Ứng dụng tác nhân sinh học wolbachia trong phòng, chống sốt xuất huyết

Theo Tiến sĩ Trần Như Dương, Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, Việt Nam là một trong những nước đầu tiên ứng dụng vi khuẩn wolbachia trong phòng chống sốt xuất huyết, từ năm 2006. Việt Nam cũng đã tạo được dòng muỗi aedes aegypti mang vi khuẩn wolbachia có khả năng ức chế nhiễm vi rút sốt xuất huyết dengue.

Để thực hiện dự án “Đánh giá khả năng thay thế quần thể muỗi aedes aegypti mang tác nhân sinh học wolbachia” đảo Trí Nguyên, phường Vĩnh Nguyên, TP Nha Trang là nơi được chọn làm thí điểm, bắt đầu từ tháng 10/2012-3/2015. Kết quả bước đầu của dự án rất khả quan như tạo được sự đồng thuận cao của cộng đồng và chính quyền địa phương; tỷ lệ thay thế quần thể muỗi mang wolbachia đạt từ 70% đến 80%, bọ gậy mang wolbachia tại cộng đồng đạt đến 96%. Tại đảo Trí Nguyên, không xảy ra ổ dịch sốt xuất huyết tập trung kể từ khi thực hiện dự án.

Các nhà khoa học cũng khẳng định, khi quần thể muỗi mang vi khuẩn wolbachia được thay thế thì quần thể muỗi tự nhiên không thể phân tán đi nơi khác gây sốt xuất huyết. Vì, muỗi phân tán không xa, chỉ khoảng hơn 100m. Và nếu muỗi theo người đi trên tàu vào đất liền thì cũng không tồn tại được lâu.

Tiến sĩ Peter Ryan - Đại học Monash cho biết, kết luận từ các thử nghiệm tại Australia giai đoạn 2011-2013, sử dụng phương pháp wolbachia là an toàn cho người và môi trường. Quần thể muỗi mang wolbachia thay thế thành công quần thể muỗi tự nhiên và làm giảm lan truyền vi rút gây sốt xuất huyết dengue. Tại hội thảo, lãnh đạo tỉnh Khánh Hòa ủng hộ việc mở rộng dự án ra 6 phường ở thành phố Nha Trang trong thời gian tới.

Được biết, tính đến thời điểm hiện tại, toàn tỉnh Khánh Hòa có hơn 3500 ca sốt xuất huyết (SXH), tăng gấp ba lần so với cùng kỳ năm 2012, trong đó hai ca đã tử vong. Các địa phương có tỷ lệ SXH tăng cao như TP Nha Trang với 1289 ca, chiếm 37,5% tổng số ca SXH của tỉnh, tiếp đến là thị xã Ninh Hòa 955 ca; huyện Diên Khánh 400 ca…

Nguyễn Dũng