Tận mắt chứng kiến cảnh bà cháu ăn cơm trắng chan nước lã mà lòng đau nhói!

Chứng kiến cảnh hai bà cháu ăn trưa, cô Đỗ Thị Hà, cô giáo chủ nhiệm của Thắng nghẹn giọng, nói như bật khóc: "Nếu không trực tiếp đến vào bữa trưa hôm nay và nếu không tận mắt chứng kiến bữa cơm của hai bà cháu, có lẽ sẽ không ai tin. Một bữa chỉ có mèm mén, cơm nguội và nước lã, không rau, không cá thịt, thậm chí không có một chén nước mắm… mà lòng tôi đau nhói!".

Có hôm đói khát, hai bà cháu uống nước lã sống qua ngày

Ngô Văn Thắng (dân tộc Mông) là học sinh lớp 3B, Trường Tiểu học - Trung học cơ sở Trần Quốc Toản (xã Đắk Ha, huyện Đắk G'Long, tỉnh Đắk Nông). Hôm nay, Thắng học chiều nên buổi sáng ở nhà nhổ mì sắn (địa phương gọi là củ mì - pv) giúp bà.

11h trưa, căn bếp của hai bà cháu Ngô Văn Thắng vẫn nguội lạnh. Trên bếp, chỉ duy nhất một nồi mèn mén đã được nấu sẵn, cũng là món ăn cả ngày dành cho hai bà cháu.

Nơi ở của bà cháu Thắng nằm chênh vênh trên một đống đất nhỏ, thấp lè tè và phủ một lớp bạt màu xanh. Do nơi ở của bà cháu Thắng được dựng bằng thân cây mục và thân lồ ô đập dập nên không thể đứng thẳng, ngả nghiêng như chực chờ sập.

Bà Đà Thị Mỵ (SN 1963) ngại ngùng mời chúng tôi vào nhà. Trong căn nhà nền đất, vách lồ ô, chỉ có 2 chiếc giường nhỏ đủ 2 người nằm. Không tài sản quý giá, không bàn ghế. Bà Mỵ ngại ngùng mời khách ngồi ngay trên chiếc giường ngủ của 2 bà cháu.

Khuôn mặt bà Mỵ đen sạm, vẻ khắc khổ lộ rõ trên từng nếp nhăn của người phụ nữ gần 60 tuổi. Nuôi Thắng từ những ngày lọt lòng, đến nay đã hơn 10 năm, thế nên trừ những lúc có khách, những lúc chỉ có hai bà cháu, Thắng âu yếm gọi bà là "mẹ ngoại".

Câu chuyện của gia đình được bà Mỵ kể bằng những thứ tiếng kinh chưa sõi. Và có thể, do vốn tiếng Việt của mình hạn chế, hoặc không từ ngữ nào miêu tả chính xác khổ cực của mình nên thi thoảng trong câu chuyện, bà Mỵ phải dùng đến cả tiếng Mông.

Kể về đứa cháu ngoại của mình, bà Mỵ cho biết, bố mẹ Thắng bây giờ không biết đang ở đâu. Thắng được 2 tháng tuổi thì bố bỏ đi biệt tích. 3 tháng sau, vì khó khăn quá, đứa con gái của bà cũng để lại con rồi bỏ đi. Cũng từ ngày ấy, bà Mỵ vừa là bà, vừa là mẹ, là bố của Thắng.

Câu hỏi "bây giờ bà biết bố mẹ Thắng đang ở đâu không ?" vừa dứt, bà Mỵ bật khóc nức nở. Người Mông rất ít khi khóc trước mặt người lạ, bởi họ được ví mạnh mẽ, cứng cáp như những cây rừng. Thế nhưng, tiếng khóc của bà Mỵ như kìm nén bao lâu nay, vừa chua chát, nức nở, vừa thương hại khi nói về hoàn cảnh mình.

"Bố mẹ nó bỏ đi hết rồi, mẹ nó cứ mỗi năm gọi điện về nhà một lần, còn bố nó thì chưa bao giờ. Nó 10 tuổi, nhưng chưa gặp mẹ, cũng chưa một lần biết mặt bố. Từ nhỏ đến giờ, một mình tay tôi nuôi nó. Có hôm đói khát, hai bà cháu chỉ uống nước lã mà sống được đến ngày hôm nay", người phụ nữ gần 60 tuổi nói trong nước mắt.

Đôi tay lấm lem bùn đất của Thắng vội đỡ lấy tay bà, xoa nhẹ như an ủi. Suốt cả câu chuyện, Thắng chỉ cúi gằm mặt. Thắng ít nói, phải được sự động viên của cô giáo chủ nhiệm, cậu bé mới chịu mở lòng.

Nhắc đến bố mẹ, Thắng cũng không còn cảm xúc, bởi trong tâm trí của Thắng, cả hai người chỉ được cậu vẽ lên qua lời kể của bà. Không hình ảnh, chưa một lần gặp mặt, Thắng nghĩ bố và mẹ mình "đen đen" như giấc mơ mỗi đêm.

Khi được hỏi về bố mẹ của Thắng, cậu bé chỉ trả lời câu duy nhất bằng tiếng người Mông: "Chi pâu". "Chi Pâu" dịch ra tiếng Kinh có nghĩa là "không biết". Nhưng có lẽ, qua ánh mắt, cử chỉ của cậu bé, nó còn có nghĩa là "không muốn nhắc tới".

Đau nhói lòng cảnh bà chan nước lã vào bát cơm trắng để cháu ăn đỡ nghẹn

Càng về trưa, căn nhà càng nóng nực vì mái thấp, xung quanh được quây kín bằng bạt khiến không gian càng ngột ngạt. Bà Mỵ vào bếp để chuẩn bị hâm nóng món mèn mén (món ăn của người dân tộc Mông), đã nấu từ sáng sớm.

Trong căn bếp chỉ đủ cho 2 bà cháu quay người qua lại, tài sản quý giá nhất là… ba chiếc nồi cũ và một chiếc chảo thủng đáy. Bà Mỵ bảo, quanh năm lo cái ăn thôi đã không đủ thì lấy tiền đâu mua nồi và nếu có mua thì cũng chẳng có gì mà dùng đến.

"Nhà chỉ có 3 chiếc nồi này, hai chiếc nồi gang là mượn của người ta để mang cơm về cho cháu. Hôm trước họ qua lấy, nhưng họ cho cái đứt quai, hết mùa thu hoạch sắn thì trả lại họ chiếc còn lại", bà Mỵ phân trần.

Bữa trưa hôm nay bà Mỵ ăn mèn mèn. Trong nồi, còn một chén cơm nguội, bà dành cho cháu ngoại. Hai bà cháu mỗi người một chén, ngồi ngay dưới bếp để ăn.

"Hằng ngày đi nhổ mì thuê được vài chục ngàn, nhưng đến cuối tuần họ mới trả, hai bà cháu không có tiền mua đồ ăn. Gạo này là cô giáo mua cho, chia ra nấu cơm cho cháu. Nó chỉ ăn được một bữa mèn mèn thôi, phải ăn cơm, chiều mới có sức để đi học", bà Mỵ run rẩy, vừa đưa chén cơm đã nguội lạnh vào tay cháu ngoại, vừa giải thích.

Bất ngờ, chỉ một hai miếng cơm đầu, thấy cháu trai như mắc nghẹn ở cổ, bà Mỵ lấy can nước lã bên người, chan vào bát cơm của Thắng. Người phụ nữ vội lấy trong chiếc túi đã đen kịt bồ hóng ra một ít muối, đổ trực tiếp vào chén cơm của Thắng như để "tăng hương vị cho bữa cơm trưa".

Theo cô giáo Đỗ Thị Hà, hoàn cảnh của Thắng đặc biệt khó khăn, bố mẹ bỏ đi, hai bà cháu phải dựng tạm căn nhà trên đất nhà người khác. Hàng tháng, các thầy cô trong trường tự nguyện góp tiền, giúp Thắng 300.000 đồng. Thế nhưng, đây là xã đặc biệt khó khăn, cuộc sống của thầy cô giáo cũng thiếu thốn, nên chỉ giúp được tới đó. Chỉ mong sao, các mạnh thường quân dang tay giúp đỡ, giúp Thắng yên tâm tới trường.