trong khi nhiều tờ báo lớn của Mỹ lại quyết định phá lệ để lên tiếng phản đối đối thủ của bà bên đảng Cộng hòa, tỷ phú Donald Trump.
Ứng cử viên Donald Trump của đảng Cộng hòa
Ông Donald Trump sinh ngày 14/6/1946 tại quận Queens, thành phố New York, Mỹ. Ông Trump sinh ra trong một gia đình giàu có và bề thế, có cha là doanh nhân bất động sản có tiếng tại New York. Sau khi học hết phổ thông, ông Trump đăng ký theo học ngành kinh tế tại Đại học Tổng hợp Fordham trước khi chuyển trường và lấy bằng cử nhân kinh tế của Đại học Pennsylvania . Sau khi tốt nghiệp, ông Trump đầu quân cho công ty Elizabeth Trump & Son của cha mình vào năm 1968, sau đó được giao quyền điều hành chính thức vào năm 1971 và đổi tên thành Trump Organization. Từ đó đến nay, ông Trump liên tục gặt hái thành công trong lĩnh vực bất động sản gồm việc xây dựng hàng loạt khách sạn, sân golf, khu nghỉ dưỡng và sòng bạc trên toàn nước Mỹ. Ngoài đầu tư vào bất động sản, tỷ phú New York cũng phát triển thương hiệu cá nhân mang tên mình như tài chính ngân hàng, xuất bản sách, nhà hàng, quán bar, tổ chức thi hoa hậu,… Ông cũng là một ngôi sao truyền hình thực tế nổi tiếng và là nhân vật được giới truyền thông săn đón. Tháng 6/2015, Donald Trump tuyên bố tranh cử tổng thống nhiệm kỳ 2016 và đã chính thức nhận được đề cử của đảng Cộng hòa hồi tháng 7 năm nay.
Là một doanh nhân chưa từng có kinh nghiệm trong chính trường nhưng Donald Trump lần lượt đánh bại từng đối thủ, trong đó có những chính trị gia gạo cội, để giành chiến thắng qua các kỳ bầu cử sơ bộ và được đảng Cộng hòa đề cử làm ứng viên tổng thống của đảng. Trong suốt chiến dịch tranh cử của mình, ông Trump đã ghi dấu ấn trong lòng công chúng Mỹ bằng một loạt những đề xuất chính sách gây tranh cãi, trong đó có quan điểm siết chặt nhập cư vào Mỹ, chỉ trích việc tiếp nhận người tị nạn từ Trung Đông hoặc các nước Hồi giáo, ủng hộ mối quan hệ thân thiện hơn giữa Mỹ và Nga, phê phán các đồng minh truyền thống của Mỹ. Về kinh tế, ông Trump chủ trương giảm thuế để kích thích tăng trưởng kinh tế và tạo việc làm, phản đối Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP), đồng thời tuyên bố đàm phán lại về các hiệp ước đã ký kết như Thỏa thuận Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA). Về chính sách đối ngoại, ứng viên đảng Cộng hòa cho rằng Trung Quốc là kẻ thù lớn nhất, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế, chỉ trích các lãnh đạo châu Âu vì không mạnh tay với khủng bố, duy trì lập trường ôn hòa với Nga và nhà lãnh đạo Nga.
Donald Trump là một trong số những ứng viên tổng thống gây tranh cãi nhiều nhất của đảng Cộng hòa với sự chia rẽ rõ rệt giữa hai phe phản đối và ủng hộ tỷ phú này. Ông Trump cũng khiến dư luận nhiều lần “dậy sóng” với những phát ngôn gây sốc, sẵn sàng chỉ trích bất kỳ ai mà ông không ưa. Ở thời điểm nước rút của cuộc bầu cử, ông Trump cũng bị “ngáng đường” bởi một loạt vụ bê bối liên quan đến các cáo buộc về trốn thuế hay quấy rối tình dục phụ nữ. Tuy nhiên, với những cam kết vực dậy nền kinh tế Mỹ và một hình ảnh khác lạ, ông Trump đã thổi một luồng gió mới vào chính trường Mỹ, giúp ông ghi điểm trong mắt nhiều người Mỹ mong muốn sự thay đổi cho đất nước. Các cuộc thăm dò dư luận gần đây cho thấy, khác với các dự đoán ban đầu về khả năng “lép vế” của ông Trump so với chính trị gia lão luyện Hillary Clinton, tỷ phú New York ngày càng thu hẹp khoảng cách với cựu ngoại trưởng về tỷ lệ ủng hộ và được cho là một ẩn số có thể làm nên chuyện trong mùa bầu cử 2016.
Ứng cử viên Gary Johnson của đảng Tự do
Một cuộc thăm dò của Washington Post/ABC News cho thấy tỷ lệ ủng hộ của 4 ứng viên Clinton, Trump, Johnson và Stein. (Đồ họa: Washington Post)
Sinh ngày 1/1/1953 tại Minot, North Dakota, Mỹ, ông Gary Johnson từng là thống đốc bang New Mexico từ năm 1995-2003 với tư cách là thành viên của đảng Cộng hòa. Ông cũng từng tham gia chạy đua trong cuộc bầu cử cách đây 4 năm, sau đó tiếp tục ra tranh cử tổng thống năm 2016 và trở thành ứng viên của đảng Tự do từ hồi tháng 5. Trong mùa bầu cử năm 2012, ông lúc đầu tranh cử với tư cách là ứng viên của đảng Cộng hòa, nhưng đã rút khỏi cuộc đua nội bộ giành chiếc vé đại diện cho đảng này và chuyển sang đảng Tự do. Sau đó, ông chính thức trở thành ứng viên tổng thống của đảng Tự do năm 2012 và tiếp tục giữ vững vị trí này cho tới mùa bầu cử năm nay.
Ông Johnson còn là một doanh nhân có tiếng, người đã sáng lập ra một trong những công ty xây dựng lớn nhất bang New Mexico. Năm 1994, ông chính thức bước chân vào chính trường khi chạy đua cho ghế thống đốc bang New Mexico và đã giành chiến thắng áp đảo với cam kết cắt giảm thuế, siết chặt tội phạm và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp.
Trong cuộc đua vào Nhà Trắng năm nay, ông Johnson được chú ý với quan điểm ủng hộ quyền phá thai của phụ nữ, hôn nhân đồng giới và quyền sở hữu súng. Tuy nhiên, ứng viên đảng Tự do phản đối mở rộng chương trình bảo hiểm sức khỏe bắt buộc của Tổng thống đương nhiệm Barack Obama (với tên gọi Obamacare). Thay vào đó, ông Johnson ưu tiên các chính sách đầu tư vào năng lượng sạch và tăng thuế đối với người giàu tại Mỹ.
Đảng Tự do là đảng chính trị lớn thứ 3 ở Mỹ, được thành lập tại Westminster, Colorado vào năm 1971 với lập trường đề cao chủ nghĩa tự do cá nhân. Đảng Tự do được xem là nơi giao thoa giữa những chính sách tiêu biểu của hai đảng Dân chủ và Cộng hòa với tư tưởng cấp tiến hơn đảng Dân chủ về vấn đề xã hội và bảo thủ hơn đảng Cộng hòa về vấn đề tài chính. Alaska, Utah và New Mexico là những bang ủng hộ ông Johnson mạnh mẽ, trong đó New Mexico là nơi ông Johnson có lợi thế hơn cả vì ứng viên đảng Tự do từng làm thống đốc bang này.
Ứng cử viên Jill Stein của đảng Xanh
Bà Jill Stein sinh ngày 14/5/1950 tại thành phố Chicago, bang Illinois, Mỹ. Tốt nghiệp đại học Harvard vào năm 1973, bà Stein vừa là bác sĩ, vừa là nhà hoạt động xã hội và chính trị gia với quan điểm tự do nổi tiếng. Bà Stein quyết định rút ra khỏi đảng Dân chủ và tham gia đảng Xanh. Sau đó, bà trở thành chủ tịch của đảng này và là ứng viên đại diện cho đảng này ra tranh cử tổng thống năm 2016. Trước đó, bà cũng từng tham gia cuộc chạy đua vào Nhà Trắng cách đây 4 năm.
Xuất thân là một bác sĩ, bà Stein được biết đến với những hoạt động bảo vệ môi trường và sức khỏe con người. Lý do khiến bà trở thành một nhà hoạt động xã hội và chính trị gia là vì lo ngại vấn đề ô nhiễm môi trường sẽ ảnh hưởng tới sức khỏe con người. Trong chiến dịch tranh cử của mình, bà Stein đưa ra đề xuất rằng toàn nước Mỹ sẽ chuyển sang sử dụng 100% năng lượng xanh và năng lượng tái chế vào năm 2030, đồng thời ủng hộ lệnh cấm năng lượng hạt nhân.
Nếu đắc cử, bà Stein mong muốn nâng cao đời sống cho người dân bằng các chương trình chăm sóc sức khỏe, đồng thời giữ hệ thống trường công lập tách ra khỏi xu hướng tư nhân hóa đang thịnh hành ở Mỹ. Ngoài ra, bà cũng đưa ra kế hoạch cắt giảm một nửa chi tiêu quân sự, miễn học phí hệ đại học, thay thế các hiệp định thương mại tự do, dừng các chiến dịch quân sự nhằm vào tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS).
Mục tiêu ra tranh cử tổng thống của bà Stein là nhằm thay đổi hệ thống lưỡng đảng của Mỹ hiện nay đồng thời đưa đảng Xanh, đảng chính trị lớn thứ 4 ở Mỹ, trở thành một chính đảng được nhiều người biết đến để từ đó có thể kêu gọi nhiều quỹ tài trợ hơn. Đảng Xanh cũng mong muốn tạo ra nhiều việc làm trong lĩnh vực năng lượng tái tạo nhằm giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu và các vấn đề về môi trường khác. Đảng Xanh phổ biến nhất ở các bang California, Pennsylvania và Wisconsin. Mặc dù cơ hội giành chiến thắng của ứng viên tổng thống đảng Xanh rất thấp nhưng bà Stein khẳng định bà vẫn có thể trở thành tổng thống thứ 45 của Mỹ.
Thành Đạt
Tổng hợp
