Báo Mỹ: Trung Quốc nâng cấp căn cứ thử hạt nhân bí mật

New York Times ngày 20/12 dẫn nguồn thạo tin cho hay, tại sa mạc xa xôi ở tỉnh Tân Cươngn, nơi cách đây gần 60 năm Trung Quốc cho nổ quả bom nguyên tử đầu tiên, một giàn khoan đã được dựng lên ở đây.

Đây có thể coi là bằng chứng rõ ràng nhất cho thấy Bắc Kinh đang cân nhắc xem có nên thử nghiệm thế hệ vũ khí hạt nhân mới có thể làm tăng khả năng sát thương của lực lượng tên lửa đang phát triển nhanh chóng của nước này hay không.

Nhiều năm qua, các báo cáo của chính phủ Mỹ và các chuyên gia độc lập đã nêu ra những lo ngại mơ hồ về căn cứ Lop Nur này của Trung Quốc.

Tuy nhiên, hiện giờ, các ảnh chụp vệ tinh cho thấy những lỗ khoan mới xuất hiện ở khu vực căn cứ này và những bằng chứng khác chứng minh căn cứ đang được nâng cấp, mở rộng.

Cơ sở hỗ trợ chính cho khu vực thử nghiệm hạt nhân Lop Nur là một khu phức hợp lớn gồm các tòa nhà và khu hỗ trợ kỹ thuật. Hơn 30 tòa nhà được xây mới hoặc cải tạo ở đây kể từ năm 2017.

Ngoài ra, ảnh chụp vệ tinh cũng tiết lộ hàng chục km đường đất mới được nâng cấp ở khu vực phía đông Lop Nur.

Các đường hầm ngang khoan vào sườn núi ở đây từng được Trung Quốc sử dụng để thử nghiệm hạt nhân. Hình ảnh vệ tinh cho thấy Trung Quốc dường như đã bắt đầu việc đào xới, xây dựng lại ở ít nhất một trong các đường hầm này.

Một cơ sở được đảm bảo an ninh nghiêm  ngặt với các hầm ngầm và hàng rào an ninh dường như là nơi chứa các thiết bị hạt nhân và chất nổ cực mạnh.

Theo ảnh vệ tinh, nơi đây mới xuất hiện thêm một hệ thống đường kéo dài khoảng 50km đến một khu vực mới ở vùng đồi phía đông.

Ảnh vệ tinh khác cho thấy các giàn khoan ẩn trên những ngọn đồi này, có thể là một khu vực thử nghiệm dưới lòng đất trong tương lai. Những trục sâu thẳng đứng sẽ hỗ trợ các cuộc thử nghiệm nguyên tử lớn hơn so với mạng lưới đường hầm nằm ngang cũ.

"Tất cả các bằng chứng đều chỉ ra rằng Trung Quốc đang chuẩn bị để tiếp tục các vụ thử hạt nhân", Tong Zhao, chuyên gia hạt nhân tại Quỹ Hòa bình Quốc tế Carnegie, nhận định.

Siegfried S. Hecker, cựu giám đốc phòng thí nghiệm vũ khí Los Alamos ở New Mexico, cho rằng việc xây dựng lại Lop Nur của Trung Quốc là bất thường. Ông nói: "Nga và Mỹ tiếp tục sử dụng các địa điểm thử nghiệm của họ, nhưng không như thế này".

Những bằng chứng này được ông Renny Babiarz, cựu chuyên gia phân tích thuộc Cơ quan Tình báo Không gian Địa lý Quốc gia của Lầu Năm Góc. Giới phân tích cho rằng hoạt động tại Lop Nur báo hiệu sự hiện đại hóa rộng rãi cơ sở hạt nhân của Trung Quốc.

Bắc Kinh đã bác bỏ những đồn đoán về việc nâng cấp Lop Nur, nhấn mạnh Trung Quốc tiếp tục tuân thủ hiệp ước cấm thử hạt nhân.

Thông tin xuất hiện ở thời điểm nhạy cảm trong quan hệ giữa Mỹ và Trung Quốc. Giới tình báo Mỹ nói rằng họ đã theo dõi những dấu hiệu hồi sinh Lop Nur của Trung Quốc nhiều năm qua. Dấu hiệu xây dựng ở khu vực này là rõ ràng, nhưng mục đích là gì, thì chưa ai có thể khẳng định.

Washington tin rằng, Bắc Kinh sẽ không thử nghiệm hạt nhân nếu Mỹ và Nga không làm điều này trước.