Virus bại liệt có nguy cơ xâm nhập, vắc xin là "lá chắn" tốt nhất

Vũ Thanh Bình

(Dân trí) - Bại liệt là bệnh truyền nhiễm cực kỳ nguy hiểm có thể gây liệt vĩnh viễn và tử vong, nay xuất hiện trở lại ở khu vực lân cận Việt Nam với chủng virus biến đổi gen.

Trong nhiều năm qua, Chương trình Tiêm chủng mở rộng được duy trì hiệu quả, giúp hơn 95% trẻ em trong cả nước được tiêm và uống vaccine bại liệt.

Nhờ tỷ lệ bao phủ cao, Việt Nam không ghi nhận ca bệnh bại liệt nào suốt nhiều năm và được Tổ chức Y tế Thế giới công nhận thanh toán bệnh vào năm 2000.

Tuy nhiên, virus bại liệt biến đổi 31 gen tìm thấy tại Lào gây nguy cơ cao xâm nhập vào Việt Nam do giao thương mở và tần suất đi lại lớn.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), virus bại liệt (poliovirus) là virus RNA thuộc họ Picornaviridae, bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus gây ra, chủ yếu ảnh hưởng tới trẻ em dưới 5 tuổi.

Virus bại liệt có nguy cơ xâm nhập, vắc xin là lá chắn tốt nhất - 1

BSCKI Lê Văn Thiệu, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương (Ảnh: Hải Long).

Virus lây lan từ người sang người, chủ yếu qua đường phân, miệng hoặc qua nguồn nước hay thực phẩm bị ô nhiễm, nhân lên trong ruột, từ đó có thể xâm nhập hệ thần kinh và gây liệt.

Đặc biệt, virus này có khả năng lây nhiễm rất cao, thời gian ủ bệnh thường là 7-10 ngày nhưng có thể kéo dài từ 4-35 ngày.

Có 3 tuýp huyết thanh (tuýp 1, 2 và 3), trong đó huyết thanh tuýp 1 là phổ biến nhất. 

Virus bại liệt có nguy cơ xâm nhập, vắc xin là lá chắn tốt nhất - 2

Tiêm phòng vaccine là biện pháp phòng bệnh bại liệt hiệu quả nhất (Ảnh: Long Châu).

BSCKI Lê Văn Thiệu, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương nhấn mạnh, bại liệt là một bệnh nhiễm trùng virus cực kỳ lây lan và nguy hiểm. Điều đáng lo ngại nhất là phần lớn các ca nhiễm lại âm thầm.

"Có đến 90% người nhiễm virus bại liệt không có bất kỳ triệu chứng nào hoặc chỉ có triệu chứng rất nhẹ, thoáng qua, dễ bị nhầm lẫn với cảm cúm thông thường.

Chính những người mang virus không triệu chứng này lại là nguồn lây lan chính trong cộng đồng", BS Thiệu chia sẻ.

Các triệu chứng này thường kéo dài từ 2-10 ngày và hầu hết đều hồi phục hoàn toàn trong hầu hết các trường hợp.

Tuy nhiên, trong số các trường hợp còn lại, virus gây ra chứng liệt, thường là liệt chân, và thường là vĩnh viễn.

Chứng liệt có thể xảy ra nhanh chóng chỉ trong vòng vài giờ sau khi nhiễm bệnh. Trong số những người bị liệt, 5-10% tử vong khi các cơ hô hấp của họ bị tê liệt.

Hiện nay không có biện pháp điều trị đặc hiệu, tiêm phòng vaccine là biện pháp phòng bệnh hiệu quả nhất.