Vì sao thai “đi lạc”?

Thai lạc chỗ hay còn gọi là thai ngoài tử cung là một trong những biến chứng rất nguy hiểm trong sản khoa. Bào thai ngày một lớn lên ở một vị trí không phù hợp, không đủ không gian và điều kiện phát triển nên có thể vỡ ra bất cứ lúc nào, gây nguy hiểm đến tính mạng thai phụ.

Không phải lúc nào cũng vô căn

Nhiều người vẫn suy nghĩ thai ngoài tử cung là “xui rủi”, tuy nhiên, sau 2 lần khổ sở vì bị thai ngoài tử cung, chị N.T.K (32 tuổi) lên một diễn đàn trò chuyện và gặp được khá nhiều người cùng hoàn cảnh. “Đến bây giờ, tôi mới biết chị em bị thai lạc chỗ nhiều quá” - chị cập nhật một dòng chia sẻ trên diễn đàn sau khi đọc tâm sự của vài chị em. Trong các dòng tâm sự, không ít người cho biết bác sĩ (BS) đã xác định được nguyên nhân cụ thể cho tình trạng của họ chứ không phải vô căn như họ nghĩ lúc đầu. Đa số các nguyên nhân đến từ sự bất thường của vòi trứng và những ảnh hưởng xấu của các thủ thuật buồng tử cung trước đó.

“Thai ngoài tử cung là thai không đi vào buồng tử cung sau khi thụ tinh như thông thường mà bám lại ở các vị trí không đúng như vòi trứng, góc tử cung, cổ tử cung, buồng trứng, ổ bụng... Thai bám vào sẹo mổ lấy thai cũng được coi là thai ngoài tử cung” - BS Dương Phương Mai, Phó Giám đốc Y khoa Bệnh viện Phụ sản Quốc tế Sài Gòn, giải thích.

BS Trần Ngọc Hải, Trưởng Phòng Kế hoạch tổng hợp Bệnh viện Từ Dũ, phân tích: “Quá trình thụ tinh thường diễn ra ở 1/3 ngoài của vòi trứng, sau đó thai di chuyển từ từ vào buồng tử cung. Nếu vì một lý do nào đó quá trình di chuyển bị cản trở thì sẽ gây ra thai ngoài tử cung”.

Đừng coi nhẹ viêm nhiễm

Theo BS Mai, có những trường hợp thai ngoài tử cung mà nguyên nhân không rõ ràng; người đã có con bình thường nhưng lần mang thai sau thai lại lạc chỗ; người lần mang thai đầu gặp sự cố nhưng lần sau thì bình thường... Tuy nhiên, một số nguyên nhân xuất phát từ bản thân người phụ nữ có thể khiến thai “đi lạc”, trong đó có các nguyên nhân không tránh khỏi như thủ thuật buồng tử cung vì bệnh lý trước đó, cũng có những nguyên nhân từ cách chăm sóc sức khỏe phụ khoa không tốt, đó là tình trạng viêm nhiễm kéo dài và lạm dụng việc phá thai.

BS Mai cảnh báo tình trạng viêm nhiễm kéo dài, không được điều trị đúng cách có thể làm biến dạng vòi trứng, ảnh hưởng đến các bộ phận khác trong cơ quan sinh sản của phụ nữ. Viêm nhiễm là một bệnh lý phụ khoa phổ biến, không khó trị và nhiều người không quan tâm lắm nhưng nếu để kéo dài thì đó lại là một trong những nguyên nhân dẫn đến thai lạc chỗ và thậm chí là vô sinh. Việc phá thai nhiều lần - dù là phá thai an toàn - vẫn có thể làm ảnh hưởng đến cơ quan sinh sản nên cách suy nghĩ coi phá thai như một biện pháp tránh thai là rất nguy hiểm. Phá thai không đúng quy trình hay gặp biến chứng, nhiễm trùng thì mức độ ảnh hưởng còn cao hơn.

Không phát hiện: Rất nguy hiểm

Theo BS Hải, thai ngoài tử cung nguy hiểm nhất khi không được phát hiện đúng lúc và bị vỡ, gây xuất huyết. Ở nhiều trường hợp, tình trạng xuất huyết diễn ra bên trong nên bệnh nhân và người nhà không đánh giá được tình hình, nhập viện trễ dẫn đến tính mạng bị đe dọa. Cũng là hiểm họa trong trường hợp các cô gái thử que và biết có thai, muốn phá thai nhưng lại chọn phá thai “lậu” bằng thuốc với suy nghĩ “làm vậy cho an toàn”. Thực ra, phá thai nội khoa (bằng thuốc) cũng có nguy cơ như ngoại khoa, cần được thực hiện tại BV và khám kỹ. Thai ngoài tử cung mà lỡ uống thuốc sẽ gây tai biến ngay.

Thai ngoài tử cung tuy rất nguy hiểm nhưng không phải không có cách phát hiện. Thai phụ được khuyến cáo đi khám thai, siêu âm vào khoảng 2-3 tuần sau khi trễ kinh. Lần khám thai này nhằm mục đích trả lời một số câu hỏi: Có thai hay không? Thai có phát triển không? Bao nhiêu thai? Thai có nằm trong buồng tử cung hay không?... Nếu thai chưa vào buồng tử cung thì phải theo dõi chặt chẽ để kịp thời phẫu thuật nếu thực sự bào thai “đi lạc”. “Có một số triệu chứng nên nghĩ đến thai ngoài tử cung và kịp thời đưa thai phụ đến BV sản gấp, đó là đau bụng dữ dội, ra huyết âm đạo, trễ kinh và đột ngột ngất xỉu...” - BS Hải khuyên.

Theo Anh Thư

Người lao động