Vụ nông dân trồng hành tím bị mù mắt: Do tự điều trị sai!

Viêm loét giác mạc vì bụi bẩn và tự ý nhỏ thuốc chống viêm

Chiều 20/10, GS.TS Nguyễn Thanh Long, Thứ trưởng Bộ Y tế vừa có buổi thị sát tại vùng trồng hành tím, sau khi Viện Y tế công cộng Tp HCM tiến hành điều tra trong 4 tháng về tình trạng loét giác mạc, mù mắt của người dân vùng trồng hành tím này.

GS Long cho biết, tiếp xúc với đoàn công tác, bà Lý Thị Hiên (58 tuổi ở ấp Trà Sết, xã Vĩnh Hải, thị xã Vĩnh Châu) cho biết bà đã không nhìn thấy mọi vật xung quanh từ hơn 2 năm nay.

“Lúc đầu viêm mắt đỏ, chảy nước mắt do bóc hành, bụi bắn vào mắt. Đang làm, mắt chảy nước khó chịu lắm, không chịu được lại lấy tay dụi mắt. Tôi đã mua thuốc nhỏ mắt Dexacol về nhỏ nhưng mắt càng đỏ nặng, sau đó thì nhìn mờ dần, đến lúc không nhìn thấy gì luôn”, bà Hiên chia sẻ.

Tương tự, trường hợp của ông Lâm Chia (40 tuổi cũng bị mù 6 năm nay) kể: “Nhà chỉ có khoảng 200m2 hành. Cách đây 6 năm, sau khi cắt hành mắt tôi bị đau, rát rồi đỏ lên kèm ngứa nên mua thuốc nhỏ mắt để tra nhưng mắt không đỡ, sau đó nhìn thấy cứ lờ mờ rồi bị mù hẳn”.

Kết quả nghiên cứu điều tra của Viện Y tế công cộng TPHCM cho thấy số người mù tại thị xã Vĩnh Châu ghi nhận là 1.248 người, trong đó 967 người mù 1 mắt và gần 300 người mù cả hai mắt. Tỷ lệ người mù tại đây là 6 người/1.000 dân.

Đáng nói, riêng tại Phường 2 và xã Vĩnh Hải tỷ lệ này cao gần gấp hai lần (11 nguời mù/1.000 dân), cao hơn rất nhiều so với tỷ lệ chung của toàn quốc là 5 nguời/1.000 dân.

Khảo sát điều tra của Viện Y tế công cộng TP Hồ Chí Minh cũng cho thấy, viêm loét giác mạc là nguyên nhân hàng đầu của mù 2 mắt (20,3%), mù 1 mắt (45,3%) và ít nhất một mắt là 39,7%. Tỷ lệ viêm loét giác mạc tại thị xã Vĩnh Châu cao gấp 12 lần so với một số nước phát triển. Thế nhưng tại Phường 2 và xã Vĩnh Hải tỉ lệ này còn cao gấp 3 lần tỉ lệ chung của Vĩnh Châu, đây là nguyên nhân chính gây mù của người dân nơi đây.

Cũng theo kết quả điều tra này, tình trạng mùa lòa của người dân vùng trồng hành tím là do viêm loét giác mạc không kịp thời điều trị, điều trị sai, tự điều trị làm cho bệnh diễn biến nặng gây biến chứng, chứ không có mối liên quan giữa việc sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật với nguyên nhân gây viêm loét giác mạc và mù lòa tại Vĩnh Châu. Không có mối liên quan giữa các yếu tố môi trường (đất, nước) với việc viêm loét giác mạc và mù một mắt và mù ít nhất một mắt tại Thị xã Vĩnh Châu.

Theo GS.TS Nguyễn Thanh Long, tình trạng viêm loét giác mạc của người dân tại đây có thể xem như một bệnh liên quan đến các hoạt động canh tác hành tím, đặc biệt là giai đoạn: cắt hành, làm đất trồng hành.

“Trong các công đoạn này, bụi đất, bụi vỏ hành, rồi người dân tay bẩn dụi mắt, do tinh dầu hành tím bốc lên gây kích ứng và bỏng nhẹ giác mạc, gây viêm loét giác mạc. Nhiễm nấm mốc có trong hành cũng tạo điều kiện viêm loét giác mạc do nấm phát triển”, GS Long nói.

Về vấn này này, TS.BS Vũ Tuấn Anh,  Trưởng Phòng chỉ đạo tuyến (Bệnh viện Mắt Trung ương) cho biết hầu hết những người làm hành khi bóc hành bị tinh dầu hoặc bụi và các vật bắn vào mắt nhưng lại dùng tay bẩn để lau chùi mắt gây nhiễm khuẩn, sau đó dùng thuốc nhỏ mắt chứa chất corticoid (cũng có những trường hợp đắp lá đông y) mới gây ra hiện tượng viêm loét giác mạc, gây sẹo giác mạc hoặc teo nhãn cầu vĩnh viễn… dẫn đến mù loà, mất thị lực.

Có thể dự phòng

Theo Thứ trưởng Long, hầu hết các trường hợp bị viêm loét giác mạc và bị mù tại Vĩnh Châu có thể dự phòng và điều trị được. Vì thế, Thứ trưởng Bộ Y tế đã giao BV Chợ Rẫy, BV Mắt TPHCM trong việc hỗ trợ Vĩnh Châu điều trị và dự phòng các trường hợp bị tổn thương mắt.

Đặc biệt cơ quan chức năng địa phương cần thực hiện đồng bộ các giải pháp để phòng chống bệnh viêm loét giác mạc, mù lòa, bảo vệ sức khỏe người dân làng nghề sản xuất hành tím.

Theo đó, GS Long khuyến cáo các cơ sở sản xuất phải đảm bảo thực hiện tốt các quy định vệ sinh lao động (khám sàng lọc định kỳ cho người lao động nhằm phát hiện sớm và điều trị kịp thời). Ngành y tế địa phương tăng cường tuyên truyền, vận động người lao động và người dân thực hiện các biện pháp dự phòng như sử dụng kính và các phương tiện bảo hộ khẩu trang, găng tay khi thu hoạch, sản xuất hành, hướng dẫn người lao động, người dân sử dụng nước muối sinh lý rửa mắt hàng ngày, tăng cường vệ sinh cá nhân, rửa tay sạch sẽ.

Khi mắt bị viêm cần nhanh chóng đến cơ sở y tế để khám, điều trị thích hợp. Không tự điều trị theo kinh nghiệm hoặc dân gian. Phương pháp điều trị viêm loét giác mạc chủ yếu là dùng nước muối sinh lý rửa mắt, điều trị phối hợp kháng sinh phổ rộng và kháng sinh kháng nấm.

Hồng Hải