Những công ty “suýt” nắm được vận mệnh của Facebook

Facebook là một trong những công ty có tốc độ phát triển nhanh nhất, cả về danh tiếng lẫn số lượng người dùng. Ngay từ những ngày đầu tiên thành lập, nhận thấy tiềm năng của mạng xã hội này, rất nhiều “ông lớn”, bao gồm cả Yahoo, Google hay Microsoft đều nhăm nhe để thâu tóm mạng xã hội này.

Dưới đây là những công ty đã “suýt” có cơ hội sở hữu mạng xã hội lớn nhất thế giới.

Tháng 2/2004, Facebook mới “chập chững” bước vào thế giới Internet rộng lớn. Dù vậy, chỉ 4 tháng sau đó, một nhà đầu tư tại New York đã đưa ra đề nghị 10 triệu USD cho mạng xã hội non trẻ này.

Tuy nhiên, chàng trai Mark Zuckerberg, lúc đó mới 20 tuổi đã từ chối lời đề nghị hấp dẫn này. Và Zuckerberg đã không hối hận cho đến thời điểm này.

Trước khi thời điểm Facebook ra mắt, Friendster là một trong những mạng xã hội phổ biến và có người dùng đông đảo. Nhận thấy tiềm năng của mạng xã hội Facebook, Friendster đã từng đề nghị mua lại vào những ngày đầu mạng xã hội này xuất hiện, tuy nhiên không nhận được sự đồng ý của Zuckerberg.

Mùa hè năm 2004, Mark Zuckerberg bỏ học tại Harvard và cùng những người bạn sáng lập Facebook của mình chuyển đến sống tại Palo Alto, nơi Google “đóng quân”.

Không lâu sau đó, một vài đại diện của Google tìm đến và đặt vấn đề mua lại Facebook với Mark Zuckerberg. Mặc dù là những lời đề nghị hấp dẫn, đặc biệt từ phía “gã khổng lồ” như Google, tuy nhiên Zuckerberg vẫn quyết định giữ lại “đứa con tinh thần” của mình.

Mùa xuân 2005, Facebook đang tìm kiếm những nhà đầu tư mới, lập tức công ty truyền thông Viacom “nhảy vào” với lời đề nghị 75 triệu USD để mua lại mạng xã hội này, trong đó Mark Zuckerberg sẽ nhận được số tiền 35 triệu USD.

Tuy nhiên, chủ tịch của Facebook vào thời điểm bấy giờ Sean Parker đã đề nghị những điều khoản hợp lý và “béo bở” hơn, cuối cùng dẫn đến sự đổ bể của thương  vụ Viacom rút lui lời đề nghị.

Cũng như Friendster, MySpace cũng là một trong những mạng xã hội hàng đầu vào thời điểm trước khi Facebook ra mắt. 

Mùa xuân năm 2005, CEO của MySpace vào thời điểm bấy giờ Chris DeWolfe đã ghé thăm Mark và nhóm phát triển Facebook cùng với lời đề nghị mua lại mạng xã hội non trẻ này.

Tuy nhiên, trên thực tế, Mark, chủ tịch Sean Parker và cố vấn của Facebook vào thời điểm đó, Matt Cohler, đồng ý gặp DeWolfe chỉ vì nghĩ rằng đó là một người thú vị và tò mò về mạng xã hội MySpace.

Sau khi bị Facebook từ chối vào năm 2005, Viacom đã một lần nữa quay trở lại đề nghị với Facebook, với lý do người xem kênh truyền hình MTV rất ưa thích mạng xã hội này. (MTV là kênh truyền hình trực thuộc Viacom).

Mùa thu năm 2005, Mark Zuckerberg đã có buổi gặp gỡ CEO của Viacom Tom Freston tại New York. Tại buổi gặp gỡ này, Freston đã mô tả những điểm tương đồng giữa Facebook và MTV, tuy nhiên Mark Zuckerberg cảm thấy không hứng thú với những gì Freston trình bày.

Kết quả là Viacom lại một lần nữa thất bại.

Nửa năm sau khi Facebook từ chối MySpace, đến lượt hãng truyền thông News Corp, lúc bấy giờ đã hoàn tất thâu tóm MySpace cũng bày tỏ ý định muốn mua lại Facebook.

Tháng 1/2006, Ross Levinsohn, giám đốc truyền thông của News Corp đã mời Mark Zuckerberg và Matt Cohler, cố vấn của Facebook, đến Los Angeles. Tại đây, Levinsohn đã bày tỏ ý định muốn mua lại Facebook, nhưng cũng tiết lộ sự lo lắng rằng mạng xã hội này sẽ khó phát triển trong tương lai.

Chính thái độ lấp lửng này đã khiến Zuckerberg  từ chối lời đề nghị.

“Đó là sự khác biệt giữa các công ty ở Los Angeles và các công ty ở thung lũng Silicon” - Mark Zuckerberg cho biết về lời đề nghị của News Corp - “Chúng tôi xây dựng Facebook đến cùng, trong khi họ lại nghi ngờ về điều đó”.

Viacom có lẽ là một trong những công ty bày tỏ sự “thèm muốn” lớn nhất đối với Facebook, khi cuối năm 2006, Viacom trở lại đề nghị mua lại mạng xã hội này, dưới danh nghĩa của kênh MTV.

Theo đó, Michael Wolf, lúc đó là giám đốc của kênh MTV đã gặp gỡ Mark Zuckerberg vào đầu năm 2006. Tại cuộc gặp gỡ này, Zuckerberg đã đưa ra lời đề nghị 2 tỉ USD cho Facebook.

Một vài tuần sau, Viacom đã đưa ra lời đề nghị 1,5 tỉ USD, với 800 triệu USD được trả trước, số tiền còn lại sẽ được thanh toán sau.

Vào thời điểm đó, Facebook dường như đã được bán đi, tuy nhiên phía Facebook lại muốn được nhận số tiền trả trước lớn hơn, thay vì chỉ 800 triệu USD. Giám đốc tài chính của Viacom lúc bấy giờ cảm thấy lo lắng về việc phải trả quá nhiều cho một công ty non trẻ với doanh thu còn ít như Facebook nên đã từ chối.

Cuối cùng, thỏa thuận này đã bị đổ  vỡ và Viacom không bao giờ đưa ra đề nghị nào khác với Facebook. Có thể, đây là một trong những quyết định sai lầm nhất của Viacom.

Mùa hè năm 2006, Yahoo! đã đưa ra lời đề nghị có giá 1 tỉ USD với Facebook. Trước lời đề nghị này, các nhà đầu tư và một vài giám đốc bộ phận của Facebook đã bày tỏ ý định muốn bán mạng xã hội này.

Tuy nhiên, vào thời điểm bấy giờ, Facebook vừa trình làng tính năng News Feed, và nếu tính năng này hoạt động hiệu quả, Mark Zuckerberg nhận định mạng xã hội Facebook sẽ có giá trị cao hơn 1 tỉ USD.

Sau đó, News Feed hoạt động hiệu quả và trở thành một trong những tính năng đặc trưng của Facebook hiện tại, trong khi đó, Yahoo! gặp khó khăn về tài chính nên đã đưa ra lời đề nghị 850 triệu USD, thay vì 1 tỉ USD như ban đầu. Với lời đề nghị mới, ban lãnh đạo Facebook đã không quá khó khăn để đưa ra quyết định.

Sau khi thất bại trong lần thử đầu tiên, Yahoo! trở lại sau đó không lâu với lời đề nghị 1 tỉ USD hoặc hơn.

Tuy nhiên, thời điểm này, Facebook đã bắt đầu trở thành một hiện tượng trên Internet, số lượng người dùng tăng lên nhanh chóng, trung bình 50 ngàn người mới mỗi ngày. 

Tuy nhiên, nhận thấy tiềm năng mạng xã hội của mình, ban quản trị của Facebook một lần nữa từ chối lời đề nghị của Yahoo!.

Với nỗ lực không để Facebook rơi vào tay đối thủ chính Google, CEO Steve Ballmer của Microsoft đã đưa ra lời đề nghị mua lại mạng xã hội này vào năm 2007 với mức giá 15 tỉ USD.  Tuy nhiên, Ballmer biết rằng Mark Zuckerberg sẽ không bao giờ muốn từ bỏ quyền lực của mình trên Facebook, nên đã đưa ra một lời đề nghị theo “đường vòng”.

Theo đó, Microsoft sẽ mua lại một cổ phần có giá trị 15 tỉ USD trong Facebook, nhưng chỉ được nhận được 5% giá trị cổ phần này trong mỗi 6 tháng. Nghĩa là phải mất từ 5-7 năm, Microsoft mới nắm hết lượng cổ phần có giá trị 15 tỉ USD tại Facebook.

Tuy nhiên, lời đề nghị này đã bị phía Facebook từ chối. Thay vào đó, Microsoft chỉ mua được 1,6% giá trị cổ phần của Facebook, với giá trị khoảng 250 triệu USD.

Cùng với thỏa thuận mua lại này, Microsoft cũng đã nêu điều kiện cho Facebook rằng phải thông báo cho Microsoft biết nếu có bất kỳ lời đề nghị nào mua lại mạng xã hội này, đặc biệt là từ phía Google.

Ngoài ra, thỏa thuận này cũng yêu cầu rằng nếu Mark Zuckerberg và ban lãnh đạo Facebook có ý định bán đi mạng xã hội của mình, thì phải bán cho Microsoft hoặc cho bất kỳ công ty nào do chính Microsoft lựa chọn.

Từ sau yêu cầu này của Microsoft, Facebook không nhận được thêm bất kỳ lời đề nghị nào khác và tiếp tục phát triển rồi đạt được giá trị như hiện nay. Theo dự đoán, sau khi Facebook phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) vào tháng 5 tới đây, mạng xã hội này sẽ đạt được giá trị 100 tỉ USD.