Rạp chiếu phim sau 24 giờ: Sao lại xử phạt?

Thi thoảng vào dịp cuối tuần, tôi đi xem phim với gia đình hoặc bạn bè. Nhiều khi chúng tôi chọn suất chiếu đêm muộn vì cuối giờ chiều là thời gian dành cho việc nhà, ăn tối, vả lại cuối tuần nên có thể cho phép mình thức khuya và dậy muộn vào hôm sau.

Ngày nay rạp chiếu phim thường nằm ở các trung tâm thương mại lớn, được đầu tư hiện đại, cách âm và đảm bảo an ninh tốt, nên tôi quan sát thấy nếu có rạp nào hoạt động muộn thì sẽ phục vụ được nhu cầu của một bộ phận người dân đô thị và không ảnh hưởng gì đến cộng đồng.

Với suy nghĩ đó, tôi khá ngạc nhiên trước những ồn ào gần đây liên quan đến việc sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định 38 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa và quảng cáo. 

Cụ thể, tại Khoản 1 Điều 8, Nghị định 38 quy định "Phạt từ 5-10 triệu đồng đối với hành vi chiếu phim ngoài khoảng thời gian từ 8 giờ đến 24 giờ hàng ngày". Nghĩa là quy định hiện hành hạn chế chiếu phim sau 24 giờ. Trong quá trình sửa đổi, bổ sung Nghị định 38, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho hay đang có hai loại ý kiến đối với Khoản 1 Điều 8 nêu trên.

Loại ý kiến thứ nhất cho rằng không nên quy định hành vi này (không xử phạt việc chiếu phim sau 24 giờ) do chưa phù hợp với định hướng phát triển kinh tế ban đêm, hoặc quy định nhưng mở rộng khoảng thời gian phổ biến phim tại rạp đến 2h sáng.

Loại ý kiến thứ hai đề nghị cần quy định hành vi này (vẫn xử phạt) và không nêu cụ thể khung giờ phổ biến phim. Khung giờ đó sẽ được căn cứ vào quy định của pháp luật chuyên ngành hoặc các quy định cụ thể của từng địa phương.

Dự thảo gửi tới Bộ Tư pháp thẩm định đang theo loại ý kiến thứ hai, và vẫn đề xuất phạt tiền từ 5-10 triệu đồng đối với hành vi "phổ biến phim ngoài khoảng thời gian theo quy định tại rạp; địa điểm chiếu phim công cộng trừ phương tiện vận tải hành khách công cộng".

Đây là điều tôi ngạc nhiên, bởi với chủ trương phát triển kinh tế đêm (tại quyết định 1129/2020 của Thủ tướng) thì loại ý kiến thứ nhất nên được xem là ưu tiên chính sách thay vì vẫn giữ cách tiếp cận cũ.

Điểm lại quyết định 1129/2020 của Thủ tướng, chúng ta thấy rằng một trong những quan điểm của quyết định này là phát triển kinh tế ban đêm nhằm thúc đẩy tiêu dùng trong nước và phát triển du lịch, "thông qua tập trung phát triển lĩnh vực dịch vụ văn hóa, vui chơi, giải trí, dịch vụ ăn uống, dịch vụ mua sắm và du lịch diễn ra từ 6 giờ tối hôm trước đến 06 giờ sáng hôm sau".

Quyết định cũng nêu rõ quan điểm đẩy nhanh thí điểm hướng đến nền kinh tế 24h đối với những thành phố/đô thị có nhiều tiềm năng phát triển kinh tế ban đêm; đổi mới mạnh mẽ tư duy, phương thức quản lý xã hội trên cơ sở học hỏi kinh nghiệm quốc tế để mạnh dạn ưu tiên cho các hoạt động kinh tế ban đêm phát triển thuận lợi và dựa trên nguyên tắc thị trường…

Thiết nghĩ nếu tới đây cơ quan quản lý vẫn giữ cách tiếp cận xử phạt đối với hành vi chiếu phim ngoài khoảng thời gian quy định tại rạp, vô hình trung có thể trở thành thông điệp không khuyến khích các loại hình dịch vụ giải trí ban đêm, cho dù đó là loại hình giải trí hợp pháp, văn minh và hoàn toàn kiểm soát được về khía cạnh đảm bảo trật tự an toàn xã hội.

Xin lưu ý rằng kinh tế đêm không phải là một bộ phận tách rời của nền kinh tế, và là tổng hợp của nhiều loại hình hoạt động có sự gắn kết chặt chẽ với nhau. Tư duy quản lý cấm đoán, xử phạt… sẽ khiến kinh tế đêm khó phát triển và thiếu sức sống.

Suy cho cùng chiếu phim tại rạp là một hoạt động kinh doanh dựa trên nhu cầu của khách hàng. Nhu cầu này về đêm muộn chủ yếu phát sinh ở các đô thị lớn và cũng chỉ ở đô thị lớn thì mới có đủ thị trường cho dịch vụ này hoạt động. Đây là vấn đề các doanh nghiệp buộc phải tự tính toán bài toán kinh doanh sao cho phù hợp, trong đó có việc mở suất chiếu đến mấy giờ và mở bao nhiêu suất. Cơ quan nhà nước không cần can thiệp sâu vào hoạt động này của doanh nghiệp. Việc của lực lượng chức năng là kiểm tra, giám sát, hướng dẫn doanh nghiệp khi hoạt động phải tuân thủ các quy định pháp luật liên quan để đảm bảo an toàn, trật tự.

Mới đây, 4 cụm rạp lớn nhất chiếm 80% thị phần rạp chiếu tại Việt Nam đã có văn bản kiến nghị Thủ tướng, Bộ Văn hóa, Thể thao & Du lịch xem xét việc cho phép các rạp chiếu phim hoạt động sau 24h.

Các chuyên gia trong ngành nhìn nhận rằng, nếu rạp phim được phép mở sau 24h sẽ giúp khai thác thêm công suất, tăng số lượng phim được chiếu và qua đó tiếp thêm động lực cho nhà sản xuất, nhà phát hành, bản thân khán giả cũng được lợi. Điều đó có nghĩa việc không giới hạn thời gian chiếu phim có lợi cho tất cả các bên.

Sau thời gian kinh tế khó khăn vì đại dịch Covid, trở lại nhịp sống bình thường việc kéo khán giả trở lại rạp là thách thức của các doanh nghiệp kinh doanh và cơ quan quản lý cần lắng nghe kiến nghị để cùng tháo gỡ khó khăn.

Để thiết lập một môi trường kinh doanh lành mạnh, để khai thác kinh tế về đêm, để thúc đẩy doanh nghiệp sáng tạo, vượt khó… tất cả những điều đó đều cần sự quan tâm sát sườn đối với thực tiễn cuộc sống, cần sự lắng nghe, cảm thông và ủng hộ của cơ quan quản lý với doanh nghiệp.

Chuyên mục BLOG mong nhận được ý kiến của bạn đọc về nội dung bài viết. Hãy vào phần Bình luận và chia sẻ suy nghĩ của mình. Xin cảm ơn!