"Bóng tối" Covid-19 ở Himalaya: Bi kịch người nghèo Ấn Độ trốn xét nghiệm

Đêm 23/5, Pramila Devi, người mẹ của 3 đứa con, đã qua đời trong một ngôi làng miền núi ở bang Uttarakhand phía bắc Ấn Độ, một ngày sau khi có kết quả xét nghiệm dương tính với virus gây đại dịch Covid-19. Thi thể của cô được khâm liệm, đặt trên một giá đỡ và tựa vào tảng đá bên bờ sông Hằng.

Cái chết của Devi là dấu hiệu cho thấy sự nghèo đói, nỗi lo sợ và sự thiếu thốn cơ sở vật chất đang làm gia tăng các ca tử vong vì Covid-19 tại những ngôi làng hẻo lánh ở Ấn Độ. Ở những nơi này, nhiều người trốn tránh xét nghiệm vì sợ có kết quả dương tính và buộc phải đến các bệnh viện xa nhà.

Số liệu do chính phủ liên bang công bố cho thấy Ấn Độ hiện ghi nhận hơn 322.000 ca tử vong và hơn 27,7 triệu ca mắc Covid-19. Tuy nhiên một số chuyên gia ước tính, con số thực tế còn cao hơn nhiều, một phần do tỷ lệ xét nghiệm thấp ở vùng sâu vùng xa của Ấn Độ, nơi dịch Covid-19 đang lan nhanh.

Theo SCMP, làn sóng Covid-19 thứ hai càn quét Ấn Độ trong những tuần gần đây khiến hàng nghìn người thiệt mạng mỗi ngày. Các bệnh viện và cơ sở y tế tại quốc gia hơn 1,3 tỷ dân đứng trên bờ vực sụp đổ, khi nguồn cung ôxy và giường bệnh cạn kiệt.

Chồng của Devi, Suresh Kumar, cho biết con gái lớn của họ đã kết hôn và chuyển đến nơi khác sinh sống từ cuối tháng 4, sau khi gia đình tổ chức một lễ cưới với hơn 20 người tham dự. Kumar hiện không có thu nhập và sống phụ thuộc vào sự giúp đỡ của những người xung quanh.

Hai tuần sau đó, Devi bị tiêu chảy. Nhưng phải đến 10 ngày sau, chồng cô mới đã đưa đến một trạm y tế gần đó - nơi đã được chuyển thành một cơ sở điều trị bệnh nhân Covid-19 nhỏ với 4 chiếc giường. Aishwary Anand, bác sĩ duy nhất ở cơ sở này, cho biết trạm y tế chỉ được trang bị một bình ôxy và một máy tạo ôxy.

Devi có kết quả xét nghiệm dương tính với nồng độ ôxy trong máu rất thấp. Bác sĩ Anand khuyên Kumar nên đưa vợ đến một bệnh viện lớn hơn, nhưng chi phí là vấn đề khiến vợ chồng anh đắn đo.

Không có tiền, vợ chồng Kumar quyết định về nhà. 2 đứa con khác của họ - một con trai 16 tuổi và một con gái 10 tuổi - đang chờ cha mẹ về.

Ngày hôm sau, cháu trai của Devi đã chở cô quay lại trạm y tế. Lúc này, một bệnh nhân khác đang sử dụng bình ôxy, trong khi máy tạo ôxy không hoạt động do mất điện.

"Chúng tôi cần điện", bác sĩ Anand gọi điện cầu cứu một nhân viên điện lực địa phương.

Cuối cùng trạm y tế cũng có điện. Devi được thở ôxy và cảm thấy đủ khỏe để về nhà, nhưng sau đó cô cảm thấy mệt mỏi trở lại. Gia đình đã gọi xe cấp cứu để đưa Devi trở lại trạm y tế, nhưng cô đã tử vong trên đường đi.

"Tôi vẫn chưa báo tin cho con gái lớn về cái chết của mẹ cháu", Kumar đau khổ nói khi gục xuống bên bờ sông Hằng.

Nỗi sợ xét nghiệm

Tính đến nay, bang Uttarakhand, nơi có chung biên giới với Trung Quốc và Nepal, đã ghi nhận hơn 45.000 ca mắc Covid-19 và hơn 6.000 ca tử vong.

Thành phố Haridwar của bang này gần đây đã tổ chức lễ hội Kumbh Mela kéo dài suốt nhiều tuần. Hàng trăm nghìn tín đồ Hindu đã chen lấn nhau để ngâm mình dưới sông Hằng - dòng sông linh thiêng nhất ở Ấn Độ.

Theo Reuters, các chuyên gia lo ngại rằng sự kiện lễ hội này đã dẫn đến sự gia tăng đáng kể các ca mắc Covid-19 ở cả những thành phố đông đúc và các khu vực khác của Ấn Độ khi những người sùng đạo trở về nhà.

Huyện Pauri Garhwal ở phía đông Haridwar - nơi gia đình Devi sinh sống đã ghi nhận hơn 5.100 ca mắc Covid-19 và hơn 240 ca tử vong. Bất chấp số ca nhiễm và tử vong tăng mạnh, người dân địa phương và các bác sĩ cho biết, nhiều người trong huyện mặc dù có các triệu chứng nghi mắc Covid-19 nhưng vẫn từ chối đi xét nghiệm hoặc xét nghiệm khi đã quá muộn.

"Chúng tôi đã phát động các chiến dịch trên đài phát thanh và báo chí để tuyên truyền nhận thức về Covid-19 và kêu gọi xét nghiệm. Nhưng bất chấp những nỗ lực của chúng tôi, ở các vùng nông thôn, người dân vẫn không đi xét nghiệm", Manoj Kumar Sharma, quan chức y tế hàng đầu tại Pauri Garhwal, cho biết.

Các nhân viên y tế phải leo dốc trong hơn một giờ đồng hồ để đến Pitha - ngôi làng xa xôi hẻo lánh trong huyện Pauri Garhwal.

Tại đó, Jai Prakash, 38 tuổi, đã cầu xin những người hàng xóm của mình làm xét nghiệm. Bất chấp lời kêu gọi của ông, chỉ hơn 10 người trong số gần 60 người dân trong làng làm xét nghiệm.

Khi một đội y tế lập trại bên ngoài làng Tangroli gần đó, chỉ 9 trong số khoảng 200 người dân trong làng xuất hiện để xét nghiệm. Dân làng ngại xét nghiệm ngay cả khi Tangroli được tuyên bố là khu vực nguy hiểm với hơn 10 ca bệnh dương tính.

"Hàng xóm của tôi không muốn làm xét nghiệm. Anh ấy hỏi liệu tôi có sẵn sàng lo chi phí cho gia đình anh ấy không nếu anh ấy có kết quả dương tính", Deepak Singh, nhân viên của một công ty ở New Delhi nhưng đã trở về làng của mình vào tháng này, cho biết.